POV brengt verlies plaatsingsruimte stikstof in beeld

De balans van de Nederlandse mestmarkt is op basis van fosfaat de komende jaren negatief. Dit betekent dat er naar verwachting meer fosfaat wordt geëxporteerd dan op basis van het fosfaatoverschot nodig is. Daar is gebruiksruimte over. Stikstof is een ander verhaal. Door de invoering van 3 meter brede bufferstroken langs waterlopen daalt de gebruiksruimte voor stikstof uit dierlijke mest met 16 miljoen kilo stikstof.

Door de afbouw van de derogatie neemt de gebruiksruimte van stikstof uit dierlijke mest met nog eens 8 miljoen kilo stikstof in 2023 tot 55 miljoen kilo stikstof in 2026 af. De balans voor stikstof uit dierlijke mest is in 2023 en 2024 jaren nog negatief (respectievelijk 17 en 9 miljoen kilo gebruiksruimte over), maar lijkt op de daaropvolgende jaren – 2025 en 2026 – boven nul uit te komen. Er is dan gebruiksruimte tekort, respectievelijk voor 12 miljoen kilo stikstof en 27 miljoen kilo stikstof.

Verlies opvangen

De POV is met verschillende stakeholders, sectoren en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit in gesprek om de gevolgen van dit verlies in plaatsingsruimte op te vangen en mogelijkheden in kaart te brengen. De export en verwerking van dierlijke mest vertonen al jaren een dalende trend. Er zijn geen signalen dat deze trend op korte termijn anders wordt. Dit heeft te maken met de focus van de verplichte mestverwerking op export van fosfaat en het uitblijven van wetgeving voor toepassing van Renure.

Het gevolg hiervan is dat er meer mest (stikstof) beschikbaar blijft voor de mestmarkt in Nederland. Op de lange termijn zal de gebruiksruimte voor stikstof uit dierlijke mest verder afnemen door de invoering van bemestingsvrije zones in beekdalen op zand en door opkoop en/of extensivering van landbouwgrond in het kader van het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Hier staat tegenover dat vanaf 2026 de stikstofexcretie zal afnemen door een verwachte daling van de veestapel. De omvang hiervan is nog onduidelijk, schrijft de POV.