Landbouwsector wil LNV passeren en zelf de regie pakken

Farmers Defence Force, LTO Nederland, Nederlandse Akkerbouw Vakbond, Nederlandse Melkveehouders Vakbond, Nederlandse Vakbond Pluimveehouders, Producentenorganisatie Varkenshouderij en Dutch Dairymen Board noemen de beoogde stikstofaanpak onhaalbaar, onuitvoerbaar, onnodig en ongewenst. In een statement van de zeven organisaties worden de plannen een aanval op boerengezinnen en het platteland genoemd.

De zeven partijen geven aan dat zij een politieke en juridische strijd gaan voeren. De genoemde bestuurslagen en volksvertegenwoordigers worden daarbij benaderd om 'realisme, praktisch plattelandsgehalte en tijd in de voorstellen en oplossingen te brengen'.

Daarnaast worden ook juridische stappen genomen. Zo kan de overheid een spervuur aan WOB-verzoeken verwachten. 'Niets maar dan ook niets blijft aan het oog onttrokken. Alle onderliggende wetenschappelijke onderzoeken – als die er al zijn – en modellen en hun onderbouwing – als die er al is –, alles zal in de openbaarheid komen. Juridische procedures zullen volgen waar nodig. Zo zal het voorgenomen stikstofbeleid van minister Van der Wal zichzelf opblazen, wat ons betreft wel voordat het te laat is en het platteland en de mensen die daar wonen, werken en leven in een volgende recessie en crisis zijn gestort.'

Investeringen en innovatie

Uit het statement blijkt dat de sector zelf de regie neemt op het spoor van vooruitgang, investeringen en innovatie. Dat moet voor 1 juli 2023 leiden tot een duidelijk beeld van welke investeringen en innovaties in de diverse sectoren uitvoerbaar zijn en welke gegarandeerde en juridisch geborgde effecten deze moeten opleveren ten aanzien van klimaat, bodem, water en lucht, inclusief stikstof. Nuttige voorstellen uit de perspectiefbrief van landbouwminister Henk Staghouwer worden daarin meegenomen.

Provincies en gemeenten wordt gevraagd om experts op het terrein van handhaving, zodat dat punt vanaf het begin wordt meegenomen. Van het kabinet vragen de belangenbehartigers juristen op het punt van wet- en regelgeving. 'We willen het immers samen doen, maar wel met mensen die vooruit willen. Zo nodig huren we zelf extra expertise in. Voor alle duidelijkheid: alleen meedenkende partijen doen aan dit spoor mee. Met remmers in vaste dienst van overheidswege blijven we immers het gevaar lopen dat de rigide opgelegde doelen ons investerings- en innovatieproces komen verstoren.'

Lokale aanpak

De boerenpartijen stellen hun ogen niet te sluiten voor problemen op het gebied van natuur in een deel van het land. Wel pleiten zij voor een lokale, concrete en praktische aanpak. 'Wat is er precies aan de hand, hoe staat de natuur er precies voor, welke van de in totaal 1.500 maatregelen waartoe kabinet en provincies in 2017/2018 hebben besloten zijn nu wel en (nog) niet uitgevoerd, welke aanvullende maatregelen zijn denkbaar en hoe staat de natuur er precies voor?'

Voor 1 juli 2023 moet op die manier duidelijk worden of de conclusies uit 2017/2018 van provincies en het kabinet nog steeds staan: er is in al die gebieden aan Europese verplichtingen voldaan door te doen wat nodig is met maatregelen (hydrologie, inrichting, beheer) binnen die gebieden zelf, soms aangevuld met een enkele verplaatsing van een veehouderijbedrijf of plaatselijke aanpassing van zo'n gebied.

Voor die aanpak hebben de landbouworganisaties het ministerie van LNV niet nodig. Liever zoeken ze samenwerking met de provinciebesturen. 'Wij willen ons als landbouworganisaties hier maximaal voor inzetten, maar wel met mensen en organisaties die samen met ons vooruit willen en ook oog hebben voor de agrarische praktijk, bedrijfseconomie en de impact op ondernemers en hun gezinnen. Gaan die daar niet op in, dan doen we het zelf, in een aantal voorbeeldgebieden met door onszelf ingehuurde onafhankelijke ecologische experts.

Drie boodschappen

De zeven belangenbehartigers geven in hun statement tot slot drie boodschappen mee:
• Den Haag: handen af van het platteland: we maken onze toekomt zelf in het gebied waar we wonen, werken en leven.
• Pas onhaalbare doelen, indicatoren (kritische depositiewaarden) en tijd aan: we hebben ruimte, realisme en tijd nodig: laten we ons niet voor de zoveelste keer in onhaalbare trajecten storten.
• Haagse tekentafeltechniek overboord: we willen dat kaarten die van bovenaf over ons worden uitgestrooid van tafel. We beginnen van onderop in het gebied en willen 'groene vinkjes' voor natuur en bedrijfseconomie.