'Brutalen hebben de halve (boeren)wereld'

Ze bezocht basisschool De Hoeksteen, verzorgingshuis Martinus, dorpshuis De Zevensprong en de speeltuin. Verenigingen presenteerden zich en de Dorpsraad besprak de knelpunten van het dorp en de omgeving, omdat het druk is met snelwegen, spoorlijnen, hoogspanningskabels, buisleidingstraten en Logistiek Park Moerdijk in aanleg (zie verslag van bezoek in Libelle).

Maxima startte 's ochtends bij de enige winkel die ons dorp nog heeft: de boerenstreekwinkel van de familie Meeuwissen op ruim 1 kilometer buiten het dorp. Verschraalde leefbaarheid, de kerk die hier sluit, geen boerenkinderen meer in de klas. Hoe anders het was, bezong Wim Sonneveld in het lied 'Het Dorp'.

Boeren maakten onderdeel uit van een dorp, zaten in fanfares, besturen van de bank en school, in zangkoren en tal van dorpsverenigingen. Hoeveel boeren waren er? En hoeveel bakkers, slagers, andere winkels? Hoeveel boeren blijven er over van de ooit 430.000? Zijn het er 20.000? Of 10.000 van de nu nog 50.000? Mag je die overblijvers nog wel 'boer' noemen?

Met overal opschaling, in winkels, woonwijken, snelwegen en ooit ruilverkavelingen, waarbij boeren soms letterlijk en figuurlijk buiten het dorp geplaatst zijn. Uit het oog, uit het hart. Dat proces gaat maar door en leidt tot drastisch minder – maar grotere – boeren, die de kleineren, de wijkers, als 'haaien' opvreten en in mijn ogen vaak maatschappelijk asocialer lijken. Voor een paar is een zo groot mogelijke boerderij een wensdroom.

De grote brutalen verschuilen zich vol gespeelde nepcompassie tussen de verontwaardigde en ongeruste slachtoffers in boerenclubs en boerencommunicatiepodia. Laat BBB zich voor dit karretje spannen? Zelfs in LTO Nederland en ZLTO zie je die dubbelhartigheid; er zitten boeren in besturen die je als 'haai' kunt betitelen. Wanneer de toekomst aan dit soort grote brutalen is, wees dan eerlijk en benoem dat.

Om de sector als geheel in stand te houden, is een kritische massa van voldoende beroepsbeoefenaars in alle deelsectoren noodzakelijk, met alle gewassen voor bodem en vruchtwisseling. Strategisch en geopolitiek gezien is het van groot belang dat we de zaaizaden-, pootgoed- en andere uitgangsmaterialensectoren behouden en onze kennis niet verliezen. Te is nooit goed, te brutaal zeker niet.