Maarten Fischer: 'Dat een zorgboer maar wat aanklooit klopt niet'

Met het vorige week gelanceerde kwaliteitskader voor de zorglandbouw willen zorgboeren meer laten zien waar de sector voor staat, onder andere richting gemeenten. 'Het is niet overal even goed bekend wat een zorgboer in huis heeft', zegt directeur Maarten Fischer van de Federatie Landbouw en Zorg.

We moeten onze meerwaarde sterker onderbouwen dan de reguliere zorg

Maarten Fischer, directeur Federatie Landbouw en Zorg

Dat werd eind vorige maand nog eens duidelijk tijdens een overleg met jeugdzorgboeren, het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), gemeenten en Wageningen University & Research. De conclusie van mensen buiten de sector: 'Jullie zijn een belangrijke speler in de jeugdzorg, maar brengen dat te weinig voor het voetlicht.'

Hoe kunnen zorgboeren wel serieus worden genomen?

'We moeten blijven vertellen wat een zorgboerderij precies doet en beter uitleggen hoe zorgboeren werken vanuit eigen kernwaarden. Ze moeten aan precies dezelfde kwaliteitseisen, wetten en regels van de zorg voldoen als iedere andere zorgaanbieder. Bovendien doen ze er nog een schep bovenop met een eigen kwaliteitskader.

'Voor het eerst sinds jaren houden we eind juni weer een open dag. We roepen zorgboeren op om wethouders en ambtenaren hiervoor uit te nodigen.'

Jullie hebben het kwaliteitskader voor de zorglandbouw gelanceerd. Wat houdt dit in?

'In het kwaliteitskader komt het werken aan kwaliteit samen met kernwaarden van zorgboerderijen. Deze waarden zijn elementaire zaken waar de zorglandbouw voor staat. Het gaat om zaken als samen gezond eten, kiezen uit nuttig werk, gezien en gehoord worden, er is veel ruimte en buiten zijn.

'We hebben voortgebouwd op het kwaliteitskader voor de gehandicaptenzorg door te zorgen dat zorgboeren regelmatig zelf en met elkaar reflecteren op hun kwaliteit en daar ook openbaar over te rapporteren. We hebben een toolkit gemaakt met gesprekskaartjes en posters. Hiermee kunnen zorgboeren makkelijk in de dagelijks zorg aan de gang met kwaliteit en kunnen ze ook beter uitleggen wat ze doen.'

Wat is het nut van zo'n kwaliteitskader?

'Het kwaliteitskader geeft toezichthouders en contractpartijen houvast en zorgboeren meer mogelijkheden om zich te ontwikkelen en hun werkplezier te vergroten. Cliënten kunnen steeds meer voordelen uit hun zorg op de zorgboerderijen halen.

'Hiermee kunnen we transparant zijn over de kwaliteit van de zorg. Dat is wat het ministerie van VWS en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd graag willen.'

U wilt het speelveld hiermee gelijktrekken.

'Inderdaad. Zorgboerderijen zijn heel knuffelbaar, totdat er iets mis is. We moeten onze meerwaarde sterker onderbouwen dan de reguliere zorg. Die meerwaarde zit bijvoorbeeld in het feit dat veel zorgboeren actief zorgen voor doorstroming. Ouders willen vaak dat hun kind op de zorgboerderij blijft, maar vanuit maatschappelijk oogpunt is (re-)integratie juist belangrijk.

'De kracht van zorgboeren is dat ze hun deelnemers zo zelfstandig mogelijk maken, zodat ze zo min mogelijk zorg hoeven te krijgen en zoveel mogelijk mee kunnen doen. Zo gaan jonge deelnemers naar de plaatselijke voetbalvereniging of krijgen ze een baantje. Daarin proberen zorgboeren voor te lopen.'

De sector ziet kleinschaligheid als meerwaarde, terwijl er steeds meer en grotere zorgboerderijen komen. Valt dat nog te rijmen met elkaar?

'Het aantal zorgboerderijen is de afgelopen jaren met vijftig nieuwe licht gestegen naar 1.300, maar inderdaad neemt ook de grootte toe. Maar dat betekent niet per se grootschaligheid.

'Er zijn nu zorgboerderijen met vier of vijf locaties. Daar heb je nog steeds het gevoel dat je op een boerderij bent en niet in een instelling.'