Meer aandacht nodig voor maatregelen tegen perceels- en erfemissie

Nieuws Akkerbouw Job Hiddink 10 maa 2023 om 15:21uur

De dalende trend bij normoverschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen stagneert. Om emissie via drift, perceel of erf tegen te gaan, is extra aandacht en inzet van akkerbouwers nodig. Dat kwam woensdagavond naar voren in webinar 'Middelenpakket uit de sloot.'

Meer+aandacht+nodig+voor+maatregelen+tegen+perceels%2D+en+erfemissie

Onder meer Coördinator Effectief Maatregelen- en Middelenpakket (CEMP) Bert Waterink van BO Akkerbouw schoof aan. 'Voor het overschrijden van normen is maar een beetje emissie nodig. Alles wat we kunnen voorkomen, moeten we voorkomen om middelen op de plank te houden', waarschuwde hij.

Simon Buijs, onderzoeker bodem- en grondkwaliteit bij waterinstituut Deltares, presenteerde cijfers die lieten zien dat op vrijwel alle 28 meetpunten in akkerbouwgebieden sprake is van normoverschrijdingen. Deltares verwerkt ieder jaar de resultaten van het Landelijk Meetnet Gewasbeschermingsmiddelen Land- en Tuinbouw (LM-GBM). De meetresultaten uit 2021 staan in de meest recente rapportage.

14 procent normoverschrijdend

Buijs: '14 procent van de 105 actieve stoffen die voor de akkerbouw zijn gemeten, overschrijdt de norm. Vanaf 2013 zijn er flinke slagen gemaakt, maar sinds 2019 stagneert de daling van het aantal normoverschrijdingen. Het lijkt erop dat we de doelen voor 2023 niet gaan halen.'

Akkerbouwers nemen vooral maatregelen tegen drift, maar minder tegen perceels- en erfemissie

Volgens Waterink komt de stagnering mogelijk door de droge jaren. 'Van de laatste vijf jaar waren er vier extreem droog. Daardoor is er minder doorspoeling in het oppervlaktewater en kan het zijn dat de concentratie actieve stoffen stijgt.'

• Lees ook: Dirk Jan Beuling: 'We moeten nog meer ons best doen voor betere waterkwaliteit'

De middelencoördinator schrok van de analyse van de meetresultaten. 'Het middelenpakket staat al jaren onder druk en normoverschrijdingen helpen daar niet bij. Bij de achttien aangetroffen stoffen zitten voor de akkerbouwsector belangrijke middelen.'

Werk aan de winkel

Uit een enquête vanuit Actieplan Plantgezondheid blijkt dat akkerbouwers vooral maatregelen tegen drift nemen, maar minder tegen perceels- en erfemissie. Waterink: 'Daar is werk aan de winkel. Zet kisten en de spuitmachine in de schuur, ook bij pauzes. Alle kleine beetjes helpen. We moeten verder naar beneden met elkaar.'

• Lees ook: Tool berekent impact van gewasbescherming op milieu

Namens waterschap Zuiderzeeland zat Bert van den Bosch aan tafel. 'Betrek het waterschap vroegtijdig voor advies', gaf hij mee aan de kijkers. 'Waterschappen doen niet alleen aan handhaving, maar kunnen ook adviseren over de te nemen maatregelen en de juiste uitvoering hiervan.'

Actieplan Bodem en Water is een regionaal initiatief in Flevoland. Hierin werken LTO Noord Flevoland, waterschap Zuiderzeeland en provincie Flevoland samen. Belangrijke aandachtspunten zijn toepassen van geïntegreerde gewasbescherming, verbeteren van de bodemstructuur en de aanpak van erfemissie.

Actuele meetresultaten

Telers kunnen op een website van het waterschap inzicht krijgen in actuele meetresultaten uit hun eigen gebied. Hierdoor zijn gebiedsgericht oorzaken van overschrijdingen uit te zoeken en kunnen specifieke maatregelen worden getroffen. Van den Bosch: 'We onderzoeken samen met dertig telers de beste maatregelen tegen perceelsafspoeling.' Tot nu toe zijn in Flevoland met subsidie zestig wasplaatsen aangelegd.

Verder tipte Van den Bosch om op het erf restvloeistof en waswater van de veldspuit op te vangen en op het perceel first flush te laten infiltreren in de bodem en niet af te wateren op de sloot. 'Ga zorgvuldig om met middelenverpakkingen en zorg voor goede voorzieningen voor het stallen en reinigen van de veldspuit.'

Gebiedsgerichte aanpak

Dirk Johan Feenstra bestempelde als projectleider van Deltaplan Agrarisch Waterbeheer het belang van een gebiedsgerichte aanpak. 'Zorg dat je mogelijk emissieroutes goed in beeld hebt en neem maatregelen tegen af- en uitspoeling. Meet op polderniveau, als dat kan.'

In het webinar vroeg Buijs aandacht voor de Bestrijdingsmiddelenatlas. 'Deze geeft op grond van meetgegevens van regionale waterbeheerders een landelijk beeld van de bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater. De atlas maakt onderscheid in resultaten van de monitoringslocaties voor de Kader Richtlijn Water, het LM-GBM en meetpunten uit andere monitoringsprogramma's.'