Toenemende kans op ziektedruk in aardappelen vraagt om scherpte

Achtergrond Akkerbouw Job Hiddink 04 jul 2022 om 06:30uur

Met name door het veranderende klimaat en daardoor extremer weer neemt de kans op een grotere druk van schimmelziekten in aardappelen toe. Tegelijkertijd wordt de bestrijding van alternaria en phytophthora door het wegvallen van gewasbeschermingsmiddelen lastiger.

Toenemende+kans+op+ziektedruk+in+aardappelen+vraagt+om+scherpte

'Alternaria wordt vooral door de warmere zomers een steeds groter probleem', stelt teeltadviseur Sjors Leermakers van Bayer Crop Science. 'De schade die deze schimmelziekte kan geven, wordt nog weleens onderschat.'

Leermakers sprak vorige week aardappeltelers toe tijdens de open dag bij proefboerderij Rusthoeve in het Zeeuwse Colijnsplaat. Volgens hem is de bloeifase het ideale moment om alternaria te bestrijden. 'Dat betekent dat je eind juni of begin juli al moet spuiten, voordat je de aantasting visueel waarneemt. Schadebeelden van alternaria tonen zich pas in september.'

Op tijd spuiten

De teeltadviseur zegt dat een tijdige bespuiting noodzakelijk is omdat veel van de huidige middelen preventief werken. 'Dat vraagt om alertheid van de teler. Vooral de fritesrassen Markies en Fontane zijn gevoelig voor alternaria.' Uit proeven van Bayer blijkt dat op tijd spuiten wel degelijk zin heeft. De opbrengst van Fontane was met 66 ton per hectare bijna 11 ton hoger na een tijdige bespuiting.

Alternaria wordt vooral door de warmere zomers een steeds groter probleem

Sjors Leermakers, teeltadviseur bij Bayer Crop Science

Als fungicide tegen de schimmelziekte draagt Leermakers Propulse aan. Dit middel werkt goed tegen de belangrijkste soorten Alternaria solani en Alternaria alternata. Verder heeft Propulse een nevenwerking op botrytis en sclerotinia en is het goed te combineren met phytophthoramiddelen.

Zwarte spikkel

Overigens waarschuwt de teeltadviseur ook voor het toenemende probleem van zwarte spikkel in de stengel van consumptieaardappelen. De schimmelziekte is al bekend in pootgoed en kan ervoor zorgen dat het gewas in korte tijd het loodje legt, weet Leermakers.

Corteva Agriscience gaf in de rondgang toelichting op het fungicide Zorvec Endavia. Volgens de toelatingshouder biedt het middel een goede bescherming tegen blad- en stengelphytophthora, omdat de schimmel geen celwanden kan opbouwen.

Systemische werking

Het fungicide heeft een systemische werking en beschermt daardoor ook nieuw ontwikkeld blad. Het middel is met twintig minuten snel regenvast, maar wel is voor een vlotte opname droog blad vereist. Corteva verwacht dat Zorvec ook potentie heeft voor bescherming tegen knolphytophthora, maar dat is nog niet aangetoond.

Pascal Philipsen van bodem- en bemestingsspecialist Timac Agro constateert dat Physiomax de aardappel weerbaarder maakt en daardoor beter bestand is tegen schimmels. 'Deze biostimulant bevat plantbeschikbare calcium. Dat zorgt voor een verbeterde beworteling', stelt de regiomanager Zuid.

Het bevat een bioactieve stof die continu de aanmaak van wortelharen stimuleert. Dat verbetert de opname van elementen en bodemvocht en dat maakt de plant vitaler.'

Als een zelfslijpend mes

Wageningen University & Research (WUR) ontdekte onlangs hoe phytophthoracellen hun wapens slijpen. Eerder achterhaalde WUR al dat de cellen de aardappel aanvallen door de huid van de gastheer open te snijden. Phytophthora heeft een intern celskelet dat als aanvalswapen dient. WUR stelt vast dat het skelet snel de aanraking met de plant waarneemt en voelt hoe krachtig de tegendruk van het plantenweefsel is. Daarop hergroepeert de cel zijn eiwitten tot een soort ninjames met een scherpe punt. Hiermee kan de cel het blad opensnijden. Dit mechanisme zorgt dat het uiteinde van het skelet als een zelfslijpend mes steeds exact even scherp blijft.