CBS: vee stoot in 2022 minder stikstof uit, fosfaat blijft gelijk

Dat meldt het CBS op basis van de voorlopige cijfers. De stikstofuitscheiding in de mest van koeien, varkens, kippen en ander vee bleef vorig jaar 24 miljoen kilo onder het vastgestelde stikstofplafond van 489,4 miljoen kilo. Ook in 2021 lag de stikstofuitscheiding al onder het nieuwe productieplafond dat de Europese Commissie eind september vorig jaar vaststelde.

Sinds 2017 is de stikstofuitscheiding van de veestapel afgenomen met 47 miljoen kilo en de fosfaatuitscheiding met 21 miljoen kilo. De grootste bijdrage hieraan werd met 34 miljoen kilo stikstof en 11 miljoen kilo fosfaat geleverd door de melkveehouderij, vooral door het houden van minder koeien en jongvee. Dat is het gevolg van het fosfaatbeleid.

Melkkoeien en jongvee

Melkkoeien en het bijbehorende jongvee scheidden vorig jaar 270 miljoen kilo stikstof uit, 1,2 procent minder dan in 2021. Tot 2015 werd de omvang van de melkveestapel begrensd door het melkquotum. Om de groei van de melkveestapel na de afschaffing van het melkquotum een halt toe te roepen, is in 2018 het fosfaatrechtenstelsel ingevoerd. Vanaf dat jaar is er sprake van een geleidelijke daling van de stikstofuitscheiding door de melkveesector.

De fosfaatuitscheiding bleef in 2022 gelijk ten opzichte van een jaar eerder, maar ligt wel onder het nieuwe productieplafond van 150,7 miljoen kilo. De fosfaatproductie van de melkveesector bedroeg vorig jaar 75 miljoen kilo, 1,7 procent meer dan in 2021.

Samenstelling ruwvoer

Dat de melkveehouderij minder stikstof maar meer fosfaat produceert, hangt vooral samen met de samenstelling van het ruwvoer: gras en snijmais. Kuilgras dat in 2022 is gevoerd, bestaat voor een groot deel uit de grasoogst van 2021 en voor een deel uit 2022.

Die jaren was het stikstofgehalte van het gras relatief laag, waardoor het gemiddelde stikstofgehalte lager uitviel. Het fosforgehalte van het ingekuilde gras was in 2021 juist hoger en een groot deel hiervan is gebruikt in 2022.

Minder dieren

De stikstofuitscheiding van de varkenssector daalde in 2022 met 1,7 procent naar 87 miljoen kilo. De fosfaatuitscheiding nam tegelijkertijd af met 1,8 procent kilo tot 34 miljoen kilo. In de pluimveesector daalde de stikstofuitscheiding met 1,4 procent. Ook de fosfaatuitscheiding nam af met 1,7 procent.

De stikstof- en fosfaatuitscheiding van varkens en pluimvee hangt vooral samen met de afname van het aantal dieren. Deze dieren krijgen namelijk geen ruwvoer, maar voornamelijk mengvoer met een vrij constante samenstelling. Door afname van het aantal dieren is de uitscheiding van stikstof en fosfaat via de mest van varkens en pluimvee in de afgelopen zeven jaar daarom steeds verder gedaald.

De mestproductie van het overige vee als paarden, pony's, schapen en geiten bleef in 2022 nagenoeg onveranderd op 22 miljoen kilo stikstof en 7 miljoen kilo fosfaat.