Larense geitenhouders scoren goed met gehalten

De eerste aanblik in de melkgeitenstal van Wim en Willie Groot Roessink doet direct anders aan dan een gemiddelde geitenstal. De nieuwsgierige geiten richten direct hun kop op en de lichte stal oogt ruim en overzichtelijk. Wat anders is, is dat de geiten niet op stro, maar op houten roosters lopen.

Voor de ondernemers is geiten houden op roosters niets nieuws. Ze zijn het al 37 jaar gewend. Al vrij snel nadat ze als een van de eersten begonnen met geiten, stapten ze over op roosters, omdat Willie Groot Roessink niet tegen het stof in stro bleek te kunnen.

Goed opletten

Wim Groot Roessink: 'Spijt van die keuze hebben we nooit gehad. Stro is veel broeieriger. Hout is 's winters niet koud en 's zomers niet warm. Wel is het belangrijk goed te letten op de afmetingen van de latten die het rooster vormen en op de ruimte tussen de latten.'

De houten roosters bevielen direct prima. Niet alleen voor de gezondheid van Willie Groot Roessink, ook de geiten doen het er goed op. De gehalten in de melk zijn hoog. In 2022 lag de productie jaarrond op 1.035 kilo melk per geit met 4,72 procent vet en 3,53 procent eiwit. Een jaar eerder was dat 1.135 kilo met 4,98 procent vet en 3,63 procent eiwit.

Waardering

Al verschillende keren ontvingen de ondernemers van de Coöperatieve Belangenvereniging Melkgeitenhouderij (CBM) een bordje voor het leveren van eerstekwaliteitsmelk. Deze waardering voor het harde werken doet hen goed. De melk leveren ze nog steeds aan CBM, die sinds dit jaar is gefuseerd met Belangenvereniging Geitenhouderij Noord Nederland en nu Nederlandse Geitenhouders Coöperatie heet.

Over de melkprijs van 86 cent die de ondernemers afgelopen maand ontvingen, zijn ze tevreden, al is de krachtvoerprijs ook flink gestegen. Willie Groot Roessink: 'Een geit vreet 57 kilo krachtvoer per 100 kilo melk, dus die kosten lopen snel op.'

750 melkgeiten

Ruim vier jaar waren de geitenhouders bezig met de plannen voor een nieuwe stal. Sinds februari 2022 startten ze er met 610 geiten. Nu melken ze er 750. De mogelijkheid is er om te groeien naar 850 geiten.

De 2 x 40-zij-aan-zijrapidexitmelkstal is nu ruim een jaar in gebruik en bevalt vanaf het allereerste moment goed. Een carrouselmelkstal zagen de ondernemers niet zitten met het oog op schouder- en heupklachten. 'Deze melkstal is overzichtelijk en ik blijf zelf in beweging; het melkt heerlijk rustig', vindt bedrijfsopvolger Ard van den Noort.

In plaats van in drieënhalf uur is het melken nu in tweeënhalf uur klaar, terwijl sinds de ingebruikname van de nieuwe stal meer geiten worden gemolken. In de melkstal krijgen de geiten 0,5 kilo krachtvoer, een vet- en eiwitverhogende brok. De geitenhouders moeten nog de laatste hand leggen aan de installatie van de melkmeting in de melkstal en de doorloopherkenning bij de ingang.

Proefstal

De nieuwe stal is een proefstal. De insteek is dat er minimaal 50 procent ammoniakreductie mogelijk is. Bij de nieuwbouwplannen stond vooraf al vast dat er weer roosters in de stal zouden komen. Wim Groot Roessink: 'Als het een strostal had moeten worden, dan waren we niet verder gegaan met de plannen.'

Innovatief is het deel onder de roostervloer, waarmee de emissiereductie wordt beoogd. Urine en mest worden direct gescheiden. De vloer loopt af naar het midden, waardoor de urine via een gootje wegloopt naar een afgesloten kelder.

Mest

Onder de vloer loopt een mestschuif. Eens in de twee uur wordt de mest naar buiten geschoven en verzameld in een afgesloten betonnen bak. Er is nauwelijks kans dat dunne en dikke fractie met elkaar vermengen en dat ammoniak vrijkomt. De urine gaat als meststof op het land. De mest gaat uiteindelijk naar een vergister.

De totale investering voor de nieuwe stal bedroeg 1,2 miljoen euro. De melkstal kostte 230.000 euro. De innovatie in de stal en onderzoek door Wageningen University & Research wordt gedeeltelijk betaald met een subsidie van 250.000 euro vanuit de Subsidiemodules brongerichte verduurzaming stal- en managementmaatregelen.

Sinds 2016

Van den Noort betrad eind 2016 voor het eerst het erf van Wim en Willie Groot Roessink. Al enkele jaren werkte hij bij bedrijven via AB Oost. Hij wilde boer worden en kreeg van Herke Bakker van AB Oost de tip om bij de Larense geitenhouders langs te gaan.

'In 2009 zijn we geruimd vanwege Q-koorts. Op ons bedrijf was niets aan de hand, maar twee derde van de geitenstapel werd geruimd en op de rest van de geiten hadden we een fokverbod. Dit maakte veel indruk op ons als gezin', zegt Willie Groot Roessink.

'Onze dochters Carmen en Frederiek besloten niet verder te willen met de geiten, ook omdat ze allebei een goede baan elders hadden. Dat begrepen we goed. Toch wilden we na zoveel jaren het bedrijf niet zomaar verkopen. We meldden ons aan bij Boer zoekt Boer van NAJK, maar daaruit kwam niet iemand met wie we een overnametraject zagen zitten. Toen Ard hier kwam werken, wisten we al vrij snel: dit kan weleens een beoogde opvolger zijn', blikt Willie Groot Roessink terug.

Gedreven en ambitieus

Haar man had dezelfde gedachte: 'Hij komt niet van de boerderij, maar de passie met de geiten en de ideeën die hij heeft, spraken mij direct aan. 'Iemand van de straat' kan nog weleens serieuzer zijn dan iemand die thuis een boerderij heeft. Zijn gedrevenheid en zijn ambitie om boer te worden zijn groot. Ik zeg altijd: als je secuur bent en van hard werken houdt, moet je geiten gaan houden.'

In 2017 bouwden de ondernemers een nieuwe jongveestal en maakten ze langzaam plannen voor de bouw van een nieuwe melkstal en geitenstal. Maar de geitenstop die provincie Gelderland instelde, gooide roet in het eten. Met succes vochten de ondernemers, samen met andere geitenhouders, de geitenstop aan op het provinciehuis in Arnhem.

NB-wetvergunning

Besloten werd dat geitenhouders jonge geiten mochten inruilen voor melkgeiten. Dat gaf lucht en perspectief, mede omdat op het Larense bedrijf een NB-wetvergunning voor 1.100 geiten zat.

In 2018 sloten Van den Noort en Groot Roessink een maatschap en in 2022 was de nieuwbouw klaar. Van den Noort: 'We mogen 1.100 dieren houden, maar die kunnen in deze stal niet allemaal aan het voerhek. Dat hoeft ook niet, want wij willen een gezinsbedrijf blijven en jaarrond ruim 800 geiten melken, twee keer per jaar aflammeren en groeien met eigen aanwas. Annemareyn en ik gaan hier straks verder en Wim en Willie bouwen langzaam af.'

Taakverdeling

De samenwerking tussen de ondernemers verloopt naar wens. Van den Noort heeft de dagelijkse leiding over het bedrijf, Wim en Willie Groot Roessink werken nog volop mee. Willie Groot Roessink houdt zich voornamelijk met de opfok bezig, zegt ze. 'We halen de lammeren zo snel mogelijk uit de stal, nadat ze geboren zijn. De eerste 24 uur geven we ze minimaal drie keer kunstbiest.'

De opfokstal bestaat uit kleine segmenten die eenvoudig warm te krijgen zijn met een warmtelamp. 'Je hebt in deze stal weinig infectiedruk. Al snel laten we de jonge geiten op roosters lopen. Geiten op ons bedrijf zien geen stro. Wij zijn overtuigd van de voordelen en zien dat ze het er goed op doen', benadrukt Wille Groot Roessink.

Veel voldoening

Ondanks de kritiek op de sector en de discussie over volksgezondheid blijven de geitenhouders positief. Van den Noort: 'We doen ons werk en zetten ons er dagelijks voor in om zo goed mogelijk voor de geiten te zorgen. Als het in de stal goed loopt, dan geeft me dat veel voldoening.'

Van den Noort hoopt in de toekomst het machinepark nog wat te verjongen en een keer te investeren in een nieuwe voermengwagen. 'We hopen dat we de bokjes hier goed af kunnen blijven mesten. Nu mogen we ze tot zestig dagen houden zonder dat ze meetellen voor de NB-wetvergunning. Doorgaans blijven ze hier tot ze 8 kilo zijn, want dan levert het nog iets op.'

Ook Wim en Willie Groot Roessink zijn optimistisch. Wim Groot Roessink: 'Met Ard als opvolger zijn we dik tevreden. Het doet ons goed dat na de bouw van de nieuwe stal ons bedrijf weer toekomst heeft.'