Tuinbouw staat er goed voor, wel zorgen over kostenstijgingen

Nieuws Glasgroenten Job Hiddink 27 nov 2023 om 13:40uur

De tuinbouwsector heeft een financieel goed jaar achter de rug. Wel zijn er zorgen onder telers over de kostenstijgingen die er binnenkort aankomen. Dat stelt Rabobank vast in een analyse. Arbeid, gewasbescherming en water zijn thema's die de ondernemers bezighouden.

Tuinbouw+staat+er+goed+voor%2C+wel+zorgen+over+kostenstijgingen

Volgens Rabobank is er sprake van een ruime liquiditeitspositie bij de meeste bedrijven, maar is er wel terughoudendheid wat betreft investeringen. Daarnaast raakt regelgeving over verpakking ook de tuinbouw en heeft de energiebesparingsplicht invloed op zowel glastuinbouw als opengrondstuinbouw.

De meest recente meting van de tuinbouwbarometer van Rabobank komt uit op een score van 7,3. Dat is een kleine stijging vergeleken met vorig kwartaal. Toen ging het om een 7,1. Uit de gegevens van de barometer blijkt dat alle deelsectoren het redelijk tot goed doen.

Rabobank schrijft dat glastuinders met een warmtekrachtkoppeling de energiekosten meestal genoeg onder controle kunnen houden door goed energiemanagement. Wel zijn er zorgen over aangekondigde overheidsmaatregelen, waardoor de energieprijzen voor de tuinbouw stijgen. Geluk voor de ondernemers is dat de afbouw van het verlaagde tarief pas veranderde van vijf naar tien jaar.

• Lees ook: Warmtepomp interessante optie voor glastuinders

Deze verlenging kan investeringen in energiebesparing stimuleren, maar aan de andere kant beperkt het volle elektriciteitsnet de bedrijven in hun energietransitie. In de glasgroenten was de prijsvorming van tomaten en paprika's dit jaar ruim voldoende, met prijzen die duidelijk boven het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar liggen. Daarentegen vallen de producties wat tegen door onder meer de lage plantdata.

De komkommerprijs liet in het derde kwartaal gelukkig wat herstel zien. De productie en prijs daarvan zitten in 2023 ongeveer op het vijfjarig gemiddelde. De prijzen en volumes bij hardfruit waren in 2023 gemiddeld, meldt Rabobank. Verder is het seizoen voor vollegrondsgroenten volgens de bank goed verlopen. Dit jaar is voor champignontelers redelijk verlopen, al zijn er wel grote zorgen over de afzet van champignonconserven in 2024. Dat komt vooral door de afname van export en lagere consumptie.

Sierteelt doet het minder

De sierteelt onder glas doet het dit jaar duidelijk minder dan de glasgroenten. Door minder vraag uit belangrijke markten als Duitsland en het Verenigd Koninkrijk waren de prijzen in de warme zomermaanden lager dan in 2021 en 2022. Het aanbod uit Afrika lijkt door de lagere vliegtarieven weer op peil te zijn. Gevolg is een fellere concurrentie dan tijdens de coronaperiode. Door de oorlog in Israël is het aanbod uit dat land momenteel beperkt.

• Lees ook: Tuinbouwsector laat financieel dal steeds verder achter zich

In de potplanten lijkt het aanbod van phalaenopsis na de sanering van het areaal beter aan te sluiten bij de vraag. Bij andere potplanten is sprake van prijsdruk, doordat consumenten deze zomer minder kochten. Voor de boomteelt schetst Rabobank een goed vooruitzicht.

De bank spreekt verder van een tegenvallende tulpenoogst. De prijzen voor bollen zijn dan ook met 10 procent of meer gestegen. Het is nog afwachten of tulpenbroeiers de hogere kosten in het voorjaar van 2024 wel kunnen terugverdienen.

De opbrengst van lelies is nog onduidelijk. Een deel van het tweejarige plantgoed is niet opgekomen en er zijn percelen geraakt door veel neerslag afgelopen zomer. Het marktsentiment blijft positief. De negatieve uitzondering in de bollenteelt is voor hyacinten. Er is duidelijk minder vraag vanuit de broeierij voor de hyacint op pot en dat heeft een effect op de bollenprijs.

Regelgeving verpakking

Verder benoemd Rabobank de impact van de verpakkingsregelgeving. De Europese Commissie komt met een nieuw voorstel voor de verpakkingsindustrie. Doel van de 'Packaging and Packaging Waste Regulation' is om de circulariteit te vergroten, duurzaamheid te verbeteren en beter om te gaan met restafval.

Het voorstel van de commissie leidt waarschijnlijk in 2024 tot nieuwe wet- en regelgeving. Het voorstel is van belang voor de verpakkingsindustrie, maar indirect beïnvloeden de voorwaarden ook de productie- en handelsbedrijven in de tuinbouwketen. Al met al is verpakking daarom een thema om met verpakkingsleveranciers te bespreken.

Energiebesparingsplicht

Andere regelgeving die de glastuinbouw raakt is de energiebesparingsplicht. Vanaf 2023 geldt deze voor locaties van bedrijven en instellingen met een stroomgebruik vanaf 50.000 kilowattuur of 25.000 kuub aardgas. De energiebesparende maatregelen die deze bedrijven moeten nemen, hebben een terugverdientijd van vijf jaar of minder. In 2027 wordt die tijd veranderd naar zeven jaar of minder. Een voorbeeld van een energiebesparende maatregel is de installatie van een Warmte Koude Opslag.

• Lees ook: Rabobank brengt CO2-footprint glastuinders in kaart

Rabobank maakte onlangs bekend een samenwerking met Blonk Consultancy te zijn aangegaan om de CO2-voetafdruk van glastuinders in kaart te brengen. Een goed inzicht in de milieubelasting wordt volgens de bank namelijk steeds belangrijker.

De voetafdrukberekening biedt tuinders nuttige inzichten om verder te verduurzamen. Rabobank wil ondernemers hiermee helpen broeikasgassen in de tuinbouw te verminderen. Daarnaast worden specifieke financieringen voor investeringen in duurzaamheid ontwikkeld.

Kunstmatige intelligentie in kinderschoenen

Tot slot kan kunstmatige intelligentie helpen bij de marketing van tuinbouwproducten, maar die techniek staat nog wel in de kinderschoenen. Kunstmatige intelligentie kan de marketing onder meer steunen bij het verkrijgen van inzicht in klantbehoefte, herkenning van verkoopintentie tijdens telefoongesprekken en het genereren van ideeën voor reclamecampagnes.

Dat kwam naar voren in een bijeenkomst georganiseerd door het Nederlands Instituut voor Marketing. Conclusie was dat er veel data nodig zijn om kunstmatige intelligentie toe te passen. Dataverzameling is essentieel om straks op dit vlak snel met nieuwe toepassingen aan de slag te kunnen. Vandaar het brede advies om voor de dataverzameling nu al een plan op te stellen, besluit Rabobank.