Hittestress zorgt voor aanzienlijke daling in groei vleesvarkens

Voor het onderzoek in het kader van het Coolpigs-project werd niet alleen het effect van hitte, maar ook dat van de hokbezetting onderzocht. Daarbij werd een hokbezetting van 0,8 vierkante meter per vleesvarken vergeleken met 1 en 1,3 vierkante meter per dier bij vleesvarkens (TN70 x Piétrain) vanaf 25 kilo levend gewicht. Dat gebeurde tijdens drie rondes.

Het onderzoek begon op 20 weken leeftijd met een gewenningsperiode van drie dagen waarin de rectale temperatuur van ieder varken individueel werd gemeten. Na die gewenning was er een periode van zeven dagen waarbij lichaamstemperatuur, ademhalingsfrequentie, dagelijkse voeropname en groei werden vastgelegd.

Kunstmatig opgewekte hitte

Vervolgens werden de vleesvarkens gedurende zeven dagen blootgesteld aan kunstmatig opgewekte hitte door de binnenkomende lucht met gaskanonnen op te warmen. Ook nu werden lichaamstemperatuur, ademhalingsfrequentie, voeropname en groei vastgelegd. Na de hitteperiode zijn alle metingen nogmaals gedurende twee periodes van zeven dagen opgevolgd.

De hoogste hokbezetting had een negatief effect op de lichaamstemperatuur van de varkens tijdens de hitte. Er was een stijging van de lichaamstemperatuur te zien van gemiddeld 0,22 graden. Dat is 57 procent meer dan de 0,12 of 0,13 graden bij een hokbezetting van 1 of 1,3 vierkante meter per varken. Die hogere stijging komt volgens De Prekel doordat de varkens bij de hoogste hokbezetting hun warmte minder goed kwijt kunnen. Er is onvoldoende ruimte om verder uit elkaar te liggen.

De stijging van de lichaamstemperatuur bleef nog beperkt doordat de varkens hun hitte deels kwijtraakten door een flink hogere ademhalingsfrequentie. Die steeg van 52 ademhalingen per minuut naar gemiddeld 69 tijdens de hitteperiode. Na de hitteperiode zakte dit aantal terug naar 49 ademhalingen per minuut. Hier was geen effect van de hokbezetting merkbaar.

Effect van hoge luchtvochtigheid

Wel was er een effect zichtbaar van de relatieve luchtvochtigheid. Tijdens de tweede ronde was de relatieve luchtvochtigheid hoog en dit bleef ook zo tijdens het kunstmatig opwarmen. In de andere rondes zakte de luchtvochtigheid tijdens het opwarmen. Die hoge luchtvochtigheid was merkbaar bij de vleesvarkens. De ademhalingsfrequentie steeg met 22 ademhalingen per minuut naar 78.

De kunstmatige hitteperiode had een flink effect op de voeropname. Die zakte van gemiddeld 2.645 gram per dag naar 2.262, een daling van 15 procent. In de eerste zeven dagen na de hitteperiode steeg de voeropname weer naar 2.266 gram per dag, vrijwel hetzelfde niveau van voor de hitte. In de tweede zeven dagen na de hitteperiode steeg de voeropname verder door naar 2.934 gram per dag. Er werd hier geen verschil in hokbezettingen vastgesteld.

De groei was in de zeven dagen voor de hitte gemiddeld 976 gram per dag. Tijdens de hitte zakte die naar 789, een daling van 19 procent. In de eerste zeven dagen na de hitte was de gemiddelde groei 996 gram per dag en in de zeven dagen daarna 939. Ook hier was er geen verschil in de hokbezettingen.

Wel is duidelijk dat de varkens bij de laagste hokbezetting over de hele proefperiode van vier weken de hoogste groei behaalden. Die ligt bij een bezetting van 1,3 vierkante meter per vleesvarken op 956 gram per dag. Bij 1 vierkante meter per vleesvarken was de groei 888 gram per dag en bij 0,8 vierkante meter 918 gram per dag.

Het verschil tussen een bezetting van 1 vierkante meter en 0,8 vierkante meter per varken was daarbij niet significant. Dat komt mede door een hogere uitval van de vleesvarkens bij de laagste hokbezetting, waardoor het aantal herhalingen van deze groep sterk gereduceerd was. Die uitval had overigens geen relatie met de hittestress.

Coolpigs loopt nog door. Voor dit project zijn de onderzoekers op zoek naar praktijkbedrijven die al werken met koelsystemen, zoals vloerkoeling, airco of verneveling. Of ondernemers die een systeem op hun bedrijf willen installeren voor opvolging van klimaatdata. Opgeven kan bij onderzoeker Lotte De Prekel van Ilvo via lotte.deprekel@ilvo.vlaanderen.be.