Van alle (aardappel)markten thuis

Freek Markerink heeft samen met zijn vrouw Dinie en dochter Maaike een akkerbouwbedrijf (VOF) in het Gelderse Eibergen. Hoofdgewas is aardappelen (circa 120 hectare), waarvan de helft zetmeel/vlokken, een kwart fritesaardappelen en een kwart tafelaardappelen + eigen pootgoed. Andere gewassen op het bedrijf zijn mais en hennep (samen circa 45 hectare). Markerink heeft al jaren een vaste medewerker in dienst (Han Meijer).

Het is half januari en de regenbuien rijgen zich al dagen aaneen. Buiten staan her en der flinke plassen op het land. 'Maar laat het nog maar een tijdje regenen. Want we hebben hier niet zo heel gauw genoeg van water', zegt Freek Markerink in zijn behaaglijk warme kantoor. Hij wijst op een kaart waarop hij de neerslag van de afgelopen zomer heeft genoteerd. Van juni t/m augustus is er nog geen 170 millimeter gevallen.

'Ik heb de klimaatveranderingen lange tijd wat afgewimpeld, maar als ik zie hoe droog het hier de afgelopen jaren is geweest, dan moet je toch wel constateren dat er iets aan de hand is met het weer.'

Beregenen is niet mogelijk op het bedrijf. 'We hebben hier 30 centimeter zand met daaronder een hele dikke leemlaag. We hebben wel eens 100 meter diep geboord, maar kwamen in zoutlagen terecht. Met dat zoute water kunnen we helemaal niks.'

Volgens de akkerbouwer heeft de droogte van afgelopen zomer flinke gevolgen gehad voor de aardappeloogst – en dan vooral voor de latere rassen. 'Waar we in een normaal jaar zo'n 60 ton Fontane's van een hectare rooien, moesten we ons afgelopen seizoen tevreden stellen met 35 tot 40 ton. En ook bij de zetmeelaardappelen hadden we hooguit 60 procent van oogst die we anders hebben. Onze contracten hebben we daarom maar net vol kunnen maken – vrije aardappelen zitten er helaas niet meer bij', zo vertelt hij.

Zorgen over ritnaalden

Behalve over droogte zijn er ook de nodige zorgen over de ritnaalden. Markerink vertelt dat het merendeel van zijn aardappelen op ruilgrond van veehouders wordt verbouwd. 'Bij gescheurd grasland weet je dat er problemen kunnen ontstaan met ritnaalden. Voor zetmeelaardappelen is dat nog niet zo'n probleem, maar voor frites- en tafelaardappelen wel. Deze proberen we daarom zo veel mogelijk op maisland te telen – en dan het liefst op grond waar al meerdere jaren mais heeft gestaan.'

Chemische bestrijding van ritnaalden is nog wel mogelijk, maar de resultaten daarvan vallen niet altijd mee, weet de akkerbouwer. 'Daarom wordt het steeds belangrijker om de perceelsgeschiedenis te kennen en de juiste soorten en rassen op de juiste grond te poten.'

Melde en doornappel

Voor wat betreft de onkruidbestrijding zijn vooral de meldes elk jaar weer een uitdaging – vooral in de droge jaren. Daarnaast komt er in het gebied ook steeds meer doornappel voor. Markerink denkt dat deze in het verleden is meegekomen met varkensmest uit zuiden van Nederland.

Een groot probleem is doornappel volgens hem nog niet, maar hij ziet de planten wel steeds meer in clustertjes opduiken. 'En dan is het uitkijken, want doornappel kan zich zeer sterk vermeerderen. Eén plant heeft al gauw tien tot vijftien zaadbollen. Als je die de kans geeft om te ploffen krijg je een ware explosie van zaden', weet de akkerbouwer.

Om melde, doornappel – en ook andere voorkomende onkruiden – zo goed mogelijk de kop in te drukken, past hij sinds twee jaar Gofor toe. Van dit middel (met de werkzame stof flufenacet) is bekend dat het een zeer goede werking heeft tegen melde en doornappel en dat het ook andere lastige onkruiden als nachtschade en diverse grassen prima opruimt.

Markerink kan dit uit ervaring alleen maar bevestigen. 'Voorheen gebruikte ik vaak een combinatie van Sencor met Boxer®, wat op zich prima werkte. Maar met Gofor heb ik de indruk dat vooral meldes nóg beter worden bestreden. Verder heeft Gofor ook een prima werking op doornappel, waardoor we die ook goed kunnen onderdrukken.'

'Huisverkoop geeft wat reuring'

Wanneer het gesprek ten einde loopt, laat Markerink graag nog het bedrijf zien. Hoewel er met een gloednieuwe veldspuit en boxenvuller nadrukkelijk aan de toekomst wordt gebouwd, blijft het bedrijf met aardappelverkoop aan huis toch ook 'op de kleintjes letten'.

'Dagelijks hebben we hier enkele tientallen klanten aan huis. Die bedienen zichzelf, dus we hebben er niet zoveel werk aan. Toch vind ik die aanloop aan huis wel mooi; het geeft een prettige reuring rondom het bedrijf', lacht de akkerbouwer. 'En morgen ga ik 300 kilo aardappelen afleveren bij een zorginstelling hier in de buurt. Dat is en blijft prachtig werk om te doen!' zo besluit hij.