Rabobank ziet concurrentie varkensvleeshandel toenemen

De stijging van de handel werd voornamelijk veroorzaakt door de uitbraken begin 2018 van Afrikaanse varkenspest (AVP) in Azië. Die leidden tot een forse krimp van de varkensstapel in Zuidoost-Azië, verschillende exporteurs sprongen op de hierdoor ontstane tekorten aan varkensvlees in.

Zo groeide de export van de Europese Unie, inclusief het Verenigd Koninkrijk (VK), van 1,7 miljoen ton in 2018 naar 3,5 miljoen ton in 2020. Ook Canada verdubbelde de afzet, van 327.000 ton in 2018 naar 669.000 ton in 2020. De Verenigde Staten (VS) verviervoudigde zelfs de export. Van een bescheiden 249.000 ton in 2018 naar 1 miljoen ton in 2020.

Groei export Brazilië

De export vanuit deze gebieden kwam in 2022 terug naar het niveau van 2018, doordat de varkenspopulatie in Azië zich herstelde. Brazilië verdubbelde bijna de export tussen 2018 en 202: van 633.000 ton naar 1 miljoen ton in 2020. Daarna bleef die export groeien naar 1,1 miljoen ton in 2022. Brazilië was vorig jaar goed voor 24 procent van de Chinese invoer van varkensvlees.

'Brazilië heeft in dit opzicht geprofiteerd van de recente ontwikkelingen op de wereldmarkten en ontpopt zich als een opmerkelijke speler. Ondanks een stijging van de productiekosten behoudt Brazilië zijn productiekostenvoordeel ten opzichte van met name Europese exporteurs', stelt Eva Gocsik, senior analist dierlijke eiwitten bij de Rabobank.

Hogere inflatiedruk

Andere factoren die de afgelopen jaren effect hadden op de wereldhandel zijn de coronacrisis en de oorlog tussen Rusland en Oekraïne heeft een hogere inflatiedruk tot gevolg in een groot aantal landen. Dat heeft ertoe geleid dat een aantal landen, waaronder Duitsland, zich meer heeft gefocust op de export, terwijl landen als Spanje en Brazilië daarbij de productie hebben verhoogd om eveneens meer te kunnen exporteren.

De hieruit ontstane groei zal vooral positief uitwerken voor landen waar het vlees tegen lage kosten kan worden geproduceerd zoals de VS en Brazilië, verwacht de bank. Als gevolg van strengere markt- en regelgevingseisen rond dierenwelzijn en duurzaamheid is dit minder goed nieuws voor Europa.

Concurrentievoordeel

Landen die effectief kunnen omgaan met dierziekten als varkenspest hebben daarbij een concurrentievoordeel. De bank verwacht dat ziektegerelateerde uitdagingen in de varkenshouderij zullen voortduren. Daarbij spelen het handelsbeleid en de mogelijkheid om Afrikaanse varkenspest terug te dringen een belangrijke rol. Op dit moment testen sommige regio's innovaties, zoals vaccins en genbewerking.

'Afrikaanse varkenspest blijft importlanden in Azië rechtstreeks beïnvloeden en Europese exporteurs indirect via handelsbeperkingen, waardoor de mondiale handelspatronen opnieuw vorm krijgen', zegt Gocsik. Volgens haar past de markt van de EU-27 en het VK zich aan aan de lagere mondiale vraag, waarbij de productie in 2023 naar verwachting 8 procent daalt ten opzichte van het voorgaande jaar.

Duurzaamheids- en dierenwelzijnsnormen

Het verhogen van de duurzaamheids- en dierenwelzijnsnormen vereisen investeringen van producenten. Hoewel de Europese varkensvleesexport aanzienlijk blijft, verwacht de senior analist dierlijke eiwitten dat deze afneemt. Dat komt omdat de productiekosten naar verwachting stijgen.

'Ondanks verstoringen zal de mondiale varkensvleesconsumptie tot 2030 groeien, met een verwachte samengestelde jaarlijkse groei van 0,7 procent tussen 2022 en 2030,' legt Gocsik uit. Factoren die daarbij voor 2024 een rol spelen, zijn de afnemende inflatiedruk en het verdere herstel na de Afrikaanse varkenspest in Zuidoost-Azië. Op langere termijn spelen daarbij de consumptiegroei in een aantal delen van de wereld en de bevolkingsgroei een rol.