LTO-bestuurder Wim Thus: 'Veel kalverhouders zijn murw geslagen'

Nederland is de grootste producent van kalfsvlees in Europa. De producten gaan vooral naar de zuidelijke landen op het continent. Uitdagingen zijn er volop, maar deze kleine veehouderijsector heeft veel zaken op orde, vindt voorzitter Wim Thus van LTO-vakgroep Kalverhouderij. 'Het kalf is niet de corebusiness van de melkveehouderij en wij maken daar op een verantwoorde wijze een goed stuk vlees van. Het welzijnsniveau is hoog. Je wilt niet weten hoe ze in sommige landen met kalveren omgaan.'

De vorige opkoopregeling was in ieder geval geen woest aantrekkelijke regeling

Wim Thus, voorzitter LTO-vakgroep Kalverhouderij

Stikstofminister Christianne van der Wal heeft gezegd dat 'veel niet meer kan' in de kalverhouderij. Wat is uw reactie daarop?

'Veel ondernemers zijn murw geslagen door het steeds veranderende overheidsbeleid. Het vertrouwen is de afgelopen jaren behoorlijk geschaad. Veehouders wachten nu af: eerst zien en dan geloven. Tegelijkertijd moeten we over onze eigen schaduw heen stappen en met de overheid een punt aan de horizon zetten. Ik focus graag op wat wel kan.'

De helft van alle blankvleeskalveren in Nederland huist in de Gelderse vallei, dicht bij natuurgebied. Dat is een onhoudbare situatie, toch?

'De directe omgeving van een bedrijf zal bepalen wat de grootste uitdagingen zijn voor een ondernemer. Het kan dus een verschil maken of je in Uddel zit of aan de rand van Lunteren. We krijgen ongetwijfeld een krimp in de sector. Sommige bedrijven zullen stoppen, gesaneerd of verplaatst worden en voor andere zal innovatie uitkomst bieden. Laten we de milieuvraagstukken in ieder geval gecoördineerd aanpakken en in samenspraak met de ondernemers.

'Opkopen blijkt nog niet zo gemakkelijk, want bij de eerdere stoppersregeling meldden 110 kalverhouders zich aan en uiteindelijk zijn slechts zes bedrijven gesaneerd. Het was in ieder geval geen woest aantrekkelijke regeling, zoals Van der Wal zei.'

Landbouwminister Piet Adema noemde de kalverhouderij een 'groot gat in de kringlooplandbouw'. Veel kalfsvlees gaat naar het buitenland en de mest blijf achter.

'Dat vind ik postzegeldenken. Kalveren blijven over uit de melkveehouderij. Wij produceren vlees met reststromen die niet geschikt zijn voor menselijke consumptie. We opereren vooral in de Europese markt en de sector is van economisch belang voor Nederland. Voldoende massa is nodig om ook de kennis en expertise in eigen huis te kunnen houden.'

Hoe gaat de kalverhouderij de mestproblematiek terugdringen?

'We willen graag samen optrekken met de melkveehouderij en inzetten op een brongerichte aanpak, zoals het scheiden van vaste mest en urine. Verdere verwerking is op bedrijfsniveau nog best lastig, maar via Stichting Mestverwerking Gelderland lukt dat voor een aantal bedrijven samen wel. Bij wijze van proef willen we inzetten op het terugbrengen van het loosbare water uit de mestverwerking naar de mestput om zo de uitstoot van ammoniak op andere bedrijven terug te brengen.'

Jaarlijks worden in Nederland ruim 1,5 miljoen kalveren geslacht. De helft is afkomstig uit het buitenland, zelfs vanuit Estland. Moet dat anders?

'Het grootste deel komt uit Nederland of het grensgebied. 5 procent komt uit de Baltische staten. Dat willen we als ketenpartijen snel afbouwen. 5 procent van de kalveren komt uit Ierland en dat vind ik een lastiger verhaal. Ierse kalveren komen sowieso naar Europa en worden dan door andere landen geïmporteerd, terwijl ze het in Nederland goed doen.

'Vanaf 1 januari 2024 zetten we in op nog gezondere dieren die gegarandeerd vrij zijn van de dierziekten IBR en BVD. In de Baltische staten kennen ze deze gezondheidsaanpak niet. Die aanvoer droogt op. Ook zullen de dieren op een latere leeftijd, bijvoorbeeld vier weken, worden vervoerd.

'We willen naar een uitgebreid kalfvolgsysteem waar alle informatie over het dier digitaal is geregistreerd vanaf de geboorte. Samen met de kalverhandel en de melkveehouderij werken we geïntegreerd aan het programma 'Zorg voor het jonge kalf'.'

In opdracht van het ministerie van LNV is de Scenariostudie Kalverketen uitgevoerd. Daaruit komen drie scenario's voor de toekomstige ontwikkeling van de sector: het kalf maandenlang op de melkveehouderij houden of zelfs altijd of kiezen voor een korte kalverketen zonder dat lange vervoer. Hoe denkt u daarover?

'Ik proef in deze visie de vooringenomen wens om de kalverhouderij op te laten gaan in de melkveehouderij. Vleeskalveren houden en de melkveehouderij zijn echt twee verschillende takken van sport en een regulier melkveebedrijf is niet ingericht op het houden van kalveren voor de vleesproductie.

'De veronderstelling is dat de gezondheid van de kalveren in de geschetste beelden beter zou zijn. Een aantal pilots moet hier meer duidelijkheid over geven. Maar als het marktpotentieel ontbreekt, zet ik er mijn vraagtekens bij. Of moeten we soms Nederlanders gaan dwingen om meer kalfsvlees te gaan eten?'

Hoe ziet u de toekomst van de sector?

'In ieder geval een sector die goed is voor het kalf en voor de kalverhouder en gericht is op de Europese markt. Uiteindelijk is een inkomen nodig. Een sterke keten helpt daarbij. Hierbij zal nauw worden samengewerkt met de melkveehouderij.

'Daarbij hoop ik dat met een Landbouwakkoord voldoende ruimte en middelen vrijkomen voor innovatie om vooral de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. We willen daarbij graag optrekken met andere veehouderijsectoren. De overheid moet zich wat ons betreft blijven inzetten voor een gelijk speelveld in Europa.'