Partijen Landbouwakkoord komen er niet uit, kabinet is nu aan zet

Chris Kalden, gespreksvoorzitter bij de gesprekken voor het Landbouwakkoord, gaat de komende periode verder met een-op-eengesprekken met de partijen aan de hoofdtafel. Op basis hiervan stelt hij een definitieve tekst op die aan de deelnemers wordt voorgelegd om het proces af te ronden. LTO zegt in de week van 8 mei uitsluitsel te willen hebben over deze tekst.

De partijen benadrukken dat het overleg niet is 'geklapt', zoals eerder vandaag door De Telegraaf werd gesteld. Volgens landbouwminister Piet Adema is zelfs 'de haven in zicht', al beaamt hij dat het proces moeilijk is. Hij vindt onder meer dat banken en ketenpartijen te weinig bewegen om het verdienvermogen van boeren te vergroten en wil een grotere bijdrage van hen.

Van der Tak: 'Op cruciale thema’s komen de onderhandelingen niet verder. Er moeten betere teksten komen wat betreft weerbare teeltsystemen voor onze plantaardige sectoren, de omgang met dierlijke mest en de mate van bescherming van landbouwgrond. Bovendien is het cruciaal dat de overheid aangeeft hoeveel budget er komt voor de gemaakte afspraken. Ik zie het niet gebeuren dat we daar met elkaar uitkomen door het proces nog meer te vertragen.'

Tijd voor besluiten

Volgens de LTO-voorzitter is de tijd van eindeloos doorpraten voorbij. 'Met een herhaling van argumenten komt een oplossing niet dichterbij. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit weet inmiddels heel goed waar wel en geen draagvlak voor is onder boeren en tuinders. Het is tijd voor besluiten.'

Van der Tak vreest dat het aanvankelijke primaire doel van het Landbouwakkoord, een beter verdienmodel voor Nederlandse boeren en tuinders, ondersneeuwt. 'Ik maak me daar zorgen over. Ik roep het kabinet op om juist aan dit thema meer prioriteit te geven. Bijvoorbeeld door meer budget beschikbaar te stellen voor agrariërs die willen innoveren en extra inspanningen leveren voor natuur en milieu. Maar ook door strakkere afspraken te maken over de bijdragen van banken, supermarkten en ketenpartijen aan het toekomstige verdienmodel van de boer.'

Stikstof en PAS-melders

Het stikstofbeleid is geen onderwerp van gesprek aan de hoofdtafel van het Landbouwakkoord. Maar het is voor LTO wel zaak dat ook op dat vlak stappen worden gezet. 'Richten we ons op 2030 of op 2035? Is er wel of geen sprake van gedwongen onteigening van boeren en tuinders vanuit het Rijk? Komt er een alternatief voor de kritische depositiewaarde in de wet én in de vergunningverlening? Je kunt geen akkoord sluiten dat op draagvlak kan rekenen onder boeren en tuinders zolang die vragen niet beantwoord worden', aldus Van der Tak.

LTO stelt al maanden geleden te hebben aangegeven dat er een koerswijziging op dit beleid moet komen om tot een breed gedragen Landbouwakkoord te komen. Van der Tak: 'Daarop zie ik nog onvoldoende progressie. Vanaf de start van het proces heb ik kraakhelder aangegeven dat het legaliseren van de PAS-melders voor LTO een on-onderhandelbare randvoorwaarde is.'

Alle regelingen tegelijkertijd openstellen

Van der Tak heeft verder aangegeven dat LTO eist dat alle toekomstige regelingen – voor boeren die willen stoppen, extensiveren, innoveren of verplaatsen – tegelijkertijd opengesteld worden, zodat boeren een geïnformeerde keuze kunnen maken over de toekomst van hun bedrijf. 'Ik begrijp inmiddels dat minister Christianne van der Wal voor Natuur en Stikstof in mei wel de stoppersregelingen open wil stellen, maar nog geen zicht heeft op wanneer de andere regelingen worden opengesteld. Nogmaals, laat ik daar meer helderder over zijn: die aanpak gaat LTO niet steunen.'

Er kan voor LTO alleen sprake zijn van een Landbouwakkoord als er op alle onderdelen een samenhangend en concreet totaalakkoord komt. Van der Tak: 'We doen niet aan deelakkoorden en we doen niet aan onderhandelingsakkoorden waar onze leden zich niet over hebben kunnen uitspreken. Als we met elkaar tot een Landbouwakkoord komen, leggen we dat voor aan onze leden. Zij hebben het laatste woord. Als we daar niet in slagen, neemt LTO geen verantwoordelijkheid voor onderdelen van het akkoord die mede door onze input tot stand zijn gekomen.'

NAJK-voorzitter Roy Meijerheeft nog goede hoop op het slagen van de gesprekken. 'Overeenstemming is er nog niet, maar we zijn nog wel over de verschillende thema’s in gesprek. Op sommige onderwerpen moet echter nog behoorlijk voortgang geboekt worden om tot een akkoord te komen. Het zijn zeer pittige maar goede discussies. Maar het gaat dan ook over de toekomst van de landbouw: een belangrijk onderwerp!', aldus Meijer die verwacht dat er medio mei een Landbouwakkoord ligt.