Duits dilemma rondom eendagshaantjes

Sinds begin 2022 mogen eendagshaantjes van legrassen in Duitsland niet meer worden gedood. Om dit te bereiken worden die leghaantjes voor een deel grootgebracht als broederhaantjes. Voor het andere deel gebeurt dit door al in het ei – in-ovo – het geslacht te bepalen. De eieren met haantjes worden dan niet meer verder uitgebroed.

Het lukt nog niet om met in-ovogeslachtsbepaling de complete productie voor de 45 miljoen legkippen in Duitsland te seksen. In de loop van 2023 gaat dat wel lukken. Seleggt heeft nu vijf apparaten bij broederijen in Duitsland en Nederland staan met ieder een capaciteit om 4 miljoen hennetjes te produceren per jaar. Daar komen er nog vier bij, weet Niklas Poppelreuter van de Respeggt Group, die de Seleggt-techniek gebruikt. Samen met de capaciteit van andere leveranciers als Plantech en In Ovo zouden dan alle benodigde broedeieren zijn te seksen.

Voor dag 7 seksen

Probleem is dat de Duitse wetgeving nu wil dat het in-ovo seksen vanaf 2024 voor dag 7 van het broedproces moet plaatsvinden. Vanaf dag zeven zouden de embryo's in het ei misschien pijn kunnen ervaren.

Dat inzicht blijkt echter achterhaald: De wetenschap heeft aangetoond dat er pas vanaf broeddag 12 hersenactiviteit in ontwikkelende embryo's is. 'Er is dus tot dag 12 onmogelijk sprake van een pijnervaring. Dat neemt niet weg dat geldt: hoe eerder, hoe beter', zegt Niklas Poppelreuter.

Voor de biologische houderij in Duitsland zal deze verplichting waarschijnlijk geen grote problemen opleveren. In-ovogeslachtsbepaling is wel toegestaan, maar de Duitse biologische verenigingen hebben afgesproken dat het verplicht is de eendagshaantjes als broederhaantjes groot te brengen. Voor deze markt is dat mogelijk een goede optie. Consumenten die biologische producten kopen, kijken minder naar de prijs bij de aankoop waardoor de afzet als broederhaantjes waarschijnlijk haalbaar blijft. Al kan de economische recessie ook hier gaan opspelen.

CO2-voetafdruk driemaal zo hoog

Voor de andere consumenten zal de aankoop van broederhanen die veel duurder zijn als gewone vleeskuikens wel een probleem vormen, verwacht Poppelreuter. De broederhanen hebben zo'n drie maanden nodig om op hetzelfde gewicht te komen als vleeskuikens die dat gewicht in ongeveer de helft van de tijd bereiken. Daarbij hebben die broederhanen dan een lager vleesaandeel en vooral veel minder van de populaire borstfilet. Vanwege de langere groeiperiode en slechtere voederconversie is de CO2-voetafdruk van broederhanen minimaal driemaal zo hoog als van reguliere vleeskuikens.

Er is een techniek in ontwikkeling waarmee het zou kunnen, maar die techniek is zeker niet per 2024 praktijkrijp en toepasbaar in grote aantallen. De capaciteit is nu duizend eieren per week. De techniek van Seleggt kan per uur meer dan drieduizend broedeieren van hennetjes uitselecteren.

Onmogelijke opgave

Als het verplicht wordt om in-ovogeslachtsbepaling vanaf 2024 voor zeven dagen uit te voeren, dan zouden alle bestaande technieken niet meer gebruikt mogen worden. Dan zouden jaarlijks ruim 45 miljoen eendagshaantjes grootgebracht moeten worden. Dat lijkt een onmogelijke opgave. Er zijn lang niet voldoende stallen beschikbaar en het zou een enorm beslag leggen op grondstoffen.

Zou in-ovogeslachtsbepaling dan niet meer mogen, dan zijn er nog wel andere opties te bedenken. 'Met gentechniek zijn de hennen zo aan te passen dat eieren met mannelijke kuikens niet meer uitkomen of dat die eieren een kleur krijgen. Dat lijkt toch zeker niet de bedoeling', stelde voorzitter Ludger Breloh van de adviesraad van Respeggt onlangs tijdens een lezing op de veehouderijbeurs EuroTier in het Duitse Hannover.

In het voorjaar van 2023 staat het verbod op het doden van eendagshaantjes op de Duitse politieke agenda. Dan moet duidelijk worden hoe het vanaf 2024 verder moet.