Vlotte afvoer van cans en oude middelen

'Het aanbieden van afval om te laten recyclen hoort bij duurzaam ondernemen', stelt Storl-coördinator Gerard Top. 'Storl biedt die mogelijkheid. Vorig jaar was ik bij een ondernemer met maar liefst 75 Storl-zakken gevuld met lege cans. Die was opgelucht dat hij zijn afval kon laten afvoeren. Het bewijst dat wij voorzien in een behoefte.'

Top is verantwoordelijk voor de coördinatie van Storl in Noord-Nederland. Wim in 't Veld heeft dezelfde functie voor Zuid-Nederland. Beiden hebben een achtergrond in de gewasbescherming en werkten als managers bij gewasbeschermingsfirma's. Zij zijn gevraagd om voor Storl een organisatie op te zetten voor het inzamelen van lege verpakkingen en resten van gewasbeschermingsmiddelen.

Milieustraten

Stichting Opruiming Resten en Lege Verpakkingen in de Landbouw (Storl) is ooit opgericht op initiatief van LTO Nederland, Agrodis, namens de distributeurs van gewasbeschermingsmiddelen, en CropLife NL, als koepelorganisatie van de agrochemie. Peter Knippels is als adviseur van LTO betrokken bij Storl. Hij legt uit dat de stichting eerder was gericht op het aanbieden van verpakkingsmateriaal met Storl-sticker bij lokale milieustraten.

'Maar in de loop der jaren bleek dat het in steeds meer gemeenten lastiger is om hier gebruik van te maken', zegt Knippels. 'Daarom is de werkwijze dit jaar gewijzigd. Nu kunnen telers en loonwerkers via de website van Storl melden dat ze afval hebben en als organisatie zorgen wij ervoor dat dit op een goede en efficiënte manier wordt afgevoerd.'

Belangrijkste voorwaarden

Voor het inzamelen zijn de belangrijkste voorwaarden dat de cans schoongespoeld en droog zijn. Verder geldt de regeling voorlopig alleen voor cans die zijn gebruikt voor vloeibare gewasverzorgingsproducten. Naast gewasbeschermingsmiddelen zijn dat ook meststoffen, biostimulanten en hulpstoffen. Dit betreft volgens Knippels 90 tot 95 procent van de totale afvalstroom veroorzaakt door bespuitingen op praktijkbedrijven. In een later stadium worden misschien ook de verpakkingen voor poeders, kunstmest en zaaizaad in de regeling opgenomen.

De nieuwe systematiek van Storl sluit aan op vergelijkbare initiatieven voor het recyclen van verpakkingsmateriaal in andere Europese landen. In Nederland komt de financiering van Storl vooral voor rekening van de leden van CropLife NL. Verder rekent het bestuur van de stichting ook met enige inkomsten uit de recycling en betalen de telers en loonwerkers een bijdrage voor de Storl-zakken waarin ze de lege cans aanbieden.

Landelijke dekking

Over het functioneren van de nieuwe werkwijze is Knippels na het eerste jaar tevreden. Top en In 't Veld ervaren dat ook. Zij zeggen dat het is gelukt on met de inzamelroutes al bijna een landelijke dekking te realiseren. 'Voor Zuid-Nederland was er in veel regio's belangstelling voor de inzameling. Dat geldt vooral voor gemeenten waar de milieustraten terughoudend zijn om verpakkingen van gewasbeschermingsmiddelen in te nemen', meldt In 't Veld.

De 100 ton die is ingezameld in 2023, schat Top op 10 tot 15 procent van de totale afvalstroom aan plastic verpakkingsmateriaal van gewasverzorgingsproducten op Nederlandse landbouwbedrijven. 'Dat is een mooi resultaat. Toch zijn we van mening dat we dit de komende jaren kunnen opschalen.'

Perswagens

Op de bedrijven van telers en loonwerkers die zich aanmelden, worden de lege verpakkingen vaak opgehaald met perswagens van regionale afvalverwerkingsbedrijven. Top en In 't Veld zorgen ervoor dat de wagens na het rijden van een route goed vol zitten. 'Op de locaties van de afvalverwerkers wordt het plastic in grote balen geperst en is het in principe geschikt voor de recycling. Het recyclen gebeurt onder meer in Duitsland. Daar maken ze granulaat van de oude verpakkingen. Dat is weer te gebruiken om nieuwe plastic cans van te maken', legt Top uit.

Voor de recycling is een goede bronscheiding noodzakelijk, verklaart Top. In 't Veld voegt eraan toe dat daarover tot dusver weinig klachten zijn. 'Vorig jaar hebben we in Zuid-Nederland bij elkaar op zo'n achthonderd adressen Storl-zakken met lege cans opgehaald. Eigenlijk stonden die zakken overal netjes op de bedrijven en voldeed het ingenomen materiaal aan de eisen die worden gesteld voor recycling.'

Over het opschalen zegt In 't Veld dat het de bedoeling is om komend jaar in alle regio's twee verzamelrondes voor verpakkingsmateriaal te organiseren. Net als Top maakt hij zich weinig zorgen over de capaciteit. 'We kunnen goede afspraken maken met afvalverwerkers over de beschikbaarheid van perswagens en ruimte bij locaties om de balen te persen. Een grotere deelname kunnen we gemakkelijk inplannen. Daarvoor is het wel van belang dat het aanmelden van afval verder wordt geautomatiseerd.'

Opruimen middelenkast

Nieuw in de activiteiten van Storl in 2024 is resten van gewasbeschermingsmiddelen inzamelen. Het gaat om oudere middelen die niet meer zijn toegelaten of toegelaten middelen met oude etiketten. Deze worden opgehaald en als chemisch afval verbrand.

In 't Veld: 'Deze inzameling staat los van het verpakkingsmateriaal. Professionele gebruikers kunnen tot eind maart doorgeven dat ze middelenresten hebben. Wij gaan de routes daarna inplannen. Dit gebeurt één keer in de twee jaar. Als de middelenkast vol staat met onbruikbare producten, dan is op tijd melden van belang. De eerstvolgende gelegenheid voor inzamelen is pas in 2026.'

Met hun verleden bij handelsbedrijven en distributeurs van gewasbeschermingsmiddelen is de cirkel nu rond, constateren Top en In 't Veld. Top zegt dat hij ooit is begonnen met bestellingen rondbrengen bij akkerbouwers en tuinders. 'Daarna ben ik het zelf gaan verkopen en nu zorg ik ervoor dat het afval netjes kan worden opgeruimd. Het is mooi om dit te doen en vooral ook motiverend omdat veel telers en loonwerkers enthousiast reageren op deze mogelijkheid om hun afval kwijt te raken.'