Limburgs college aan de slag met zware opgave gebiedsplan

De provincies krijgen onder meer via het Nationaal Programma Landelijk Gebied strikte kaders mee voor het stikstofproof maken van het landelijk gebied. Aan de andere kant zijn de provinciale doelen voor sommige onderdelen, waaronder klimaat, nog niet helder. De aangekondigde opkoopregelingen liggen nog op de tekentafel en er wordt nog gewerkt aan het Landbouwakkoord.

Elke keer als ik ergens kom, vragen ondernemers me wanneer ik hun iets te bieden heb

Geert Gabriëls, stikstofgedeputeerde in Limburg

Op vrijdag 10 februari werd meer bekend over de plannen van de rijksoverheid voor het landelijk gebied. Maar na het lezen van de brieven van het Rijk zitten de Limburgse landbouwgedeputeerde Lia Roefs en stikstofgedeputeerde Geert Gabriëls nog steeds met veel vraagtekens.

Uiterlijk 1 juli moet provincie Limburg een gebiedsplan indienen. Hoe denkt u dat voor elkaar te krijgen?

Roefs: 'Er is nog een hoop niet duidelijk. Maar 1 juli nadert snel, dus wij gaan gewoon in de gebieden aan de gang. Noem het de Limburgse aanpak. Op 1 maart gaan we met het gebiedsproces aan de slag.'

Gabriëls: 'Het is veel, maar het moet wel gebeuren. We moeten de natuur beschermen, zorgen dat de vergunningverlening op gang komt en boeren zekerheid bieden.'

Is die deadline reëel?

Roefs: 'Het ligt eraan wat je in het plan zet. Maar alle plannen hebben een prijskaartje. Je kunt pas concreet met ondernemers praten als je weet wat de financiële mogelijkheden zijn. Dat weten we nu nog niet.'

Gabriëls: 'Nog meer uitstel is wat ons betreft niet aan de orde. Want hoe langer we in de vergunningensores blijven zitten, hoe langer Nederland op slot blijft. En des te langer blijft perspectief voor onze Limburgse boeren uit. Dan maar starten met wat we wel weten en wat er wel kan.'

Wat heeft u ondernemers te bieden, behalve een deadline?

Gabriëls: 'Niets, en dat is frustrerend. We zitten in een vacuüm. De LBV (Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties) en LBV+ gaan naar we nu verwachten pas op 1 april open. In Limburg zijn bijna tweehonderd veehouders die mogelijk willen stoppen. Elke keer als ik ergens kom, vragen ondernemers me wanneer ik hun iets te bieden heb. En elke keer sta ik met lege handen. Jammer, want in principe ligt er een win-win-winsituatie voor het oprapen. Je helpt de vrijwillig stoppende boer, de boer die door wil en de natuur.'

Maar als u geen middelen heeft, hoe gaat u dan de piekbelasters uitkopen?

Gabriëls: 'We moeten niet blijven hameren op alleen de piekbelastersregeling. Wij weten op dit moment niet eens wie daarvoor in aanmerking komen. Het gaat er juist om dat er geld en duidelijkheid komt voor boeren die willen stoppen, wel of geen piekbelaster. We hebben namelijk ook geld nodig voor de aankoop van gronden.'

Hoeveel stikstof moet er in Limburg worden gereduceerd?

Gabriëls: 'We moeten 3 kiloton stikstof reduceren met 2018 als referentie. Een klein deel daarvan hebben we al behaald door de gestopte nertsenbedrijven en de 25 veehouderijen die vorig jaar hebben meegedaan aan de MGA1-regeling. Ik wil dolgraag weten hoeveel stikstof dat bij elkaar is, want dan weten we ook wat en waar er nog iets moet gebeuren.'

Roefs: 'We hebben Limburg verdeeld in vier gebieden met elk een eigen gebiedsmanager. De huidige situatie hebben we met een T0-kaart in beeld gebracht. Daar leggen we vervolgens de bij ons bekende maatregelen overheen. Dan kun je al een beetje zien hoe dat in de praktijk uitpakt. Niet alleen wat betreft de invloed op Natura 2000-gebieden, maar we moeten ook rekening houden met beekdalen en de Kaderrichtlijn Water.'

Hoe krijgt u de ondernemers enthousiast met zoveel vraagtekens?

Roefs: 'Alle boeren weten dat zij hoe dan ook een transitie moeten doormaken. Boeren zijn echte ondernemers en zijn dus vaak al lang en ver vooruit aan het denken. Wat wil ik met mijn bedrijf? De gebiedsmanager komt straks langs. Dan leggen we alles naast elkaar. Laten we maar vast in gesprek zijn.'

Kunt u niet beter de focus verleggen op de blijvers in plaats van de stoppers?

Gabriëls: 'We moeten juist op blijvers inzetten, maar het is ook een-op-een aan elkaar gekoppeld. Komt er meer stikstofruimte vrij door vrijwillig stoppende boeren, dan bied je blijvers een langdurig toekomstperspectief. In gebiedsplannen willen we ons juist richten op de blijvers. We willen graag meer boeren, maar dan wel ondernemers die voldoen aan alle huidige richtlijnen.'

Het Plan van Aanpak voor het Gebiedsgerichte Planproces van de Plattelandscoalitie geldt als uitgangspunt voor de gebiedsgerichte aanpak. Wat als jullie er niet uit komen?

Gabriëls: 'Natuurlijk willen we een plan voor een gebiedsgerichte aanpak dat breed wordt gedragen, maar er komt sowieso een plan. Anders gaat het geld van het Rijk naar andere provincies. We willen een zo groot mogelijk deel uit de ruif van het Rijk voor Limburgse ondernemers. Let wel; het is geen antiboeren- of antinatuurplan. Als we niets hadden gedaan, dan was er geen vergoedingsregeling. Ons streven is om het best mogelijke plan in te leveren op 1 juli. Dat plan zal echt niet volledig zijn. Het is gewoon een keimoeilijk onderwerp.'