Boeren en ondernemers op Texel werken aan plan tegen rattenoverlast

'Een plaag vind ik een groot woord', vindt Marcel Wijtten, akkerbouwer en varkenshouder op Texel. Hij is vicevoorzitter van LTO Noord-afdeling Texel en zit daarom in het rattenoverleg. 'We merken al wel een poosje dat er meer ratten zijn dan prettig is. Dat gaat al een paar jaar, op en af, maar tot nu toe bleef de overlast beperkt tot agrarische bedrijven. Nu worden ze ook gezien in recreatieparken. Gasten denken een eekhoorntje te zien bij een voederplaats voor vogels, maar eigenlijk is dat een rat. Dat is natuurlijk niet prettig voor de uitstraling van zo'n park.'

De overpopulatie ontstaat doordat de economie en het landschap van Texel de afgelopen decennia dramatisch zijn veranderd. 'Vroeger was dit een vrij open eiland met weinig bomen en voornamelijk akkerbouw', zegt Wijtten. 'In de winter was het kaal. Dat vinden ratten niet zo fijn. Nu zijn overal bloemenranden. In de winter worden wortels geteeld. Er zijn veel meer bungalowparken die beschutting geven en een vindplaats voor voedsel zijn. Texel heeft wel roofvogels, maar pakken geen ratten of ze kunnen ze niet vinden in het groen.'

Van de kaart

Wijtten heeft niet de intentie om de rattenpopulatie helemaal van de kaart te vegen. 'Dat kan niet en is niet nodig', zegt hij. 'Ratten horen bij het ecosysteem. Nu komen er gewoon te veel. Er zijn hoekjes waar je bij wijze van spreken de grond ziet bewegen van de ratten. Samen met de andere partners proberen we een manier te zoeken om met relatief weinig middelen de populatie onder controle te houden.'

Het plan is nog niet uitgekristalliseerd, maar Wijtten heeft goede hoop. 'Een van de bestrijders werkt veel met rattenhotels, een soort vangkasten. Dat gaat goed bij horeca en op bungalowparken, maar het zet qua aantallen geen zoden aan de dijk. Als we de condities goed krijgen, kan afschot veel beter werken.'

Boeren en rattenbestrijders moeten meer informatie uitwisselen, is het plan. Ratten kunnen zich bijvoorbeeld goed verbergen in het lange gras langs akkerranden en slootkanten. Als boeren na het oogsten die randen maaien en direct de bestrijder een seintje geven, dan kunnen er per nacht wel twee- tot driehonderd ratten worden geschoten, verwacht de Texelse overleggroep.

Hele eiland

Tot slot wil de overleggroep meer doen aan voorlichting. 'Niet zomaar overal voerhuisjes voor vogels neerzetten op recreatieparken, beter rekening houden wat er in de horeca gebeurt met afval en boeren moeten goed opletten dat zij bijvoorbeeld hun voertonnen goed afsluiten', somt Wijtten op. 'Het is belangrijk dat die aanpak op het hele eiland wordt overgenomen. Als er hoeken van het eiland zijn die niet meedoen, begint van daaruit elke keer nieuwe overlast.'

Natuurbeheerders zitten niet in het overleg, maar Wijtten hoopt wel dat zij een rol op zich nemen. Zij beheren immers veel terrein waar ratten zich kunnen terugtrekken. Ook gemeente Hollands Kroon is nog afhoudend. 'Zij hebben geen last van ratten, zeggen ze, omdat de dijken zijn bekleed met asfalt', weet Wijtten. 'Daar komt geen rat doorheen. Maar dijken zijn wel fijne droge plekken in natte periodes.'