'Imago van vlees uit Nederland in buitenland is onze kracht'

De veehouderij in Nederland staat onder druk. Er zal eerder minder vee komen dan meer. Dat valt niet te ontkennen, stelt Van Dongen. Maar hij is vol vertrouwen dat met de duurzaamheidsslag die is ingezet, vlees uit Nederland zijn positie binnen de vleesexport kan behouden. Van Dongen plaatst daarbij de kanttekening dat de extra investeringen die meer duurzaamheid met zich meebrengen, wel verzilverd moeten kunnen worden.

Hoogtepunt voor mij was dat we na vijftien jaar intensief lobbyen weer met kalfsvlees naar de Verenigde Staten mochten

Frans van Dongen, directeur internationale zaken bij COV

Zo'n 35 jaar vervulde Van Dongen de functie van Europees lobbyist. Voorzitter Rob Tazelaar van het Productschap Vee en Vlees vroeg hem voor deze nieuwe functie. Tazelaar was zelf ambtenaar geweest in Brussel bij de Europese Commissie en al vroeg doordrongen van het belang van een goede vertegenwoordiging in het politieke hart van Europa. 'Als vleessector waren wij er vroeg bij.'

Waar bestond uw werk uit?

'In mijn eerdere baan in Den Haag bij het Landbouwschap werkte ik binnen een vaste structuur met vergaderingen en overleggen. In Brussel was er nog niets. Daar moest ik eerst een structuur neerzetten, waarbinnen ik onze boodschappen kwijt kon.

'Toen ik in Brussel kwam, waren we op weg naar 1992. Het jaar waarop de interne markt geopend moest worden en landsgrenzen geslecht.'

Tijdens uw afscheid op de jaarvergadering van het COV werd aan die tijd gerefereerd met een anekdote.

'Klopt. Die anekdote is illustratief voor waar we toen mee bezig waren: het harmoniseren van wetgeving. Mijn opdracht was die met het oog op de Nederlandse concurrentiepositie zo dicht mogelijk te laten aansluiten bij onze wetgeving. De regelgeving voor gehakt bijvoorbeeld werd voorbereid door een uit Italië afkomstige ambtenaar die een document voor Europa maakte dat was gebaseerd op Italiaanse regelgeving voor gehakt.

'Italiaans gehakt is anders dan Nederlands gehakt. In Italië, maar ook in Frankrijk en Duitsland wordt gehakt vers gedraaid, wanneer je dat koopt. Zij willen het rauw kunnen eten. Nederlands gehakt wordt altijd verhit gegeten. Voor Nederland was de voorgestelde EU-wetgeving onacceptabel, omdat die gehakt duur zou maken.

'Er is toen veel gelobbyd. Uiteindelijk kwam er door druk via het Europees Parlement een versie die voor Nederland acceptabel was. Mijn opdracht was om ervoor te zorgen dat Nederland concurrerend kon blijven produceren.'

Uw werk valt eigenlijk in tweeën uiteen: Europese lobby en internationale lobby. De BSE-crisis heeft bij beide een grote rol gespeeld. Wat veranderde er door de BSE-crisis?

'In 1997 werd in Nederland voor het eerst BSE vastgesteld. Hoe ingrijpend die crisis ook was, die gaf ons wel kansen bij de hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Met de kennis van nu noem ik het GLB van toen wel eens een snoepwinkel. Er waren ongelooflijk veel subsidie- en steunmaatregelen waarvan de agrarische sector gebruik kon maken.

'Het Europese landbouwbeleid was gericht op graan, zuivel, rundvlees en schapen. Voor de BSE-crisis waren er ook veel buitenlandse runderrassen zoals Limousin en Blonde d'Aquitaine die in Nederland werden ingezet voor de rundvleesproductie. Al voor de BSE-crisis verschoof de EU-steun voor rundvleesproductie van intensief naar extensief. Daardoor ging er minder inkomenssteun naar Nederlandse rundvleesproducenten en kromp de pure rundvleesproductie drastisch.

'Kalfsvlees was in die tijd een vrije sector en viel niet onder premie- en restitutieregelingen. Door de BSE-crisis werd de EU zich ervan bewust dat zuivel- en kalfsvlees communicerende vaten zijn. Door de Nederlandse inzet kwam er in het jaar 2000 ook EU-steun voor wit- en rosékalfsvlees. EU-premies zijn nu grondgebonden, maar door de Europese steun uit die tijd is onze kalfsvleessector sterker geworden.'