Planbureau: kabinet haalt stikstofdoel landbouw voorlopig niet

De landbouw moet in de komende zeven jaar de ammoniakuitstoot nog zeker met 18 tot 33 kiloton extra verlagen om het doel te halen, constateert het PBL. Het kabinet wil dat het aangekondigde Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) dit gat overbrugt, maar deze plannen waren nog niet concreet genoeg voor het planbureau om door te rekenen.

In het dinsdag gepubliceerde rapport heeft het planbureau alle plannen meegenomen die zijn aangekondigd voor 1 mei 2022, als deze duidelijk genoeg waren om door te rekenen. In 2019 oordeelde de Raad van State dat de stikstofaanpak niet voldeed aan natuurbeschermingsregels in de Europese richtlijn. Drie jaar na dit besluit stootte de landbouw dus nog steeds te veel stikstof uit. Wel ontbreken in dit rapport nog de nieuwste plannen van het kabinet.

Mobiliteit en industrie

Uit het rapport komt naar voren dat de kans groot is dat de industrie en de mobiliteitssector met het voorgenomen beleid de stikstofdoelen wel halen. Deze sectoren zijn voor het merendeel verantwoordelijk voor de uitstoot van stikstofoxiden. De binnenvaart stoot wel nog te veel stikstofoxiden uit. Bovendien is de zeescheepvaart de belangrijkste bron van stikstofoxiden, maar deze sector telt niet mee voor de Europese emissiedoelen.

Het PBL heeft bij het berekenen van de stikstofuitstoot in de landbouw onder meer plannen meegenomen om over te stappen op eiwitarm voedsel voor de dieren en de omslag naar emissiearme stallen. Deze laatste zijn nog niet aantoonbaar effectief. 'Maar in de komende jaren verwachten we een verbetering in de praktijk van deze stallen', legt onderzoeker Emma van der Zanden van het PBL uit. Ook zijn de plannen om koeien vaker in de wei te zetten meegenomen, net als de eerste vrijwillige uitkoopregeling van boeren.

Later rapport over depositie

Om precies te beoordelen of het stikstofdoel van het kabinet gehaald wordt, gaat het uiteindelijk om de depositie van ammoniak en NOx, niet hoeveel er uit schoorsteen of stal komt (emissie). Op basis van de PBL-ramingen van emissies van luchtverontreinigende stoffen berekent het RIVM later dit jaar de stikstofdepositie in Natura 2000-gebieden met het Aerius-model.

Het PBL maakt de emissieramingen in samenwerking met TNO, het RIVM en Wageningen University & Research.