Gaat Von der Leyen de Green Deal afzwakken?

Met meer dan gemiddelde belangstelling wordt in Europese hoofdsteden de jaarlijkse toespraak afgewacht. Er wordt veel over gespeculeerd, amper negen maanden voor de Europese verkiezingen en zo'n anderhalf jaar voor de vorming van een nieuwe Eurocommissarissenploeg. Von der Leyen wil graag worden herbenoemd, maar moet dan wel de komende anderhalf jaar ongeschonden uit de strijd tevoorschijn komen.

Bijna iedereen verwacht dat haar toespraak de cyclus zal afsluiten die ze bij haar benoeming in december 2019 begon: met het uitvouwen van de Green Deal-filosofie. Hoewel die missie door haar toenmalige rechterhand en eerste vicevoorzitter Frans Timmermans theoretisch en wetstechnisch vrijwel is voltooid, zijn veel kwesties van landbouw en biodiversiteit er nog verre van. Het 'aftimmeren' is bovendien ook politiek dynamiet geworden.

Von der Leyen staat voor de keus: vasthouden aan de ambitieuze Green Deal-doelstellingen of afzwakkingen incalculeren. Verscheidene belangengroepen hebben erop aangedrongen vast te houden aan het halveren van de toepassing van chemische gewasbeschermingsmiddelen. Ook vragen ze de voorgenomen modernisering van de EU-regels voor dierenwelzijn niet op de lange baan te schuiven.

Plattelandsgemeenschappen

De Europese agrarische koepelorganisatie Copa-Cogeca daarentegen heeft al aangedrongen op aanpassingen. 'We hebben een Europese Unie nodig die afstand neemt van dogmatisme en weer begint te praten met plattelandsgemeenschappen', stelt Copa-Cogeca.

'Cruciale kwesties liggen nog steeds op tafel, of het nu gaat om gewasbeschermingsmiddelen, nieuwe genomische technieken, dierenwelzijn, duurzame voedselsystemen of de afsluiting van onderhandelingen over het herstel van de natuur of industriële emissies. Het is om deze redenen dat de Europese landbouw en bosbouw niet buiten de State of the Union-toespraak kunnen worden gelaten', schrijft Copa-Cogeca in een open brief aan Von der Leyen.

Daarnaast moet de huidige Europese Commissie iets zeggen over de broodnodige, al eerder toegezegde, hervormingen van EU-procedures, bevoegdheden en takenpakketten, vindt Copa-Cogeca. Dat is dringend nodig als er nieuwelingen tot de gemeenschappelijke EU-markt worden toegelaten. Er is al afgesproken dat in december wordt begonnen met de toetredingsonderhandelingen met Oekraïne.