Antibioticagebruik op Belgische veehouderijen aanzienlijk gedaald

De inzet van voeders met antibiotica is vorig jaar met 36 procent gedaald, het gebruik van het voor de mens belangrijke antibioticum colistine met 55,3 procent. De enige negatieve noot is volgens Amcra de lichte stijging van 1,1 procent in de verkoop van de andere kritisch belangrijke antibiotica, zoals fluoroquinolones bij vleeskuikens en -kalveren. De monitoring van het antibioticagebruik toont in 2022 een daling bij varkens en vleeskalveren. De resultaten zijn minder gunstig bij pluimvee.

Begin 2021 ondertekenden de federale overheid, Amcra en de sectorpartners een tweede antibioticumconvenant voor de periode 2021-2024. Naast een gewenste daling van het totale gebruik van antibiotica met 65 procent ten opzichte van 2011, staat hierin als doel een daling van het gebruik van gemedicineerde voeders met 75 procent ten opzichte van 2011.

Die doelstelling is inmiddels behaald, de daling is 83,5 procent. Ook de daling van het gebruik van kritisch belangrijke antibiotica met 75 procent is behaald. De cumulatieve daling ten opzichte van 2011 is 82,7 procent, ondanks de lichte stijging in 2022 met 1,1 procent. Voor de diersectoren varkens, pluimvee en vleeskalveren wordt het antibioticagebruik inmiddels apart bijgehouden. Daaruit blijkt dat er bij de meeste sectoren een flinke vooruitgang is geboekt in 2022.

Alleen stijging bij vleeskuikens

De daling is 44,5 procent bij biggen in het kraamhok, 22,7 procent bij gespeende biggen, 24 procent bij vleesvarkens, 18,2 procent bij zeugen en 18,2 procent bij zeugen en beren. Voor vleeskalveren is sprake van een daling van 5,1 procent en voor leghennen 24,5 procent. Enige uitzondering zijn vleeskuikens, waar een stijging met 10,2 procent is vastgesteld ten opzichte van 2021.

Veel aandacht gaat uit naar bedrijven met een structureel hoog antibioticagebruik, de veehouderijen in de zogeheten alarmzone. Het doel is om eind 2024 maximaal 1 procent gebruikers in de alarmzone te hebben. In 2022 is het aantal alarmgebruikers bij varkens gedaald van 9 naar 4,5 procent en bij vleeskuikens van 0,4 naar 0,1 procent, ondanks dat de grenswaarden voor de alarmzone zijn verlaagd. Deze bemoedigende resultaten zijn toe te schrijven aan de coaching van veehouders en dierenartsen. Bij vleeskalveren helpt dit nog onvoldoende, hier stagneert het percentage alarmgebruikers in 2022 rond de 13.

Bij het verder terugdringen van het percentage alarmgebruikers ligt volgens Amcra een uitdaging, met name omdat de grenswaarden nog strenger worden. Daarnaast blijven inspanningen nodig om het gebruik van kritisch belangrijke antibiotica te verlagen. Om antibioticaresistentie te verminderen, moet wel het gebruik van alle antibiotica verder omlaag.