Inzicht in risico's bij werken met led in de glastuinbouw

Glastuinbouw Nederland en Stigas stelden daarom een leaflet op over de mogelijke gezondheidsrisico's van ledverlichting en hoe deze te minimaliseren. Dit leaflet kwam tot stand in samenwerking met de Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde (NSVV), Wageningen University & Research, Rofianda en Signify en wordt onderschreven door Agrolux, MechaTronix, Gavita, Dutch Lighting en Hortilux.

De uitstraling van energie in de verschillende golflengtes van het spectrum (ultraviolet, zichtbaar en infrarood) en de blootstellingsduur bepalen de aanwezigheid van een gezondheidsrisico. 'Dat betekent concreet dat een risico afhankelijk is van de duur, afstand en intensiteit van de blootstelling', geeft Albert van der Burg van Stigas aan tijdens een bijeenkomst over mogelijke risico's van ledverlichting.

Blue Light Hazard

Armaturen die worden gebruikt voor assimilatiebelichting bevatten nauwelijks tot geen licht uit het ultraviolette of infrarode spectrum, staat in het leaflet. Daarmee zijn ze ongevaarlijk voor de huid. 'Het grootste risico van toepassing in de tuinbouw zit in het blauwe licht, als onderdeel van het groeilicht', weet hij. 'Dit golflengtegebied in combinatie met langdurige inkijk kan onomkeerbare schade aan het netvlies veroorzaken: het zogenoemde Blue Light Hazard.'

Hoewel dit risico al automatisch wordt beperkt door oogknipperen, pupilreflexen en afwendgedrag, is het volgens Van der Burg niet verkeerd om extra maatregelen te nemen. 'Te beginnen met het controleren van de risicogroep van de ledlampen. Wordt deze informatie niet gegeven, vraag de fabrikant dan naar een testrapport waaruit de risicogroep valt te herleiden. Dat is belangrijk, omdat producten uit de categorie RG3 niet mogen worden gebruikt in ruimten waar mensen werken.'

Voorlichting en instructie

Volgens Van der Burg vallen de meeste lampen in de tuinbouw in de categorie RG2. Dat betekent dat er een matig risico is en maatregelen moeten worden genomen. 'Om maatregelen te kunnen nemen, moet de veilige afstand duidelijk zijn', legt hij uit. Blijkt dat binnen die veilige afstand (Dthr) moet worden gewerkt, dan is een veiligheidsbril verplicht.

In het leaflet wordt uitgelegd dat die veiligheidsbril blauw licht tussen de 425 en 475 nanometer met een factor 10 tot 100 moet verminderen. Daarnaast is het belangrijk dat medewerkers voorlichting en instructies krijgen over het werken met ledverlichting. 'Maak instructievideo's en plaats borden bij de ingang van de kas. Zorg dat duidelijk is wat de veilige afstand is, dat niet direct in de lamp moet worden gekeken en wanneer het dragen van een veiligheidsbril verplicht is', somt de Stigas-specialist op.

Niet vrijblijvend

Verder is het verplicht extra aandacht te besteden aan medewerkers met oogklachten of netvliesaandoeningen en het aanbieden van een periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (Pago). 'Daarin wordt onderzocht of er negatieve effecten zijn van blootstelling aan de ledverlichting', legt Van der Burg uit.

Hoewel het leaflet een handreiking is, moeten glastuinders zich volgens de brancheorganisaties beseffen dat deze maatregelen niet vrijblijvend zijn. 'Het is een uitwerking van de wetgeving. In het Arbobesluit worden eisen gesteld aan het werken bij kunstmatige optische straling. Daaronder valt ook ledverlichting', besluit Van der Burg.