'Kabinet heeft zichzelf klemgezet'

De stikstofkwestie houdt ons land de laatste jaren in gijzeling. Dat geldt voor zowel de veehouderij als de woningbouw, de wegenbouw en industrie. De stikstofproblematiek is veelzijdig, een echt bètavak en wordt grotendeels door alfa's behandeld. Daar heb ik grote moeite mee.

De Europese voorwaarden houden kort gezegd in dat elke lidstaat moet zorgen voor het in stand houden van de Natura-2000 gebieden. Waar de natuur te wensen overlaat, moet deze worden hersteld. Aan stikstof stelt de EU geen voorwaarden.

Mest injecteren

Sinds 1993 zijn we in ons land verplicht om de mest in de bodem te injecteren om de ammoniakemissie te beperken. Landbouwminister Laurens Jan Brinkhorst heeft deze bemestingsplicht afgekondigd bij een algemene maatregel van bestuur. Hierbij is het niet nodig dat het parlement zich ermee bemoeit. Deze maatregel werkt contraproductief. Metingen geven aan dat er nauwelijks reductie van ammoniak is, maar berekeningen wijzen op 70 procent minder ammoniak.

Bodemkundigen en bemestingsspecialisten raadden destijds af om dit plan in te voeren en eisten eerst wetenschappelijk onderzoek, maar dat wees het ministerie af.

De biodiversiteit in de bodem is inmiddels tot een dieptepunt gedaald. Het bodemleven heeft ernstig te lijden van ammonia in de bodem. Er ontstaan giftige stikstofverbindingen in de bodem door gebrek aan zuurstof, zoals lachgas, nitriet, sulfiet en blauwzuurgas.

Schadelijk

Door deze schadelijke manier van bemesten neemt de uitspoeling van meststoffen naar de oppervlakte en grondwater jaarlijks toe. Daarom zijn grondgebruikers verplicht om bufferzones aan te houden langs waterlopen. Dit is te danken aan Brinkhorst in de tijd dat de meeste parlementariërs van nu nog op de basisschool zaten.

In 2013 gaf de toenmalig landbouwminister Cees Veerman – wel deskundig – opdracht voor een bodemonderzoek naar de gevolgen van de manier van bemesten voor de bodem en het bodemleven. Ambtenaren van het ministerie van LNV hebben het onderzoek gecanceld. Zij vonden het onderzoek niet relevant. Veerman was toen alweer weg.

In de politiek zijn ze het niet eens over het stikstofprobleem. Ze zijn het niet eens over het oplossen van het gestelde probleem. Ze weten niet of ze met een sanering van de veehouderij iets bereiken. En het ergste is: er is geen kosten-batenanalyse gemaakt en daar trekt dit kabinet bijna 25 miljard euro voor uit.

Aerius

Om te weten wat de emissie en depositie van ammoniak zijn in de natuur, gebruikt de overheid de rekenformule Aerius. Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving, de commissie-Hordijk en Stichting Agrifacts is dit niet geschikt voor beleid en niet voor rechtspraak. Hoe zal een rechter zich uitspreken met deze rekenmethode als basis voor onteigening?

Nu heeft de politiek zich, zoals Jules de Waart in zijn boek 'Geloof niet alles' schrijft, 'in een hoek geschilderd'. Het is een impasse. Het stikstofplan blijkt een papieren werkelijkheid. Het kabinet heeft de uitvoering van het plan neergelegd bij de provincies. Laat daar nu de nieuwe politieke partij BoerBurgerBeweging de grootste zijn, evenals in de Eerste Kamer. Ik ben benieuwd hoe dit afloopt. Hoelang duurt deze 'stikstofgijzeling' nog?