Brussel beraadt zich op verworpen pesticidenplan

In Brussel wordt gesproken van een forse tegenslag voor de Green Deal-plannen, maar nog onduidelijk is of het hele SUR-pesticidenplan definitief van tafel is.

In de nasleep van de stemming heerst er verwarring over volgende stappen, omdat het zeer zelden voorkomt dat het Europees Parlement een voorstel al bij de eerste bespreking verwerpt, zonder het eerst terug te sturen naar de desbetreffende commissie (in dit geval: de envi-milieucommissie).

De meest waarschijnlijke optie is dat Green Deal-commissaris Maros Sefcovic (opvolger van Frans Timmermans) het huidige voorstel intrekt en op korte termijn met een fors gewijzigd plan komt. Dat is hoogst onwaarschijnlijk en kan eigenlijk alleen met instemming van zowel de 27 EU-landen als het parlement. Maar in uitzonderlijke gevallen kan of moet de Commissie haar politieke verantwoordelijkheid nemen, zoals ook gebeurt in de glyfosaatdiscussie.

Een tweede optie is dat de 27 Landbouwministers in december besluiten om aan het voorstel te blijven werken, waarmee de EU-ministerraad en de Europese Commissie alsnog op één lijn kunnen komen. In dat geval kan het Europees Parlement (in tweede lezing) alsnog met zo'n vervolgcompromis instemmen.

Eerder heeft landbouwcommissaris Janusz Wojciechowski gezegd dat Brussel tegemoet wil komen aan veel bedenkingen van LNV-ministers. Zoiets gebeurde eerder dit jaar ook met de Natuurherstelwet. Verdedigers van de Green Deal moesten toen echter grote concessies doen om die maatregel te redden.

Gezien de politieke clash in het Europees Parlement valt eerder te verwachten dat de LNV-ministers er hun vingers niet aan zullen willen branden, dat het dossier op de lange baan wordt geschoven en daarmee over de verkiezingen van juni volgend jaar wordt getild.

Dat was ook de teneur van reacties van de centrumrechtse fracties; dat een nieuwe Europese Commissie (op z'n vroegst in 2025 of 2026) met een ander pesticidenvoorstel moet komen. 'Nu is er een kans om in de volgende zittingsperiode in samenwerking met de landbouw een verstandig concept te ontwikkelen', zei Peter Liese, woordvoerder van het milieubeleid van de EVP/CDA.

Haalbaarheid en draagvlak

Ook de Europese agrarische koepel Copa-Cogeca reageerde verheugd op de verwerping van de opgelegde vermindering. De organisatie zegt dat het commissievoorstel vooral was gebaseerd op ideologie en principes, in plaats van op haalbaarheid en draagvlak onder boeren.

SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen is fel tegenstander van het voorstel. 'Een verplichte halvering van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen roept grote vragen op. Blijft er zo wel genoeg ruimte over om in te kunnen grijpen bij ziekten en plagen? Ik vrees van niet.' Hij vindt dat de Europese Unie beter kan inzetten op het stimuleren van alternatieven dan op verboden.

Europarlementariër Jan Huitema (VVD) wees erop dat de verwerping er nu ook toe leidt dat er op andere onderdelen geen duidelijkheid komt. 'Plannen om alternatieve groene middelen sneller beschikbaar te maken zijn nu voorlopig ook van de baan.'