Schaalvergroting in het Noorden zet door

In vergelijking met 2017 is het gemiddelde akkerbouwareaal per bedrijf met 14 procent toegenomen en de bedrijfsgrootte in de melkveehouderij met 25 procent. In het vorige onderzoek uit 2017 scoorde de akkerbouw ook 14 procent, maar de melkveehouderij 21 procent.

Het aantal agrarische bedrijven in Noord-Nederland is vanaf 2010 met 27 procent gedaald naar 9.380 in 2021. Dat is iets minder dan de daling in heel Nederland: 28 procent. De afname neemt toe en ligt ruim boven het landelijk gemiddelde in 2017 van 17 procent. Van deze 9.380 bedrijven is de verdeling over de provincies als volgt: Groningen 2.480, Friesland 4.160 en Drenthe 2.740. Het aantal bedrijven in de andere agrarische sector is in Noord-Nederland relatief laag.

Grootste gemene deler

Als grootste gemene deler geldt dat de landbouw in Noord-Nederland grondgebonden is. 'Het vormt de motor van de landbouw in die regio', stellen de WUR-onderzoekers vast. De melkveehouderij is volgens hen de belangrijkste agrarische sector in Noord Nederland en is robuust te noemen, de akkerbouwsector kent grote goed renderende bedrijven. Opvallend is dat de 25 procent meest duurzame melkveehouderijen ook goede inkomens weet te behalen.

Het akkerbouwcluster, dat zijn de agrarische bedrijven plus toelevering en verwerking, levert 55 procent van de toegevoegde waarde, gevolgd door het melkveehouderijcluster met 30 procent. Als het aandeel buitenlandse grondstoffen daar vanaf wordt getrokken, zijn de rollen omgedraaid. Dan is het aandeel van de melkveehouderij 45 procent tegen 33 procent in het noordelijke akkerbouwcluster.

Toegevoegde waarde

Afgezet tegen het nationale agrocluster is de noordelijke landbouw verantwoordelijk voor 17 procent van de toegevoegde waarde. Van alle melkkoeien in Nederland staat 32 procent in Noord-Nederland, 19 procent loopt in Friesland.

Het agrocluster in Noord-Nederland is ook belangrijk voor de regionale economie. In de regio Noord-Nederland werken 87.000 mensen in de agrosector, 14 procent van het regionaal totaal. Deze arbeid genereert jaarlijks voor 8 miljard euro aan toegevoegde waarde. De onderzoekers stellen wel vast dat die werkgelegenheid afneemt.

Biologische sector

De groei van de biologische sector in het Noorden is volgens de onderzoekers gestaag, maar bescheiden. Van 270 bedrijven in 2015 naar 377 in 2021. Ook het aantal niet agrarische verbredingsactiviteiten blijft toenemen.