Teler test schoffelen in plaats van herbiciden spuiten in prei

Op het proefperceel, dat op 9 juni 2022 is ingeplant met prei, heeft de teler de activiteiten bijgehouden. De helft van het perceel heeft hij gangbaar behandeld en de helft met een cameragestuurde schoffel. Daar is vier keer geschoffeld in combinatie met vingerwieders. De vijfde keer verving de ondernemer de vingerwieders door aanaarders.

De prei is op 30 september geoogst. Medewerkers liepen een paar keer door het veld om overgebleven onkruid met de hand uit te trekken. In het geschoffelde stuk was hier dertig uur extra voor nodig. Uijen: 'Dat kan minder door tijdig te beginnen. Nu konden we pas op 28 juni voor het eerst schoffelen, omdat we de machines niet eerder hadden.' Het eindresultaat was vergelijkbaar voor het gangbare en het mechanische gedeelte.

Project 'Schoon Water voor Brabant'

Schoffels van Garford en Schmotzer zijn getest en beide bevielen goed. De huur is voor de helft vergoed vanuit het project 'Schoon Water voor Brabant'.

Jenneke van Vliet, projectleider vanuit CLM bij dit initiatief: 'Restanten van herbiciden vinden we nog altijd terug in grond- en oppervlaktewater, waar ze een zorg vormen voor de drinkwaterbereiding. We zijn blij met telers die proberen het gebruik te verminderen. Zo kunnen telers ook toekomstige wetgeving voorblijven. Een aantal onkruidmiddelen staat op de lijst met Candidates for Substitution, waarvan Europa het gebruik wil halveren.'

Stapje terug in 2023

Na de proef besloot Uijen een van de schoffels aan te schaffen. In 2023 verliep het schoffelen minder succesvol. In het natte voorjaar kon de teler te weinig schoffelen en was één keer spuiten onvermijdelijk. 'Het betreft gangbare prei, dus dan vind ik dat we een plan B moeten hebben. Door in te grijpen konden we daarna weer succesvol mechanisch verder, toen het half mei droog werd.

'Bij de volgende natte periode konden we ook niet schoffelen, maar het onkruid konden we voldoende meepakken bij het aanaarden van de prei, wat we toch doen om voldoende lengte wit te krijgen.' Voordelen van schoffelen zijn verminderde groeiremming van het gewas en meer zuurstof in de bodem.

Weersafhankelijk

De weersafhankelijkheid, waarbij je na het schoffelen een paar dagen droog weer moet hebben, ziet de teler als belangrijkste nadeel. Daarnaast de arbeid: met een 27 meter brede veldspuit ben je sneller klaar dan met een 3 meter brede schoffel. 'De rijsnelheid is vergelijkbaar: voor beide houd ik 4 tot 5 kilometer per uur aan. Als het blad wat slap hangt – niet gespannen doordat het veel water heeft opgenomen – krijg je ook geen gewasschade.'

In 2023 heeft Uijen ook proefgedraaid met een wiedeg. Hij denkt erover om die aan te schaffen. 'De combinatie van wiedeggen en schoffelen heeft zeker meerwaarde. Met een eg kun je in een vroeger stadium beginnen en je hebt minder gekwalificeerd personeel nodig om ermee te rijden.'

Niet vanzelfsprekend

De teler vindt het soms lastig te berichten over de duurzame vorderingen. 'Wat ik niet wil, is dat ik door aan te geven dat iets op ons bedrijf lukt, het daarmee vanzelfsprekend is voor iedereen. Een collega-teler die personeelstekort heeft of huurgronden die ver uiteen liggen, lukt het misschien niet', benadrukt hij.

'Ik merk dat collega's lijden onder de druk die hun vanuit wet- en regelgeving wordt opgelegd. Het doet pijn om te zien dat goede collega's omvallen', vindt de ondernemer.

Wel is Uijen tevreden over de aanpak binnen het programma 'Beter voor Natuur & Boer' van Albert Heijn. 'Samen kijken we welke stappen we kunnen zetten, waarbij we rekening houden met reële knelpunten. We worden netjes gecompenseerd voor bovenwettelijke maatregelen.'