Effect weersinvloeden op aandeel eiwit eigen land is groot

In het project 'Home Made Eiwit' werken zeven melkveehouders in Oost- en West-Nederland aan het percentage eiwit van eigen land. Het is deze ondernemers niet gelukt om dit aandeel structureel te verhogen. Overigens had 2021 wel het hoogste aandeel eiwit van eigen land in beide regio's.

In 2022, het slechtste jaar op dit gebied, had vooral Oost-Nederland last van droogte. Op de veengronden in West-Nederland werd weliswaar ook minder gras gewonnen, maar wel met een hoger eiwitgehalte dan andere jaren. In Oost-Nederland werd in 2022 minder dan 9.000 kilo drogestofgras per hectare gewonnen tegen bijna 10.000 kilo in 2020 en ruim 12.000 in topjaar 2021. In dat laatste jaar trad er juist een verdunningseffect op in de hoeveelheid eiwit per kilo droge stof. Mede omdat de de grasopbrengst bepalend is voor het aandeel eiwit van eigen land, pleiten de onderzoekers ervoor om dit kengetal als een driejarig gemiddelde te blijven bekijken.

Lager ureumgetal

De deelnemers aan dit project hebben ook gewerkt aan het scherper sturen op eiwit in het rantsoen. Daarbij was het ureum in de melk de graadmeter om ook lager te durven gaan. Hierbij stuurde de ene melkveehouder strakker dan de ander, waarbij ook een lagere grens werd opgezocht.

Ook melkveehouders die nauwelijks aanpassingen hebben doorgevoerd, blijken anders tegen het ureumgetal aan te kijken en minder snel de eiwitkraan open te zetten, stellen ze. Dit komt mede door de hoge krachtvoerprijzen en de relatief eiwitarme voorjaarskuilen van 2021.

Stappen gezet

De deelnemers aan het project laten zien dat het sturen op een laag ureum mogelijk is. Ze hebben vooral in het groeiseizoen belangrijke stappen gezet door te voeren op veel energie en weinig eiwit. Het verse gras bevat immers veel eiwit. De eiwitrijkere kuil werd juist bewaard voor het winterseizoen. Verder stuurden de melkveehouders tijdig op het verlagen van het eiwit in het krachtvoer, wanneer de koeien weer naar buiten gingen.

Hiermee is ook te sturen op de hoeveelheid eiwit van eigen land. Zo zorgde de lagere grasopbrengst in Oost-Nederland in 2022 voor 10 procent minder eiwit van eigen land. Door vervolgens scherp te voeren in combinatie met een goed management werd de schade beperkt tot 5 procent minder eiwit van eigen land.

Diergezondheid

Een aantal melkveehouders is wat huiverig om scherp te sturen op een laag ureumgetal. Er heerst onzekerheid over het effect van het scherp sturen op ureum op de diergezondheid en de melkproductie. Hiervoor loopt nu een intensieve monitoring vanwege het project 'Koe en Eiwit'. Daarbij worden twintig melkveebedrijven twee jaar intensief gevolgd.

Daarmee wil dit project mogelijke risico's en perspectieven van een rantsoen van 155 gram ruw eiwit per kilo droge stof inventariseren. Daarbij is speciale aandacht voor de droogstand en de eerste weken in de lactatie. Dierenartsen kijken met de melkveehouder naar verbetermogelijkheden op het bedrijf en geven tips en advies.

Behalve de intensieve monitoring van twintig melkveebedrijven vindt gedurende het project ook algemene monitoring plaats van alle deelnemende 153 bedrijven aan het project 'Koe en Eiwit'. Dit gebeurt aan de hand van de jaarlijkse Koemonitor, beschikbare melkproductieregistratie-uitslagen en een halfjaarlijkse enquête.