Leden Coöperatie Limburgse Zorgboeren bieden onderwijs aan

Onderwijs op zorgboerderijen is een relatief nieuwe tak van sport. BijBiezonder in Sevenum was vijf jaar geleden een van de eerste leden van de Coöperatie Limburgse Zorgboeren (CLZ) die hiermee startten. 'Tot die tijd boden we vooral dagbesteding voor mensen met een stoornis of verstandelijke beperking', zegt medevennoot Jules Wijers.

'We zagen dat er ook behoefte was aan ondersteuning voor jongeren die tussen wal en schip raakten. Vooral de groep die het niet lukt op een reguliere school, maar ook niet past in een behandelinstelling. Bijvoorbeeld jongeren met autisme, angsten, trauma's of persoonlijkheidsproblemen', licht Wijers toe.

Onderwijs-zorgtrajecten

BijBiezonder biedt deze groep onderwijs-zorgtrajecten aan; daginvulling in combinatie met onderwijs. Hiertoe heeft de zorgorganisatie drie medewerkers met een onderwijsachtergrond in dienst.

'We bieden programma's op maat en werken nauw samen met de middelbare school waar de jongeren vandaan komen. Zij leveren het lesmateriaal en wij zetten het ingezette onderwijstraject door, maar dan op individueel niveau', legt Wijers uit.

'Het is een programma op maat, waarbij ook ruimte is voor andere activiteiten. Hierbij kijken we naar de behoeften van de deelnemer. We zitten hier in een groene omgeving met veel dieren. Dat biedt volop mogelijkheden voor activiteiten. Denk aan het voeren van de dieren of een wandeling door de natuur.'

Terug naar reguliere onderwijs

Soms is het doel om de jongeren weer terug te krijgen naar het reguliere onderwijs. In andere gevallen halen ze het diploma bij BijBiezonder en gaan daarna een vervolgopleiding doen.

'We willen jongeren helpen om weer grip te krijgen en verdere stappen te zetten in het leven. Dat ze ervaren 'het lukt me wel!' Meestal halen ze het gestelde doel ook. De persoonlijke benadering en kleinschalige opzet van ons bedrijf – er zijn niet meer dan tien deelnemers op een dag -– maken wat dit betreft het verschil', benadrukt Wijers.

Dagritme en structuur

Ook Zorgboerderij Rondmeer in Heythuysen richt zich op jongeren die vastlopen in het reguliere onderwijssysteem, onder meer als gevolg van gedragsproblemen. 'Deze jongeren komen een of meerdere dagen per week bij ons, vooral om weer dagritme en structuur te krijgen', zegt Helma Korten. Zij runt het bedrijf met haar zoon Bas.

'Hoewel we geen agrarisch bedrijf meer hebben, zijn er nog steeds veel dieren op onze locatie. En we zitten hier midden in de natuur. Het ritme van de natuur en het communiceren met dieren geven jongeren rust en houvast. Op die manier proberen we een basis van veiligheid en vertrouwen te creëren en bij de kern van hun probleem te komen. Van daaruit bouwen we weer op en kijken we wat er haalbaar is', licht Korten toe.

Het belangrijkste doel is om jongeren weer naar school te krijgen. 'Sommige deelnemers gaan nog enkele uren per week naar school, anderen helemaal niet meer. Deze laatste groep krijgt een paar uur in de week les van de docent die bij ons werkt of van hun individuele begeleider', zegt de ondernemer.

Samenwerking met school

'Hierbij werken we intensief samen met de school waar de jongeren vandaan komen. Door deze maatwerkaanpak houden de jongeren binding met het onderwijsritme en ervaren ze dat leren ook leuk kan zijn', benadrukt Korten.

De kracht van onderwijs op een zorgboerderij ligt volgens de ondernemer vooral in de individuele begeleiding en de natuurlijke omgeving. 'Ook zien de jongeren steeds dezelfde gezichten, hebben ze dezelfde aanspreekpunten. Zeker omdat je als zorgboer sowieso niet weggaat, aangezien het je eigen bedrijf is. Dat geeft een gevoel van veiligheid en biedt vertrouwen.'

Leervoorziening

Boerderij Vorster Hand in Sevenum startte vijf jaar geleden, naast dagbesteding en zorg aan mensen met een verstandelijke beperking en ouderen, met de leervoorziening.

'Onze doelgroep bestaat uit jongeren die het niet lukt in het normale onderwijssysteem', zegt Lonneke Mertens van Vorster Hand. 'Zij hebben vaak meerdere problemen: de thuissituatie is niet ideaal, ze kampen met ADD, ADHD of autisme, er is sprake van depressieve klachten et cetera. Voor deze doelgroep hebben we deze leervoorziening opgezet, samen met vier gemeenten en onderwijsinstelling Yuverta.'

Docenten op locatie

Docenten van Yuverta Horst komen bij Vorster Hand op locatie om de jongeren onderwijs te bieden. 'We bundelen de krachten. Yuverta is verantwoordelijk voor het onderwijs, wij bieden begeleiding en zorg op psychisch vlak', zegt Mertens.

Het uiteindelijk doel is volgens de ondernemer om de jongeren terug te zetten in hun eigen kracht, ervoor te zorgen dat ze weer vertrouwen krijgen. 'We begeleiden hen terug naar het reguliere onderwijs of naar een gewone baan. Of beter gezegd: naar een toekomst die bij hen past.'

De meerwaarde van een traject in een setting als bij Vorster Hand is groot, zegt Mertens. 'Vooral het kleinschalige, het vertrouwde van CLZ-deelnemers maakt het verschil. Er zijn korte lijnen en we denken in mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden. Op die manier kunnen we jongeren echt verder helpen.'