Agrarische Schouw: kop koel houden en kansen zien

In deze extra roerige en ongewisse tijden is het juist goed om inspiratie op te doen, verklaart voorzitter van de Agrarische Schouw Anne Lieuwes het thema. 'Blijven mopperen en demonstreren zullen geen duidelijkheid en een betere toekomst bieden.'

Zware tijden maken in principe sterke boeren, betoogt adviseur, handelaar en boerenzoon Edze Westra van Edze Agra. 'Mijn overgrootvader boerde altijd met zijn handen elke dag. Mijn opa boerde met het paard, elke dag. Mijn vader gebruikte de trekker, elke dag. En ik zit op een trekker, met airco, luchtgeveerde stoel en gps, elke dag. Het is nu aan mij dat mijn zoon straks niet met een schoffel hoeft te boeren.'

Kansen te over

De crisis biedt enorme mogelijkheden, spiegelt Westra de veehouders voor. 'Er zijn kansen te over, maar je moet ze wel zien vanuit het juiste perspectief.' Zo biedt de hoge inflatie ook een kans om de schulden te verminderen, geeft de adviseur aan. 'De inflatie is hoog met 10 tot 13 procent. De rente is laag, met 2 tot 3 procent. De schulden worden dus ook 10 procent minder waard. Dat is nog nooit zo geweest.' Voor enkele aanwezigen een eyeopener. 'Scherp', reageren ze.

Westra ziet ook kansen om subsidie te krijgen voor innovatie, korte keten, netwerken. 'Daar zijn enorme potten voor, maar je moet er wel naar kijken. Er zijn veel Tjeerd de Grootachtige organisaties met heldere doelen die wel gebruik maken van die potjes. Waarom doen wij dat niet?', geeft hij de aanwezigen mee.

Door doelen op te schrijven, houd je koers in deze bewogen tijd, geeft Westra aan. '3 procent van de bevolking stelt zich actief doelen. 1 procent schrijft ze ook op. De kans is groter dat je de doelen haalt als je ze op schrijft.'

Sociale media

De positiviteitsgoeroe uithangen, dat wilde hij niet, zegt Westra. 'Elkaar in de put praten helpt ook niet.' Hij gaat in op het gebruik van sociale media. 'Het helpt niet zoveel bij het plezier hebben in je werk en het halen van je doelen als je elk uur of elke kwartier het gezicht van Tjeerd de Groot tegenkomt. Het wordt dan groter gemaakt, want we praten er ook veel over met elkaar.'

Het Tweede Kamerlid van D66 is ook onderwerp van gesprek voor Jelmer Sietzema van Alfa Accountants en Adviseurs. 'Tjeerd de Groot heeft een missie. Hij wil de koeien uit Nederland. Dat is precies niet wat de boer wil, maar we kunnen wel van hem leren. Het hebben van een doel is essentieel om te reageren op alles wat op je af komt.'

Invloed uitoefenen

Sietzema beklemtoont dat hij niet ontkent dat er iets aan de hand is. 'Kijk wat je zelf in de macht heb om de toekomst vorm te geven in plaats van dat een ander dat doet.' Haal het naar je zelf, luidt zijn advies. 'Wil je de wereld voeden of je gezin? Zorg dat je processen als het maken van ruwvoer, opfokken van jongvee en het maken van melk op orde zijn. Daarmee kun je invloed uitoefenen.'

De liquiditeit biedt volgens de adviseur ook kansen. Vaak zien adviseurs dat rond deze tijd de lopende rekening klimt, maar dit jaar was dat in april al het geval, geeft hij aan. 'Dat voelt als weelde en rijkdom. maar het vraagt ook om discipline. Pas op je centjes.'

Sietzema tipte om met anderen als loonwerkers te sparren over het maken van plannen en doelen. 'Zorg dat zij je een spiegel voorhouden. Zij moeten niet al te lief zijn, ze mogen best tegen je aanschuren. Zonder plan heb je geen succes.'

Boer in veenweidegebied

Een mooi verhaal vindt avondvoorzitter Trienke Elshof. 'Maar als ik boer in een veenweidegebied, wat zijn dan mijn kansen?', wakkert ze de discussie aan. 'Breng goed in beeld waar je staat', is het antwoord van de adviseur. Misschien is het verstandig om beslissingen als verplaatsing of beëindiging niet uit te stellen, stelt hij. 'Anders overkomt het je.'

Een kritisch geluid komt van een melkveehouder. Hij refereert aan de oplopende kostprijs. 'Zijn we niet meer onze Alfa's aan het voeden dan naar onze eigen boterham te kijken?'

Projectleider Jan Dirk van Mourik van Friesland Campina ziet vooral oplossingen in de techniek. Volgens hem kan in 2030 30 procent CO2 gereduceerd worden om 'klimaatneutrale melk te produceren waar de markt om vraagt'.

Goede landbouwpraktijken

Dat begint met goede landbouwpraktijken, door meer van het land af te halen, groene energie door bijvoorbeeld zonnepanelen op het dak, het toevoegen van voeradditieven en mest vergisten. 'CO2 reduceren is geen enkel probleem met de techniek en kennis van vandaag. Maar het wordt overschaduwd door stikstof', geeft Van Mourik aan.

De Agrarische Schouw is donderdag in park Heremastate in Joure. De 150 standhouders trekken jaarlijks gemiddeld zo'n vijfduizend bezoekers.