Fel debat over informatieverstrekking rond natuurherstelwet

'Ik heb juist haast gemaakt', verweerde Van der Wal zich tegen vragen van Van der Plas. De minister zei geen informatie te hebben achtergehouden en vindt dan ook niet dat ze de regels voor informatieverstrekking aan de Tweede Kamer heeft geschonden.

Toen Van der Plas maandag met spoed om het 'impact assessment' van de Europese natuurherstelwet vroeg, reageerde Van der Wal dat ze dat 'op zeer korte termijn' zou doen, maar pas zodra het kabinet er context bij kon geven. Dat was reden voor de BBB-leider om een debat aan te vragen waarin ze de minister ondervroeg over het recht op informatie, dat in artikel 68 van de grondwet is vastgelegd. 'De minister leek er lak aan te hebben', herhaalde Van der Plas donderdag.

Van der Wal zei dat ze het verzoek om informatie niet had geweigerd. In plaats daarvan had ze dinsdag een tegenvoorstel gedaan om het rapport samen met de kabinetsreactie op te sturen. Dat is 'niet ongebruikelijk', zei de minister. 'De Kamer persisteerde in het verzoek en daarom heb ik het rapport gisteren gestuurd.'

Een Kamerbrief van het kabinet met een reactie op het rapport van de bureaus Berenschot en Arcadis volgt vrijdag. Van der Wal betoogde dat ze haar ambtenaren juist heeft aangespoord om tempo te maken. 'Ik heb alle zeilen bijgezet om de impact assessment op tijd in Kamer te krijgen, voordat de lidstaten erover stemmen', zei ze.

Prematuur voorstel

'Voor mij komt het over als een smoesje', zei Van der Plas. 'Ik vind het gewoon onzin. Echt totale onzin.' Ze diende vervolgens samen met NSC een motie in om het kabinet te vragen tegen de Europese natuurwet te stemmen. Daar vielen andere Kamerleden weer over. Die vinden dat zo'n motie juist moet afhangen van de kabinetsreactie en een onderling debat. VVD-Kamerlid Thom van Campen noemde het BBB-voorstel 'prematuur'.

'Jammer dat er woorden als 'smoesjes' worden gebruikt en dat aan mijn intentie wordt getwijfeld. Het doet ook wat met me', zei Van der Wal.

BBB is niet de enige partij die vindt dat de minister tekort is geschoten in haar informatieplicht. Ook NSC-Kamerlid Rosanne Hertzberger uitte kritiek. 'We gaan van stikstofslot naar een waterslot in 2027 en een natuurslot in 2030.'

Hoge kosten

Hertzberger haalde ook de hoge maatschappelijke kosten aan die samenhangen met de natuurherstelwet. Berenschot en Arcadis becijferen die op 76 miljard euro tot 2050. Het NSC-Kamerlid vreest dat het daar niet bij zal blijven.

Een deel van die kosten komt voor rekening van de landbouw in de vorm van afnemende opbrengsten door natuurmaatregelen, waterpeilverhoging en het wegvallen van gewasbeschermingsmiddelen.

Hogere opbrengsten

Wel stellen de opstellers van het 'impact assessment' van de natuurherstelwet dat tegenover de hoge kosten nog hogere opbrengsten staan. Zo dalen de kosten voor de gezondheidszorg door een gezondere leefomgeving en is er minder schade door erosie en wateroverlast, als het natuurherstel doorzet.

Door het herstel van visgronden en de bodemkwaliteit wordt er ook een positieve bijdrage verwacht aan de voedselzekerheid. Een herstel van de biodiversiteit zal ook natuurlijke bestuivers goed doen. Dit is cruciaal voor de voedselproductie in Nederland, omdat meer dan 75 procent afhankelijk is van bestuiving. Tegelijkertijd kan een toename van de bodemkwaliteit ook gunstige effecten hebben op opbrengsten uit de landbouw, aldus de rapportage.

Geen invloed

Een eerder verzenden van het rapport van Berenschot en Arcadis had volgens Van der Wal de stemming afgelopen maandag in het Europees Parlement niet kunnen beïnvloeden. 'De timing van die stemming speelde geen rol. Het Europees Parlement heeft een zelfstandige positie en kan zelf informatie inwinnen over de gevolgen van de natuurherstelverordening.'

Het debat van donderdag ging niet over de inhoud van de rapportage. Dat debat is binnenkort. Kamerleden hebben dan de tijd gehad om het document te bestuderen. Dinsdag wordt er in de Tweede Kamer gestemd over het BBB-voorstel om Nederland in de Europese Raad tegen de natuurherstelwet te laten stemmen. De stemming in de EU-raad is de laatste mogelijkheid om deze verordening nog te blokkeren.