Winsect-systeem biedt insectenkweek potentie door transportband

Achtergrond Gelderland Job Hiddink 27 jun 2022 om 06:31uur

Het kweken van insecten voor dierlijk eiwit is rendabel met het Winsect-systeem. Met die methode worden meelwormen gekweekt op een lopende band, waardoor eenvoudig automatisering mogelijk is. Ook is het concept een stuk minder arbeidsintensief dan het kweken in kratten.

Winsect%2Dsysteem+biedt+insectenkweek+potentie+door+transportband

Dat werd duidelijk tijdens de opening van de meelwormenboerderij Winsect van familie Haaring in het Gelderse Aalten. De kostprijs van het kweken van meelwormen is normaal gesproken hoog. Dat komt omdat de productie in het gangbare systeem veel kratten, arbeid en dure robots vraagt. Vooral het voeren, zeven en scheiden van eitjes en kevers zijn arbeidsintensieve processen. Bij de Winsect-methode krijgen de meelwormen hun voer via een automatisch voersysteem. Overigens wil het bedrijf het concrete kostprijsverschil niet vrijgeven.

Met het relatief eenvoudige voersysteem kunnen de insecten aan het eind van de kweekperiode van de band worden afgedraaid en zijn ze gemakkelijk te oogsten. Tien minuten afdraaien van de lopende band van Winsect staat gelijk aan vierhonderd kratten. Een ander voordeel van het systeem is de overzichtelijke visuele controle. Vanuit de looppaden van de omgebouwde varkensstal is het zicht op de stellingen goed. In de stellingen zijn de transportbanden met wormen boven elkaar geplaatst.

Black Soldier Fly

Familie Haaring werd in 2019 benaderd door een lokale pluimveehouder die meelwormen wou kweken op banden. Volgens Eelco Haaring, medeoprichter van Winsect, lenen meelwormen zich beter voor eiwitproductie dan bijvoorbeeld de Black Soldier Fly. Deze zwarte soldaatvlieg is op dit moment de meest voorkomende insectenteelt ter wereld.

Meelwormen eten droog voer en ze hebben weinig vocht nodig

Eelco Haaring, medeoprichter van Winsect

'Een meelworm eet droog voer, heeft weinig vocht nodig en de kever vliegt niet', somt Haaring op. 'Omdat het insect een koudbloedig dier is, heeft het een efficiënte voederconversie en laat het geen ongewenste restproducten achter. Ook stoot de meelworm door het gebruik van reststromen vrijwel geen stikstof en broeikasgassen uit.'

Naast dat de meelwormen bij Winsect hun voer krijgen met een voermachine, worden ze voorzien van vocht door vernevelaars. 'Dat is makkelijker te automatiseren dan vochtvoorziening met wortels', weet Haaring. Inputs voor de voermachine zijn gedroogde lokale reststromen, zoals bladresten die vrijkomen bij de oogst en verwerking van groenten bij Achterhoekse tuinders.

Complete cyclus

Bij de meelwormenboerderij vindt de complete cyclus plaats. Naast de kevers die eitjes leggen, laten de ondernemers wormen verpoppen zodat ze weer kevers kunnen worden. Daarmee is de cyclus rond. Het eindproduct is enerzijds volgroeide wormen, anderzijds meelwormenmest (frass). Dat laatste kan als voedingsstof dienen voor planten.

Leo den Hartog lichtte het belang van dierlijke eiwitten toe. 'In 2035 moet 11 procent van de consumptie uit nieuwe vormen van eiwit komen', weet de voormalig hoogleraar diervoeding bij Wageningen University & Research (WUR) en oud-directeur Research & Development bij diervoederproducent Nutreco. 'De rol van dierlijke eiwitten wordt daarin cruciaal. En dus ook die van insecten.'

Uit onderzoek van Nutreco blijkt dat voor een optimale benutting van land voor productie van voedsel, ongeveer 40 procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid eiwitbehoefte van volwassenen moet komen uit dierlijke eiwitten. Dit zonder concurrentie van het landgebruik bestemd voor voer of voedsel te veroorzaken. Deze optimale benutting is volgens Den Hartog niet haalbaar zonder circulaire economie.

Nutreco gaat bij circulaire voedselproductie uit van drie principes: als eerste dat plantaardige biomassa de basisbouwsteen is van voedsel en dat eerst door mensen moet worden gebruikt. Tweede principe is dat bijproducten van voedselproductie, verwerking en consumptie opnieuw moeten worden ingezet in het voedselsysteem. Ook is het volgens het bedrijf belangrijk om dieren te gebruiken waar ze goed in zijn: voeding omzetten in hoogwaardige eiwitten voor mensen om te eten. Vee consumeert jaarlijks circa 6 miljard ton droge stof als voer, waarvan 86 procent uit materialen bestaat die op dit moment niet door mensen worden gegeten.

Duurzamer dan vissen

Arnold van Huis meldt in zijn lezing dat insecten veel duurzamer zijn dan vissen. Volgens de hoogleraar tropische entomologie aan Wageningen University & Research en auteur van het boek 'Insects as food and feed' (2017) is ondertussen al 1 miljard euro geïnvesteerd in de Europese insectenindustrie. Hij verwacht dat er in 2030 circa 3 miljard euro aan is uitgegeven in Europa. Van Huis vindt dat er tegenwoordig veel meer kennis is over insecten. 'Vooral over ziekten was weinig bekend. Bij de WUR zijn nu zeven 'insectendoctors' in opleiding.'

'Levende meelworm kan dienen als vervanger visvoer'

Gangbaar visvoer is mogelijk voor circa 50 procent vervangbaar door levende meelworm. Dat concludeert viskweekbedrijf Twentevis uit Azelo na een test met meelwormen en de Black Soldier Fly. In de proef lag de hoogste groeisnelheid bij vissen die voor de helft meelwormen aten en voor de andere helft visvoerkorrels. De voederconversie van de vissen bij meelwormen was bijna gelijk aan gangbaar visvoer. Hierbij lag het drogestofpercentage van de meelwormen tussen 35 en 45 procent. Voordelen van insecten zijn volgens Twentevis dat de sector mogelijk minder afhankelijk wordt van soja en vismeel.