Overijssel compenseert PAS-melders met bemestingsverbod

De provincie verlaagt daarbij wel de pachtprijs van deze gronden. Dit moet de boeren compenseren voor het verlies aan plaatsingsruimte en de extra kosten die ze mogelijk moeten maken voor de afzet van mest.

De provinciale gronden zijn veelal kleine percelen van 3 tot 6 hectare die versnipperd over de provincie verspreid liggen, in totaal gaat het om 2.000 hectare. Het bemestingsverbod wordt als voorwaarde opgenomen in de pachtcontracten die Overijssel jaarlijks sluit met boeren. Beweiden van de gronden blijft wel mogelijk. De korting op de pacht kost de provincie zo'n 1 tot 1,5 miljoen euro. De oplossing is tijdelijk en geldt vooralsnog alleen voor 2023, meldt de provincie. De pachtgronden worden voor een jaar uitgegeven.

'Niet ideaal'

Gedeputeerden Tijs de Bree (Energie, Milieu en Arbeidsmarkt) en Gert Harm ten Bolscher (Landbouw, Natuur en Facilitair) van Overijssel noemen de gevonden oplossing 'niet ideaal'. Zij hopen wel dat hiermee de PAS-melders die met een handhavingsverzoek zijn geconfronteerd rust wordt geboden. 'De regeling geldt voor 2023. We rekenen erop dat in de tussentijd de landelijke overheid zorgt voor legalisering van de PAS-melders', zegt De Bree.

De Overijsselse maatregel is aan stikstofminister Christianne van der Wal medegedeeld. Een formele reactie is er nog niet gekomen, daarvoor was de tijd te kort, aldus De Bree. 'De contacten in Den Haag zijn goed. Onze inzet voor de PAS-melders wordt daar gewaardeerd.'

Volgens provincie Overijssel is deze maatregel juridisch houdbaar en niet in strijd met staatssteunregels. Ze kan op deze manier afzien van handhaving van een deel van de PAS-melders. Pas wanneer een dalende stikstofuitstoot juridisch kan worden aangetoond en daarmee het halen van natuurdoelen is geborgd, kunnen weer vergunningen worden verleend via extern salderen.

Bij 24 boerenbedrijven in Overijssel ligt als gevolg van juridische procedures een handhavingsverzoek. Hierbij zitten ook de veehouders die al geconfronteerd werden met een dwangsom. Het ingevoerde bemestingsverbod zorgt ervoor dat van 17 van deze PAS-melders het stikstofoverschot voor een jaar is afgedekt. Bij de overige bedrijven zijn nog extra maatregelen nodig om ze in veilige haven te krijgen. Daarbij denkt De Bree aan het tijdelijk krimpen van de veestapel of het huren van stikstofruimte van naburige boeren.

Net van tekentafel

De gevonden oplossing komt maar net van de tekentafel en heeft nog verdere uitwerking nodig. De berekening van de provincie tonen aan dat er veel mogelijk is. Of de gewonnen stikstofruimte via de provinciale stikstofbank wordt uitgegeven is nog niet bekend. Een optie is ook dat er per individueel bedrijf gerekend gaat worden, zegt De Bree.

In totaal telt Overijssel 350 PAS-melders, maar niet overal lopen procedures. Stel dat er ergens anders stikstofruimte moet worden gevonden waar de provincie geen grond heeft dan overweegt Overijssel hulp in te roepen van gemeenten, waterschappen en andere grondeigenaren om ook lokaal over te gaan tot bemestingsverboden. Gesprekken daarover lopen al, ook met de buurprovincie Drenthe.

Gedeputeerde Ten Bolscher wil daarbij wel het beeld wegnemen dat dit voor grote gebieden gaat gelden. 'Dat zal echt niet het geval zijn. Het gaat soms om een beperkte reductie die nodig is. Het kan om de uitstoot van één koe zijn.'

Overijssel worstelt al een langere tijd met PAS-melders die buiten hun schuld in de problemen zijn geraakt. Door een verloren gerechtelijke procedure aangespannen door Mobilisation for the Environment (MOB) werd de provincie tegen haar wil gedwongen PAS-melders te handhaven. Het opleggen van dwangsommen leidde de afgelopen weken tot twee boerenprotesten bij het provinciehuis in Zwolle.