Rick van Nuland: 'Trots op nette tweede locatie met varkens'

De weg die vanuit de dorpskern van het Brabantse Langenboom naar het varkensbedrijf van Rick van Nuland leidt, is omgeven door dichte houtwallen. Het monotone gezoem van ventilatoren verraadt dat er zich iets achter die groene muur bevindt.

Pas bij een kruising valt het oog op twee uit rode bakstenen opgetrokken stallen. Strakke gebouwen met over de volle lengte ramen. Zo'n lichtstraat bezorgt de varkens niet alleen een natuurlijk dag- en nachtritme, ook voor een dierverzorger is het plezierig werken.

Om bij de entree van Van Nuland Langenboom te komen, moet je die stallen rechts laten liggen. Links van de weg is namelijk de brede oprit naar een boerderij met daarachter twee stallen. Een degelijk hekwerk met een poortje scheidt de parkeerplek van de toegang naar de nieuw ogende gebouwen. Beveiligingscamera's houden de omgeving in de gaten.

De deur van de ontvangstruimte zwaait open en een zomers geklede Van Nuland gebaart daarheen te komen. Rond 16 uur zit het werk voor de jonge varkenshouder erop en gaat hij gedoucht en met schone kleren huiswaarts. Een autoritje van van twintig minuten voert hem naar het 20 kilometer verderop gelegen Nistelrode.

'26 jaar geleden ben ik in dat Brabantse dorp geboren en ik ben als het ware opgegroeid tussen de varkens. Op jonge leeftijd wist ik al dat mijn toekomst in de varkenshouderij zou liggen', vertelt de ondernemer.

Opknippen bouwblok geen optie

Op zijn 16de bezocht Van Nuland deze locatie met ontwikkelruimte in Langenboom voor het eerst. Met zijn vader en oom die samen een bedrijf met 900 zeugen en 8.200 vleesvarkens in Nistelrode hebben, kwam hij een paar keer naar het te koop staande bedrijf met 400 zeugen en 500 vleesvarkens kijken.

'Eigenlijk waren we alleen op zoek naar ruimte om onze eigen biggen slachtrijp te maken', blikt Van Nuland terug. 'Het opknippen van het bouwblok met aan de ene kant van de straat de zeugenstallen en het woonhuis en aan de andere straatkant de biggen en de vleesvarkens bleek onmogelijk te zijn. Uiteindelijk is het complete bedrijf in 2012 draaiend overgenomen.'

De dag dat de verkoop werd afgerond kan Van Nuland zich ook nog levendig voor de geest halen. 'Mijn vader pikte me op bij school, Helicon in Den Bosch, om hier meteen de handen uit mijn mouwen te kunnen steken. Als varkenshouder moet je aanpakken en doorzetten. We wilden eigenhandig alles netjes en functionerend hebben en onze structuur erin brengen.'

Nieuwe wind is gaan waaien

Dat er een nieuwe wind door het varkensbedrijf waaide, werd voor de buitenwereld in de loop van 2012 duidelijk. Een nieuwe stal voor bijna 3.000 vleesvarkens met een overdekte laaddock werd erbij gebouwd. 'Voorjaar 2013 organiseerden we een open dag en was er een feestavond waarvoor ook de buren waren genodigd', zegt Van Nuland.

'Wij willen in harmonie met de omgeving het varkensbedrijf stap voor stap op een nette en verantwoorde manier ontwikkelen. Bezorgen wij hinder, dan zullen we ons maximaal inspannen om dat te voorkomen of te beperken', geeft de varkenshouder aan. 'Gelukkig hebben wij hier heel schappelijke buren en sympathiseert de dichtstbijzijnde buurman met de boeren, gezien de omgekeerde nationale driekleur in zijn vlaggenmast.'

Een voorbeeld van opgeheven overlast was het geluidsniveau van enkele ventilatoren op een zeugenstal. 'In warme periodes botste de ventilatielucht bij die exemplaren tegen de regenkappen en werd dat geluid terecht als storend ervaren. Door de kappen eraf te halen, werd dat probleem opgelost.'

Nieuwe biggenstal

Een tweede grote stap bij de ontwikkeling van het bedrijf werd drie jaar later afgerond. Voor de vleesvarkens verrees op de plek van een bestaande stal een nieuwe biggenstal. Een constructieve buurtdialoog ging daaraan vooraf.

'Wij haalden de buurtvereniging bijeen, stelden onszelf voor en hebben onze toekomstplannen voor deze locatie uitgelegd', aldus Van Nuland. 'De buurtgenoten hadden allang gemerkt hoe wij te werk gaan en zagen dat we veel belang hechten aan het spic en span hebben van het eigen erf en het groen eromheen.'

Beide nieuwe stallen zijn voorzien van biologische luchtwassers die 85 procent van de ammoniak uit de lucht halen. Ook bij de twee stallen met zeugen zijn twee biologische wasunits gemaakt. Een groot voordeel van dat wassertype vindt Van Nuland, naast de milieuvoordelen, de geurreductie.

'Luchtwassers doen wat ze moeten doen'

'Onze luchtwassers doen 24/7 wat ze moeten doen', stelt de ondernemer. 'En als je alles goed onderhoudt, verlagen ze de emissies volgens mij ook daadwerkelijk met de waarden die op de originele lijst van de Regeling ammoniak en veehouderij zijn vermeld. Buiten de stallen is geen varkenslucht meer te ruiken.'

Na de twee grote bouwprojecten aan de ene kant van de straat, maakte Van Nuland even pas op de plaats. 'Na de hectiek van het bouwen en de impact van de uitbreiding moet er weer energie worden gestoken in het goed gaan draaien', zegt hij. 'De bedrijfsvoering optimaliseren en resultaten verder verbeteren. En op de thuislocatie is ook altijd wat te doen.'

Opnieuw drie jaar later werden de kraamstallen op het bedrijf onder handen genomen. Het renoveren en bijbouwen van enkele spantvakken hebben ze in eigen beheer gedaan. Van Nuland geeft aan bewust te hebben gekozen voor traditionele kraamhokken.

Kraamhokken met vrijloop

'Natuurlijk weet ik dat het houden van zeugen in kraamhokken met vrijloop ook in Nederland ooit ingevoerd gaat worden', benadrukt de veehouder. 'Inspelen op nog niet bekende normen en hokafmetingen vind ik een te groot risico. We gaan echt wel met de tijd mee, maar lopen niet graag te ver voor de muziek uit.'

Ook de inseminatiestal en de ruimte voor drachtige zeugen zijn helemaal bij de tijd. De drachtige dieren zijn verdeeld over verschillende groepen en worden gevoerd via elektronisch gestuurde voerstations. 'Deze vorm van groepshuisvesting was er al in 2012, alleen is alles vernieuwd en hebben we net als bij de kraamafdelingen een koelsysteem met een waternevel voor de luchtinlaat gemaakt', legt Van Nuland uit.

Ideale looplijnen

Bij de ontwikkeling van deze locatie is Van Nuland alert op het creëren van de meest ideale looplijnen binnen het gehele bedrijf. 'Het moet makkelijk en efficiënt werken, zeker als je werkt met personeel.'

Toch is dat lastig te geloven als een doorgaande weg dwars door je bedrijf ligt. Van Nuland draait het liever om. 'De straat vormt als het ware een knip tussen het zeugengedeelte en dat van de biggen en vleesvarkens. Het is zelfs gunstig voor de diergezondheid', stelt hij.

'Maandag is standaard de speendag', vervolgt de jonge varkenshouder. 'Een gereinigde en ontsmette vrachtwagen van onze locatie Nistelrode is dan op de afgesproken tijd hier. Daarmee worden alle gespeende biggen zo'n 200 meter verderop naar de overkant van de weg gebracht.'

Na het lossen van de biggen wordt de vrachtauto op de verharde wasplaats grondig schoongemaakt en vertrekt die weer. 'Het werkt alsof we de biggen naar een apart opfokbedrijf brengen', laat Van Nuland weten.

Sinds 2020 komt er geen enkel varken meer het bedrijf binnen. Voorheen werden zeugjes aangevoerd van de thuislocatie, nu fokken ze hun eigen TN70-zeugen. 'Hiermee brengen we de gezondheidsstatus van ons bedrijf weer op een hoger niveau', aldus Van Nuland.

'Bovendien zijn het zelfredzame zeugen waarmee we op dit moment gemiddeld 32,9 TN Tempo-biggen per jaar spenen. De vleesvarkens met één Beter Leven-ster groeien 920 gram per dag en verbruiken 2,2 kilo voer per kilo vlees', weet de ondernemer.

Blijven investeren

Investeren in de productie van duurzame energie heeft de jonge varkenshouder intussen ook opgepakt. De 920 zonnepanelen op de vleesvarkensstal produceren sinds 2019 zo'n 250.000 kilowattuur per jaar. Het volledig gasloos worden staat nog op zijn prioriteitenlijstje.

'Met een warmtepomp en -wisselaar willen we energie uit het waswater gaan benutten voor het verwarmen van de biggen- en kraamstal', vertelt Van Nuland. 'Dan zijn we energieneutraal bezig.'

Elke werkdag gaat hij met plezier naar Langenboom. 'Ik ben trots op wat er nu staat en de uitstraling van het bedrijf. Mijn ambitie is om de bedrijfsvoering helemaal gesloten te maken, maar voorlopig doe ik het wat bedrijfsontwikkeling betreft rustig aan.'

Personeel is een knelpunt voor Van Nuland. 'Je kunt koste wat het kost meer varkens willen houden, als het werk niet meer goed wordt gedaan, gaat het altijd ergens ten koste van. Daar pas ik voor.'