Econoom pleit voor arbeidsmigranten uit Afrika

Het is daarom zaak dat we als Nederland investeren in mensen uit Afrika, want daar stijgt de groep 20- tot 65-jarigen de komende decennia nog wel hard. 'Onze beroepsbevolking blijft momenteel alleen nog op peil door migratie. De landbouwsector heeft later deze eeuw hard mensen nodig uit Afrika', betoogt econoom en Nieuwsuur-journalist Mathijs Bouman.

Bouman was vorige week in Broek op Langedijk spreker tijdens de conferentie 'Ondernemen met toekomst', georganiseerd door Greenport Noord-Holland Noord. Zijn boodschap aan de aanwezige boeren en tuinders was duidelijk: vind oplossingen voor het arbeidstekort.

Krappe arbeidsmarkt

Corona, de oorlog in Oekraïne of de hoge energieprijzen zijn volgens de econoom op lange termijn niet de echte problemen voor de landbouwsector en ons land in het algemeen. De extreem krappe arbeidsmarkt gaat pas echt voor problemen zorgen als er niet op de juiste manier op wordt ingespeeld.

Nu valt het probleem voor de agrarische sector nog mee, helemaal in vergelijking met andere sectoren zoals de horeca en ICT. Daar bedraagt de vacaturegraad respectievelijk 11 en 9 procent, voor de landbouw is dat nu nog 3 procent. 'Maar er is een duidelijke trend omhoog te zien', waarschuwt Bouman.

Prijs van arbeid

Bovendien geldt een ander probleem voor de landbouw sterker dan voor andere sectoren, namelijk de prijs van arbeid. '29 procent van de landbouwbedrijven ervaart hogere arbeidskosten door het personeelstekort. Dat is meer dan in elke andere sector', weet de econoom.

Arbeidsmigratie uit Afrika is de oplossing, stelt Bouman. Niet alleen voor Nederland, maar voor heel West-Europa. Vooral landen in Noord-Afrika zijn volgens de econoom interessant, omdat die landen nou eenmaal het dichtstbij liggen. Daartoe moet de procedure wel worden veranderd.

Gammel bootje

Zoals Bouman het onlangs in een column in Het Financieele Dagblad beschreef: 'Niet wachten wie zich aanmeldt na een dure overtocht in een gammel bootje, maar zelf het heft in handen nemen.' Tijdens de Greenport-bijeenkomst verwees hij daarbij naar Duitsland dat al inspeelt op de vergrijzing en het makkelijker heeft gemaakt om noodzakelijke arbeidskrachten naar het land te halen.

Nederland is rijkelijk laat met beleid op dit gebied, vindt de econoom. Uit CBS-cijfers blijkt dat de groep 20- tot 65-jarigen met twee in Nederland geboren ouders, nu nog 7,4 miljoen mensen, in 2070 is afgenomen tot 5,7 miljoen mensen. 'Zonder migratie staat ons een instorting van de werkzame bevolking te wachten en dus ook een instorting van de economie.'

Tijdens de conferentie werd wisselend gereageerd op het pleidooi van Bouman. Gevraagd of we zonder niet-Europese arbeidskrachten kunnen, gaven diverse jonge land- en tuinbouwondernemers aan dat de sector ook voor Nederlandse jonge arbeidskrachten interessant kan zijn.

Groen wordt sexy

'Groen wordt steeds meer sexy', constateerde Wessel van Paassen die met zijn bedrijf Green Simplicity ledsystemen ontwikkelt voor kwekers en veredelingsbedrijven. Hij ziet een groeiende interesse van jonge Nederlanders voor de land- en tuinbouwsector.

Bollenkweker Ron Hulsebosch stelt dat de automatisering hard gaat, in ieder geval in zijn eigen sector. Hij ziet daarin de oplossing voor het arbeidstekort. 'We zullen arbeidskrachten nodig hebben voor een overgangsperiode om de productie betaalbaar te houden. Robotisering is de toekomst, maar het omslagpunt daarin moet wel nog komen.'