Zaaiuienteelt op zuidoostelijk zandgebied heeft potentie

Begin augustus was aan de proeven van Vitelia Agrocultuur in het Limburgse Ysselsteyn te zien dat de vroegste uienrassen begonnen te strijken. Vanwege de nattigheid de laatste tijd ziet de adviesorganisatie dat percelen harder slijten dan normaal. Zij organiseerde onlangs een bijeenkomst voor uientelers en akkerbouwers in de Peel die uien in hun areaal overwegen.

De belangstelling was groot op het proefperceel. Op het demoveld liggen rassenproeven en proeven met onkruidbeheersing en bemesting. Voor het zesde jaar op rij worden dit seizoen twintig rassen getest. Voor zaaiuien is er nu officieel alleen een aanbevelende rassenlijst voor teelt op kleigronden.

Korter groeiseizoen

De uienzaden werden op 23 april aan de grond toevertrouwd. Relatief laat voor het teeltgebied. Telers zaaiden volgens Slegers half mei de laatste uien. Bij het proefveldbezoek lag het meeste loof al aan de grond. Dus is het groeiseizoen dit jaar korter dan gewenst. 'De opbrengsten worden niet bovengemiddeld', zegt de adviseur. '50 tot 60 ton per hectare is reëel in dit gebied, maar dat zal dit jaar zeker niet op elk perceel lukken.'

Zaadfirma De Groot en Slot presenteerde drie rassen. 'Hyway is een harde ui die nog lang kan profiteren in het najaar', zegt accountmanager Arjan van Ramshorst. 'Het ras heeft een goed wortelgestel, is geschikt voor lange bewaring en gedijt ook goed op Drentse zandgronden.'

Promotion is een middelvroeg ras van Syngenta en volgens uienspecialist Kees Jacobs geschikt voor alle grondsoorten. 'Door het sterke wortelgestel strijkt het gewas later dan de rest hier. Daarnaast kiemt het ras vlot en groeit het snel weg.'

Vydate

Een vlotte kieming en een snelle weggroei zijn raseigenschappen die steeds belangrijker worden. 'Het aaltjesmiddel Vydate heeft een nevenwerking als groeistimulant, maar de toelating van dit nematicide is onlangs ingetrokken', bevestigt Paul Fiers, uienspecialist bij zaadfirma Hazera.

Vooral in zandgebieden pasten veel uientelers tot en met dit seizoen Vydate toe. Akkerbouwers kunnen volgend seizoen dus geen Vydate meer inzetten.

Sterk wortelgestel

'Om aaltjes tegen te gaan, wordt in de toekomst een samenspel van zaadpriming en een sterker wortelgestel steeds belangrijker', zegt Fiers. Hij liet de bezoekers onder meer de rassen Centro en Viggo zien. 'Beide rassen doen het goed op zand en beschikken over een sterk wortelgestel. De stand van Centro is dikker en breder. Viggo onderscheidt zich vooral door het stevige loofapparaat.'

Volgens Slegers is het een zoektocht om een goed alternatief voor Vydate te vinden. 'We experimenteren bijvoorbeeld met knoflookextracten en biostimulanten. Maar de resultaten komen tot dusver niet in de buurt van de werking van Vydate.'

Gemis

Fiers: 'Naast aaltjes is onkruidbeheersing een grote uitdaging in de Peel. Ook in dit verband wordt Vydate een gemis. Want als een ui vlot ontwikkelt, is het onkruid sneller en beter te bestrijden.'

De proef van mechanische onkruidbestrijding in combinatie met chemie ziet er redelijk schoon uit, maar Slegers plaatst wel als kanttekening dat het een perceel is met een relatief lage onkruiddruk vergeleken met de rest van het gebied. 'Chemisch hebben we alleen bodemherbiciden ingezet. Daarnaast is het zeven keer gewiedegd en twee keer geschoffeld', legt hij uit.

Precisiewiedeg

Als bodemherbiciden zijn onder meer Stomp en Wing P ingezet. 'Daar kunnen we niet eeuwig mee doorgaan. De toelating van deze middelen staat ter discussie', licht de adviseur van Vitelia Agrocultuur toe. Op het proefveld is de precisiewiedeg van Treffler ingezet.

Meerdere akkerbouwers die ervaring hebben met deze machine, zeiden vooral niet te bang te zijn bij de toepassing. 'Begin op tijd en laat er niet meer dan vijf dagen tussen', is hun advies. Eggen kan al voor opkomst of in het kramstadium. 'Dan richt je ook het minste gewasschade aan', leggen de ondernemers uit.

Terug naar de basis

Verder tippen de akkerbouwers: 'Maak een vlak en een niet te grof zaaibed. Voor een succesvolle mechanische onkruidbestrijding moet je terug naar de basis van het zaaien.'

In de onkruidproef hebben de onderzoekers contactherbiciden bewust achterwege gelaten. Slegers: 'Door inzet van dergelijke middelen rem je de groei van de ui. Ook zal het gewas malser worden. Hopelijk is het resultaat in positieve zin terug te zien in de opbrengst.'