Friese BBB en CDA hekelen innovatiebudget landbouw: 'schijntje'

Nieuws Friesland Tienke Wouda 19 mei 2023 om 12:00uur

De Statenfracties van BoerBurgerBeweging en CDA vinden dat provincie Fryslân te weinig geld vraagt van het Rijk voor innovatie in de landbouw om de transitie in het landelijk gebied te realiseren. Het gaat om 50 miljoen euro op een bedrag van in totaal 4,5 miljard euro. 'Een schijntje', stelde BBB-Statenlid Abel Kooistra woensdagavond tijdens de beeldvormende commissievergadering over het concept-Fries Programma Landelijk Gebied.

Friese+BBB+en+CDA+hekelen+innovatiebudget+landbouw%3A+%27schijntje%27

Volgens gedeputeerde Douwe Hoogland (PvdA) zijn de bedragen in de kostenraming uitwisselbaar. 'Daar kunnen we mee schuiven als dat nodig is.'

De provincie maakte een dikke week geleden het concept-Fries Programma Landelijk Gebied (FPLG) bekend. Aan het realiseren van de provinciale water-, stikstof- en kliimaatopgaven is een kostenplaatje verbonden. Het Rijk stelt hiervoor in totaal 24 miljard euro voor beschikbaar. Provincie Fryslân is na provincie Overijssel de tweede provincie die geld vraagt van het Rijk.

Aanpak veenweide

De grootste kostenpost in het landelijk gebied is volgens Friesland de aanpak in de veenweide en de afwaardering van grond. Daar rekent ze 1,9 miljard euro voor, inclusief 500 miljoen euro voor funderingen. 'Dat zijn flinke bedragen', vindt Kooistra.

Volgens het BBB-Statenlid gaat er te veel geld naar de afwaardering van grond, wanneer het land wordt vernat om CO2 te reduceren. 'Er wordt vooral naar generieke maatregelen gekeken, zoals de waterpeilen omhoog. Waarom wordt er niet naar kleine peilvakken gekeken? Dan hoeven we ook minder grond af te waarderen. We vinden het jammer dat dat niet is meegenomen in het FPLG. We moeten flexibeler aan de knoppen zitten.'

Volgens Hoogland is een hoger waterpeil niet altijd een nadeel. Het kan ook een voordeel voor de landbouw zijn. 'We krijgen behoorlijk wat vragen om het waterpeil te verhogen. Dat gaat niet voor niets. Dat kost geld. De peilmethode Haklam, hoger waar het kan, lager als het moet, is flexibel en vraaggestuurd.'

• Lees ook: Fryslan vraagt 4,5 miljard euro uit landelijk transitiefonds

Meerdere partijen reageren kritisch op de kostenraming in het FPLG. Zij missen een goede onderbouwing. 'Het komt een beetje over als hapsnap, nattevingerwerk. Kan het niet een beetje concreter?' vroeg FNP-Statenlid Sijbe Krol. Het college van Gedeputeerde Staten zegde toe om het specifieker te maken. 'Dit is een grove inschatting, een eerste aanzet. Wanneer Den Haag met specifiekere informatie komt, wordt het duidelijker', zei gedeputeerde Friso Douwstra (CDA).

Risico: te weinig capaciteit

CDA-Statenlid Aebe Aalberts mist een risicoparagraaf. 'Het gaat om gruwelijk veel gemeenschapsgeld. Dan is een duidelijke risicoparagraaf nodig.' Het is volgens de christendemocraat een uitdagend project, als het gaat om zaken als capaciteit en tijdspad. Hoogland verzekerde dat er een risicoparagraaf komt. 'Hebben we genoeg capaciteit om dit allemaal uit te werken?' is volgens hem het grootste risico.

Fryslân is een van de laatste provincies die de natuurdoelanalyses nog moet aanleveren bij het Rijk. Dat moet voor 1 juli gebeuren, benadrukte de gedeputeerde. Hoogland wil dit niet uitstellen, bleek uit zijn antwoord op de vraag van BBB'er Kooistra. Alle provincies moeten natuurdoelanalyses opstellen. In deze analyses onderbouwen zij welke maatregelen er worden genomen voor natuurherstel als onderdeel van provinciale gebiedsprogramma's. De Ecologische Autoriteit moet beoordelen of de natuurdoelanalyses van de provincies wel goed zijn.

Onlangs zorgde een natuurdoelanalyse voor Noord-Brabant ervoor dat die provincie de hele vergunningverlening stopzette. Overijssel haalt in ieder geval in twee Natura 2000-gebieden de doelen niet. LTO Nederland pleitte vorige maand voor aanpassing van het beleid omdat de systematiek van natuurdoelanalyses volgens de land- en tuinbouworganisatie het land op slot zet. Ook Kooistra noemt de natuurdoelanalyses 'precair'. 'We moeten niet over drie nachten ijs gaan. Als je het erheen stuurt, ben je de regie kwijt.'