FruitMasters zet met masterplan in op efficiëntie en capaciteit

'Komend jaar zitten we in een bouwput, terwijl de winkel gewoon doordraait', zegt algemeen directeur Kees de Kat van FruitMasters. 'Er moeten op het bestaande bedrijventerrein in totaal bijna 2.800 heipalen de grond in. De boel gaat flink op de kop en we zullen de werkzaamheden zorgvuldig moeten plannen om operationeel niet te veel hinder te ondervinden.'

In het hoofdkantoor van FruitMasters in Geldermalsen geeft De Kat een toelichting op het masterplan en de jaarcijfers van de coöperatie die deze week zijn gepresenteerd.

Grondige verbouwing en nieuwbouw

Het masterplan betreft een grondige verbouwing van het bestaande veilinggebouw en nieuwbouw van een hoogbouwmagazijn van 23 meter hoog. De Kat vertelt dat de hoge ruimte bestemd is voor de geautomatiseerde opslag van voorraadskisten en dat een extra verdieping van het magazijn wordt ingericht als uitbreiding van het pakstation voor zachtfruit.

'Verder verplaatsen we het bestaande pakstation voor appels', vervolgt de algemeen directeur van FruitMasters. 'Ander onderdeel van het masterplan is het realiseren van 5 hectare aan zonneparken op drie locaties. En we gaan volledig van het gas af door een eigen warmtenet te creeëren via de restwarmte van de koelhuizen.'

Meer capaciteit en efficiëntie

Doel van de enkele tientallen miljoenen euro's aan investeringen is uitbreiding van capaciteit en meer efficiëntie in de bedrijfsvoering. De Kat: 'Via automatisering en verregaande robotisering in de logistiek willen we besparen op de arbeidskosten. De afgelopen tien jaar lukte het ons om met hetzelfde aantal arbeidskrachten te verdubbelen in omzetvolume. Die trend willen we voortzetten.'

Het masterplan wordt volgens De Kat deels gefinancierd via de Sectorale Interventie Groenten en Fruit, de opvolger van de Brusselse gemeenschappelijke marktordening (GMO). Vanwege de verbetering van het bedrijfsrendement gaat de directie van FruitMasters ervan uit dat de investeringen in tien jaar worden terugverdiend. De bouwactiviteiten op de veilinglocatie in Geldermalsen moeten voor eind 2024 zijn afgerond.

Omzetdaling

'Het is wellicht een anticyclische investering in een jaar dat financieel gezien bescheiden is', zegt De Kat, verwijzend naar de jaarcijfers. FruitMasters realiseerde over het boekjaar 2022 een geconsolideerde omzet van ruim 253 miljoen euro en een nettoresultaat van 336.000 euro. De omzet is bijna 30 miljoen euro lager dan het voorgaande boekjaar en het nettoresultaat daalt met ongeveer 7,5 procent.

'De lagere omzet is voornamelijk een gevolg van tegenvallende middenprijzen voor het fruit. Qua volume groeien we nog steeds', aldus De Kat. 'Vooral het aandeel kleinfruit zit nog steeds in de lift en vertegenwoordigt in waarde zo'n 40 procent van onze omzet. Afgelopen jaar verliep de afzet van appels moeizaam, voor zachtfruit hebben we een gemiddeld jaar achter de rug en over de verkoop en prijsvorming van peren zijn we wel tevreden.'

Aanbodgestuurd

Volgens De Kat was in 2022 voor fruit veelal sprake van een aanbodgestuurde markt. Met name bij appels was de oogst groot en de kwaliteit niet altijd goed genoeg door de hete zomer en lokaal enkele hagelbuien. 'Ook heeft de Oekraïne-oorlog de verhoudingen op de exportmarkt aanzienlijk veranderd. Verder merken we de invloed van de hoge inflatie op het aankoopgedrag van consumenten. Zij kunnen nu eenmaal slechts één keer hun geld uitgeven.'

Over het perspectief voor 2023 is De Kat optimistisch. Hij verwacht dat de markten behoorlijk leeggekocht aan het nieuwe seizoen beginnen. 'De pluk is later, door het koude voorjaar. En we verwachten minder import vanuit het zuidelijk halfrond. Hopelijk is dat gunstig voor de prijsvorming en daarmee voor het rendement van telers. Betere prijzen zijn ook op de fruitbedrijven hard nodig om de gestegen kosten voor energie en arbeid te compenseren.'

Einde veilingklok

Voor FruitMasters was 2022 tot slot ook een gedenkwaardig jaar omdat er definitief een einde kwam aan het fysiek veilen van fruit. De Kat vertelt dat het moment dat de veilingklok op 23 december 2022 definitief stil werd gezet best emotioneel was voor de fruittelers, medewerkers en vaste kopers.

In de ideeën van FruitMasters over afzetspreiding en meer vraaggestuurd werken, is er volgens de algemeen directeur minder ruimte voor klokverkoop. 'We werken nu voor de segmenten retail, export, industrie, foodservice en groothandel en industrie met commerciële businessunits. De eerste drie bestaan al langer, met de laatste twee zijn we dit jaar begonnen. Door volledige bemiddeling zijn we beter in staat het fruit van onze leden optimaal te verwaarden en onze afnemers nog beter te bedienen. Daghandel blijft overigens wel mogelijk, aanvoerders en kopers kunnen daarvoor terecht bij onze groothandel.'

Langdurige samenwerking

FruitMasters streeft naar langdurige samenwerking met partijen in de afzetketen. 'We draaien leveringsprogramma's met bijvoorbeeld supermarkten, maar ook met verwerkers. Daarnaast proberen we de vraag te stimuleren door actieve marktbenadering en werken we ook aan productinnovatie. De Kanzi-kwark is daar een voorbeeld van', geeft De Kat aan.

'Voor onze werkwijze krijgen we erkenning van ketenpartijen. Zo zijn we afgelopen jaar beloond met de trofee voor de beste Nederlandse leverancier van private labels en daar zijn we bijzonder trots op', besluit de algemeen directeur van FruitMasters.

Zoeken naar alternatief voor importappels

Voor appels en peren probeert FruitMasters om naast de vrije rassen ook het portfolio van de conceptrassen verder uit te breiden. Algemeen directeur Kees de Kat wijst erop dat de marktconcepten met een gestuurd aanbod een stabieler prijsbeeld geven. Dat bleek afgelopen jaar opnieuw.

In 2022 is het appelras Wurtwinning toegevoegd aan de lijst met conceptrassen naast onder meer Kanzi, Junami, Morgana en Tessa en voor de peer Migo. Wurtwinning is volgens De Kat een goed smakende appel die robuust is in de teelt. ‘De appel is weinig gevoelig voor ziekten en goed bestand tegen hitte.’

De Kat legt uit dat FruitMasters steeds op zoek is naar rassen die iets toevoegen aan het bestaande assortiment om als concept in de markt te zetten. ‘Onze focus ligt naast nieuwe smaakprofielen en rendement voor de teler, ook op rassen met een lange levensduur, een hoog aandeel klasse I-vruchten en die prettig te telen zijn.’

Uiteindelijk is het volgens De Kat de bedoeling om met de conceptrassen de consument een goed alternatief te bieden voor met name de importappels. ‘Hier valt nog winst te boeken in het winkelschap met een groter aandeel Nederlands fruit.’

Om fruittelers te ondersteunen bij de overstap naar conceptrassen of om bestaande aanplanten op tijd te vervangen, is FruitMasters vorig jaar gestart met een coöperatieve boomfinanciering. De Kat: ‘Hiermee bieden we een aantrekkelijke regeling en leveren we direct een bijdrage aan de goede conditie van boomgaarden, als waarborg voor het productieniveau en de fruitkwaliteit.’