Dubbeldoelkip lijkt geschikt voor kringloop

Het klinkt interessant: kippen die veel eieren leggen en ook goede vleesproductie-eigenschappen hebben. Maar als iets te mooi klinkt om waar te zijn, dan is het dat vaak ook. Dubbeldoelkippen bestaan weliswaar, maar ze gaan minder efficiënt om met voer dan gespecialiseerd leg- en vleespluimvee. Eieren en vlees van dubbeldoelkippen hebben hierdoor een hogere kostprijs en zijn minder concurrerend.

Toch zijn er verschillende redenen waarom de dubbeldoelkip sinds een aantal jaren weer in de belangstelling staat. Tot in de jaren vijftig was het gebruikelijk om kippen te houden voor eieren en vlees. Tegelijk met de snelle schaalvergroting in de pluimveehouderij die na de Tweede Wereldoorlog op gang kwam, ontstond er een specialisatie waarbij fokbedrijven zich richtten op de productie van kippen voor de productie van eieren en kippen voor de vleesproductie. Een gevolg hiervan was het massaal doden van leghaantjes op hun eerste dag.

Ethische bezwaren

De laatste jaren is er meer aandacht voor de ethische bezwaren tegen het doden van mannelijke eendagskuikens. In diverse landen is dit verboden. Leghaantjes afmesten, zoals in Duitsland gebeurt, is economisch gezien een lastig verhaal. Leghaantjes groeien niet efficiënt: ze vreten veel voer, maar zetten weinig vlees aan. Daardoor hebben ze een ongunstige CO2-voetafdruk.

Een alternatief voor leghaantjes doden of afmesten is de in-ovoselectie. Daarbij worden eieren met daarin mannelijke kuikens tijdens het broedproces uitgeselecteerd. Maar dat is ook niet voor iedereen ethisch acceptabel.

'In de biologische pluimveehouderij vinden we eendagskuikens doden uit ethisch oogpunt ongewenst. Toch wordt het nog toegestaan, omdat er ook bezwaren kleven aan de alternatieven', zegt Hans Fuchs van Bionext, de ketenorganisatie voor biologische landbouw en voeding.

'Kanttekeningen zijn te plaatsen bij leghaantjes afmesten zoals dat gebeurt voor de Duitse markt. Die eist dat biologische leghaantjes moeten worden grootgebracht. Omdat er geen specifieke eisen aan de leefomstandigheden worden gesteld, zie je dat het dierenwelzijn vaak tekortschiet', zegt Fuchs.

Beter dierenwelzijn

Dubbeldoelkippen inzetten kan een mogelijkheid zijn om de minpunten van leghaantjes afmesten te verkleinen. Een andere reden om dubbeldoelkippen een kans te geven, is dat met dit type kip mogelijk een forse slag naar beter dierenwelzijn valt te maken.

'Bij hoogproductieve leghennen zie je hoge percentages hennen die hun borstbeen breken. Door de hoge eierproductie kampen deze hennen met een vorm van osteoporose waardoor ze zwakkere botten hebben en makkelijk hun borstbeen breken, als ze ergens tegenaan botsen', zegt pluimveedierenarts Vera Bavinck van Fair Poultry.

'Bij dubbeldoelkippen komen we ook gebroken borstbenen tegen, maar in mindere mate dan bij gespecialiseerde leghennen. Deze hennen kunnen letterlijk beter tegen een stootje. Daarnaast is het zo dat dubbeldoelkippen minder snel pikgedrag naar soortgenoten vertonen. Dit maakt ze geschikt voor houderijvormen waarin veel waarde wordt gehecht aan dierenwelzijn', legt Bavinck uit.

De afgelopen twee jaar coördineerde Fair Poultry, samen met Bionext, het project 'Dubbeldoelkippen'. Daarin bogen pluimveehouders en vertegenwoordigers van andere ketenschakels zich met elkaar over mogelijkheden voor de dubbeldoelkip. 'In de biologische sector zijn we extra geïnteresseerd in de dubbeldoelkip, omdat we veel belang hechten aan dierenwelzijn en andere duurzaamheidsaspecten', zegt Fuchs.

Uit het project bleek dat de dubbeldoelkip interessant kan zijn voor de biologische houderij en kan helpen om de knelpunten rond de broederhaantjes op te lossen. 'Maar vooralsnog weerhoudt de hogere kostprijs per ei biologische pluimveehouders ervan om te kiezen voor dubbeldoelhennen', weet Fuchs.

Concept GeluksVogel

Dubbeldoelkippen komen in Nederland vooralsnog alleen voor in kleine marktconcepten. Een daarvan is GeluksVogel. De initiatiefnemers daarvan richten zich op biologische boeren die kippen als nevenactiviteit willen houden en met hun concept knelpunten in de biologische pluimveehouderij aanpakken, zoals de haantjesproblematiek, modderige uitlopen en een niet vraaggestuurde productie.

De boeren van GeluksVogel werken met mobiele kippenkarren die wekelijks worden verplaatst. Binnen het merk worden de haantjes grootgebracht tot vleeshaan. Dit gebeurt in voor dit doel gebouwde hanenkarren. Na enig experimenteren koos GeluksVogel voor werken met dubbeldoelkip Sasso Silver vanwege het vriendelijke karakter, een goede diergezondheid en betere vleesproductie.