Gebruik antibiotica bij kalkoenen verder aangescherpt

Kalkoenbedrijven die jaarlijks minder dan 12 dierdagdoseringen gebruiken, vallen in de groene categorie en zitten goed. Ze hoeven geen actie te ondernemen. Zit de dierdosering tussen 12 en 16, dan valt de kalkoenhouder in de oranje categorie. Dit is het signaleringsgebied.

'Kalkoenhouders ontvangen dan een waarschuwingsbrief van Avined met de boodschap om stappen te zetten, zodat het antibioticagebruik omlaaggaat', legt Dirk van der Sterren uit. Hij is voorzitter van de Kring Kalkoenhouders en lid van de vakgroep Pluimveehouderij LTO/NOP. Ook kalkoenhouders die meer dan 16 dierdagdoseringen bereiken en in het rode gebied vallen, ontvangen een waarschuwingsbrief. De aanpak is vrijwillig, maar wel noodzakelijk. 'Avined kan een kalkoenhouder geen boetes opleggen.'

Volgens Van der Sterren gaat het grofweg om drie tot vier kalkoenlocaties die een buitensporig hoog antibioticagebruik hebben. Een even groot aantal zit in de oranje categorie. De sector telt ongeveer 25 kalkoenbedrijven. Sommige bedrijven hebben meerdere locaties. De dierdagdosering wordt per locatie aangegeven. In totaal bestaat de Nederlandse kalkoensector uit 35 locaties.

Grote stappen

Van der Sterren benadrukt de positieve ontwikkeling die zijn sector doormaakte wat betreft de vermindering van antibioticareductie. 'In 2016 lag het gemiddelde aantal dierdagdoseringen nog op 26 per jaar. Ons beste jaar ooit was 2020. Toen lag het aantal op 8,52. We hebben dus grote slagen gemaakt.'

In 2021 steeg het gemiddelde aantal dierdagdoseringen naar 12,19 en in 2022 lag het aantal dierdagdoseringen op gemiddeld 12,78. Het blijkt dus moeilijk om de lage score van 2020 vast te houden. 'Klopt', zegt Van der Sterren. 'De kalkoenhouderij telt een klein aantal locaties. Als er ergens een ziekte uitbreekt en dieren moeten worden behandelt, dan heeft dat een grote invloed op het totale gemiddelde van de sector.'

Leghennen in de buurt

De kalkoenlocaties die in het rode gebied vallen, zijn volgens Van der Sterren lang niet altijd bedrijven die altijd veel antibiotica gebruiken. 'De bottleneck ligt bij de kalkoenbedrijven waar veel pluimveebedrijven omheen liggen. Vooral op boerderijen met leghennen worden nog weleens ziektes overgedragen op kalkoenbedrijven.'

Kalkoenhouders doen er volgens hem van alles aan om uit de rode categorie te komen. Er heeft bijvoorbeeld een project gedraaid waarbij deze bedrijven intensief werden begeleid door erfbetreders zoals de dierenarts en de veevoerleverancier. 'Maar dat heeft in de praktijk weinig opgeleverd.'

Afbouwplan

De aanscherping is een onderdeel van het afbouwplan dat in 2021 na overleg met de kalkoensector en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is vastgesteld om het gebruik van antibiotica in de kalkoensector te verlagen. Er is toen afgesproken dat de afbouw zou worden opgeknipt in drie fases, verspreid over zes jaar.

De nieuwe benchmarkwaarden uit de eerste fase zijn in 2021 ingesteld op 14 en 20 dierdagdoseringen. De tweede fase is ingegaan op 1 juli 2023. 'Het doel is om uiteindelijk naar een dierdagdosering van 10 te gaan', zegt Van der Sterren. 'De oranje categorie vervalt. Zit je onder de 10, dan val je in de groene categorie. Boven de 10 kom je in het rood.'