'Zachtfruit op de kaart zetten is belangrijk'

'Fruitport West-Brabant bestaat al sinds 2018, maar had tot voor kort nog geen formele status', vertelt voorzitter Peter Nouws. 'Terwijl wij in de afgelopen jaren wel al met diverse overheden om tafel hebben gezeten om op te komen voor de belangen van zachtfruittelers. Daarom is het goed dat we deze vereniging nu wel hebben opgezet.'

Initiatiefnemers van Fruitport West-Brabant waren destijds de gemeenten Rucphen en Zundert, veiling CLTV Zundert, Rabobank de Zuidelijke Baronie/West-Brabant Noord, Rewin en ZLTO. Inmiddels zijn ook de gemeenten Breda, Etten-Leur, Halderberge en Roosendaal aangehaakt, net als tal van andere belanghebbende partijen.

Het bestuur van de nieuwe vereniging bestaat, naast Peter Nouws, uit aardbeienteler en penningmeester Mark van Aert en secretaris Ruud Matthijssen. Janny Verschure-Trouw zorgt voor de ondersteuning. Inmiddels hebben ruim twintig bedrijven het aanmeldformulier ingevuld en de verwachting is dat dit aantal snel verder stijgt.

'West-Brabant is van oudsher een belangrijk gebied voor de teelt van zachtfruit', legt Nouws uit. 'Dit is een verzamelnaam voor aardbeien en ander kleinfruit, zoals frambozen, bramen en bessen. Ruim 80 procent van alle Nederlandse aardbeien wordt geteeld in Noord-Brabant. Het grootste gedeelte in West-Brabant, maar ook direct over de grens bij Hoogstraten en op diverse plaatsen in Oost-Brabant. Dit komt mede door de zandgronden in deze regio's, maar ook vanwege de vaak grote gezinnen die konden meehelpen bij de arbeidsintensieve teelt van zachtfruit.'

Dit verleden heeft ervoor gezorgd dat in de regio West-Brabant veel kennis en ervaring aanwezig zijn, wat zich vertaalt in kwalitatief hoogstaande en duurzame producten. Maar ook in moderne kwekerijen met economisch perspectief.

Daarnaast hebben zich in de afgelopen decennia ook veel aanverwante bedrijven in deze regio gevestigd, zoals veilingen, AGF-handelaren, toeleveranciers, opkweek- en vermeerderingsbedrijven en verwerkingsbedrijven. Verder zijn goede samenwerkingen opgezet met onder meer de waterschappen, onderwijsinstellingen, de West-Brabantse ontwikkelingsmaatschappij Rewin en ZLTO.

'Al deze partijen onderstrepen het belang van een gezonde zachtfruitsector in deze regio en ondersteunen het initiatief voor Fruitport West-Brabant', aldus Nouws. Hij benadrukt dat het juist in deze tijd belangrijk is om zachtfruit duidelijk op de kaart te zetten en houden.

Dit alles moet er volgens de voorzitter aan bijdragen dat regionaal en lokaal beleid beter zijn afgestemd op de zachtfruitpraktijk en de behoeften van de sector. 'Je kunt beter aan de voorkant zorgen dat dit bij elkaar aansluit, dan dat je achteraf moet corrigeren. Daarom willen we de stem van onze sector laten horen in de regio.'

In de afgelopen jaren is de productie van Nederlands zachtfruit hard gegroeid, maar tegelijkertijd is het aantal telers afgenomen. 'Omdat de fruittelers actief zijn in verschillende gemeenten in de regio, is de kans op versnippering aanwezig. We willen voorkomen dat in Rucphen andere regels gelden voor kwekers dan in Zundert', geeft Nouws aan.

'We kunnen beter zorgen dat het regionale en lokale beleid aan het begin van de keten al aansluiten op elkaar, dan dat er achteraf zaken moeten worden gecorrigeerd. Daarom zijn fruittelers zelf met het idee gekomen Fruitport West-Brabant op te richten', legt Nouws uit.

Koploper in zachtfruit

'Deze regio loopt voorop in de productie van zachtfruit. Via Fruitport West-Brabant willen wij deze positie graag behouden, versterken en uitdragen. Gezamenlijk willen we ons ervoor inzetten kansen en uitdagingen te benutten op het gebied van ruimtegebruik, innovatie, duurzaamheid, personeel en logistiek. Dat alles met aandacht voor kwaliteit, voedselveiligheid, milieu, kennis en innovatie en werkgelegenheid', is Nouws pleidooi.

De Fruitport-voorzitter geeft aan dat het werkgebied in de toekomst best nog verder kan worden uitgebreid. 'We starten in West-Brabant, maar dat wil niet zeggen dat bedrijven uit andere zachtfruitregio's niet kunnen aansluiten. Ons werkgebied is niet specifiek afgebakend. Wij willen graag de stem van de hele sector laten horen en een gesprekspartner zijn voor alle stakeholders, zoals gemeenten, andere overheden en waterschappen. Wat ons betreft is er in de toekomst zeker ruimte voor uitbreiding.'

Geen belangenbehartiger

Speerpunten waar Fruitport West-Brabant over wil meepraten, zijn onder andere thema's als teeltondersteunende voorzieningen, ruimtegebruik, biodiversiteit, energie, werkgelegenheid en innovatie. 'Wij zijn geen belangenbehartiger en willen partijen als NFO en ZLTO niet voor de voeten lopen. Waar dat mogelijk is, zoeken wij zeker de samenwerking op met deze partijen. Ik denk dat we elkaar goed kunnen aanvullen.'

Tegelijkertijd ziet Nouws dat overheden en semi-overheden behoefte hebben aan praktijkkennis. 'Daarom worden wij door deze partijen regelmatig gevraagd als gesprekspartner. Wij merken aan alle signalen dat de zachtfruitsector in positieve zin in beeld is. Die kans moeten we benutten. De zachtfruitsector is geen sector van achteroverleunen. De ondernemers willen vooruit en wij helpen hen hier graag bij.'

Informatieavond over teeltondersteunende voorzieningen

Gemeente Zundert ontwikkelt momenteel nieuw beleid op het gebied van teeltondersteunende voorzieningen. Met zulke voorzieningen streven ondernemers met open teelten naar gecontroleerde productieomstandigheden. Deze omstandigheden zijn van groot belang om op de markt concurrerend te kunnen blijven.

Fruitport West-Brabant, Treeport en ZLTO zijn hier ook bij betrokken. Samen met ambtenaren van de gemeente, provincie Noord-Brabant en waterschap Brabantse Delta gaan zij dit beleid verder uitwerken binnen de kaders van de nieuwe Omgevingswet en Zundert Floreert.

Om stakeholders te informeren over dit proces, wordt op 14 maart om 20 uur een informatieavond gehouden in Dorpshuis Wierenbos aan de Diepstraat 12 in Wernhout. Op deze avond gaan de betrokken partijen de huidige stand van zaken toelichten. Daarnaast kunnen leden van ZLTO hun visie en inbreng geven op de hoofdlijnen van het voorliggende beleidsvoorstel Zundert Floreert. Wanneer de conceptbeleidsnota gereed is, moet de gemeenteraad van Zundert er nog mee instemmen.

Op deze avond zijn beleidsspecialist ruimtelijke ordening/omgeving Wendy Klijn van ZLTO, medewerker René Rijken van waterschap Brabantse Delta en beleidsadviseur leefomgeving Frank Toeset van gemeente Zundert aanwezig. Ze geven uitleg over het actuele en toekomstige beleid voor teeltondersteunende voorzieningen. Fruitport West-Brabant, Treeport en ZLTO-afdeling Zundert-Rijsbergen nodigen agrarisch ondernemers uit om tijdens deze bijeenkomst hun mening te geven.