Spotsprayer strijdt tegen ridderzuring

Bart van Erp van Loonbedrijf Mulders uit het Noord-Brabantse Haaren was vorige week in Drunen ridderzuring aan het bestrijden met de Rumex. Het bedrijf heeft de spotsprayer, die 6 meter breed werkt, dit jaar voor het eerst in gebruik. Het wat vochtige voorjaar beperkte de inzet, inmiddels is 200 hectare behandeld tegen ridderzuring.

'De Rumex heeft drie camera's voorop die ridderzuring kunnen herkennen. Op basis van de vorm en omvang van de ridderzuring bepaalt de sprayer hoeveel dopjes hoe lang open moeten gaan', legt Van Erp uit. De spotsprayer kan volgens de producent ook worden ingezet tegen paardenbloemen.

Een sprayer van hetzelfde merk was vorige week ook actief bij melkveehouder Joram Hofman in het Friese Lutkewierum. 'Ze doen 20 hectare in één keer. Ik vind de techniek heel mooi', zegt hij. 'Het is ook super dat het minder gewasbeschermingsmiddelen kost. En je pest niet het hele veld terwijl je enkel de ridderzuring moet hebben.'

Bovendien is deze methode gunstig in het kader van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). 'Door de punten voor de spotsprayer zit ik in zilver, dat was anders brons geweest. Daarmee wordt een deel van de kosten betaald: 85 euro per hectare, exclusief middel', legt Hofman uit. 'Mooi meegenomen, maar niet de belangrijkste reden. Ik ga voor meer grasgroei.'

Bij de melkveehouder werd afgelopen zomer ook een deel met deze spotsprayer behandeld. 'Daar staat nu een stuk minder ridderzuring. De krulzuring pakt ie iets minder goed dan de gewone. Die laatste wordt beter herkend door de camera.'

Ridderzuring is een probleem, weet ook melkvee- en gewasbeschermingsmiddelenspecialist Jaap Kamstra van Hoogland in Leeuwarden. De Fries ziet ridderzuring als een ramp voor het grasperceel. 'Waar ridderzuring staat, komt geen gras. Zeker wanneer je dit onkruid laat staan en er grote rozetten komen neemt het veel ruimte in. Daarbij heeft het geen voederwaarde.'

De plant komt op 15 tot 20 procent van de percelen voor, schat Kamstra in. 'Deze gedijt goed op zure grond. Daarom zie je ridderzuring op zand- en veengrond iets meer dan op klei, maar ook daar komt deze voor.'

Het wordt vaak een probleem wanneer de grond wordt geploegd, bijvoorbeeld na een andere teelt. 'Het zaad is oliehoudend en blijft jaren intact. Met het omkeren van de grond breng je het weer naar boven. En zaad bovenin in de grond betekent groei', aldus Kamstra.

De Hoogland-specialist ziet het probleem van ridderzuring toenemen. 'Mede door de lagere bemestingsnormen komt het gras in het voorjaar minder snel uit de startblokken. Hierdoor krijgt ridderzuring meer kans om te groeien.'

Daarbij doet ridderzuring het goed op kale plekken die bijvoorbeeld ontstaan door droogte of juist bij natheid door insporing van machines. 'In een vochtig jaar zoals in 2024 kan ridderzuring gemakkelijk op verdichte grond groeien, waar andere grassen problemen hebben', vertelt Kamstra.

Kruidenrijk grasland

Volgens van Erp is het voordeel van dit systeem dat het ook inzetbaar is op kruidenrijk grasland. De camera herkent enkel de ridderzuring en laat smalle weegbree en klaver met rust.

Toch twijfelt Kamstra iets over de werking van die spotsprayer in kruidenrijk grasland, hoewel hij hier geen ervaring mee heeft. 'Ik kan me voorstellen dat wanneer cichorei iets doorgroeit, het blad door de camera van de spotsprayer lastig van ridderzuring is te onderscheiden.'

Een ander voordeel is volgens de loonwerker dat de spotsprayer ook kan worden ingezet bij beginnende ridderzuring. 'Bij het volvelds toepassen van middelen wordt vaak gewacht totdat er voldoende staat, omdat het dan rendabel wordt. Dan bestaat het risico dat de ridderzuring zaad vormt en is deze lastiger te bestrijden.'

Juiste stadium

Kamstra denkt niet dat met volvelds langer wordt gewacht omdat de kosten bij weinig ridderzuring niet uit kunnen. 'Een verschil in werking tussen de spotsprayer en volvelds als het gaat om ridderzuring is er nauwelijks. Je moet gewasbescherming toepassen wanneer de plant mooi fris is, bij zaadvorming ben je te laat.' En september is daarbij volgens hem de favoriete maand. 'Dat is effectief, dan loopt de sapstroom naar beneden naar de wortels.'

Het kan ook in de zomer, geeft Van Erp aan. Het beste moment voor de toepassing is volgens hem tussen de twee en drie weken na het maaien van de vorige snede. Dan is het gras niet te hoog en bevindt de ridderzuring zich in het groeistadium. Het najaar is ook geen probleem. 'Zolang het goed weer is om bespuitingen uit te voeren en de temperatuur boven de 13 graden is, werkt het prima.'

Hoeveel middel met deze toepassing wordt bespaard, vindt Van Erp lastig te zeggen. 'Dat verschilt enorm per perceel. Staat er veel of weinig ridderzuring? Gemiddeld denk ik toch aan een besparing van zeker 80 procent.'

Van Erp is tevreden over de werking. 'De resultaten zijn positief, de machine werkt volgens verwachting', zegt hij. 'We gebruiken bij enkel ridderzuring meestal het middel Starane Top. Dit werkt goed en is betaalbaar.' Als ook de paardenbloem wordt bestreden zou Tapir kunnen worden gebruikt, tipt Kamstra.