Betuwse fruittelers vrezen voor voortbestaan bedrijf

De zoektocht van de provincie naar mogelijke nieuwe drinkwatergebieden houdt de fruittelers al een paar jaar bezig. In 2022 kwamen er driehonderd zienswijzen op plannen voor het vaststellen van drinkwaterreserveringsgebieden. Eerder dit jaar presenteerde provincie Gelderland een herzien plan waarbij de gebieden kleiner zijn gemaakt. Dat ligt nu ter inzage.

De gebieden zijn weliswaar kleiner, maar ze liggen nog steeds verkeerd, vinden fruittelers. 'De zoekgebieden die de provincie aanwijst, liggen in of tegen fruitteeltgebied', verklaart fruitteler Erik van Haarlem uit Buurmalsen. Hij heeft een bedrijf met 60 hectare peren en 40 hectare appels. Daarnaast is hij bestuurslid van de Nederlandse Fruittelers Organisatie. 'De onzekerheid of en wanneer ze water gaan oppompen is iets waar telers van wakker liggen.'

Van Haarlem snapt wel dat de provincie op zoek is naar drinkwater. 'Daar kun je niet tegen zijn', vindt hij. 'Drinkwater hebben we allemaal nodig. Maar ik denk dat ze die gebieden beter kunnen inrichten. Waarom zo dicht bij kapitaalintensieve teelt zoals de fruitteelt? Ik denk dat het handiger is om onder grasland te zoeken bijvoorbeeld.'

Strenge regels

Als er drinkwaterzoekgebieden komen in de buurt van fruittelers, heeft dat grote gevolgen voor hun bedrijfsvoering, zegt Van Haarlem. 'Dan komen er strenge regels. Het gebruik van gewasbescherming mag dan niet meer en wij kunnen niet zonder. Dat betekent bijna per definitie het einde van je bedrijf.'

Daarnaast heeft zo'n aanwijzing ook gevolgen voor de waarde van de grond. 'Die gaat naar beneden', geeft de Gelderse fruitteler aan. 'Bovendien is op die grondwaarde vaak ook nog financiering gebaseerd.'

Ook zorgen bij gemeente

Van Haarlem weet dat fruittelers niet de enigen zijn die bezorgd kijken naar de plannen van Gelderland. Gemeente West Betuwe, waar Buurmalsen toe behoort, maakt zich zorgen. Bijvoorbeeld omdat die diepe bodemlagen belangrijk zijn voor betaalbare bodemenergiesystemen die nodig zijn voor aardgasloos bouwen.

Uiteindelijk hopen Van Haarlem en zijn collega's dat de gemeente boorvrije zones instelt en dat de zoekgebieden 'een kilometer links of rechts' van de fruitgebieden komen. 'We zitten aan alle overlegtafels die ertoe doen.'