Meetnetwerk bekijkt uitstoot ammoniak en stof pluimvee opnieuw

De Wageningse onderzoeker liet dit weten tijdens webinar 'Samen emissie te lijf! Meten is weten', georganiseerd door onder andere Pluimveeweb. Voor de uitstoot van ammoniak uit pluimveestallen zijn Regeling ammoniak en veehouderij (Rav)-normen vastgesteld. Uit metingen bij biologische hennen in een volière kwam echter een hogere uitstoot naar boven. Die kwam uit op 174 gram tegenover 25 tot 90 gram die in de Rav-staat.

Verder zijn alle bekende onderzoeksgegevens nog eens op een rij gezet en daaruit kwam een gemiddelde uitstoot van 130 gram naar voren. Ellen geeft aan dat de variatie groot is in de ammoniakuitstootcijfers. Bij metingen aan een volièrerestal met overdekte en vrije uitloop bleek dat de uitstoot uit de stal 74 gram ammoniak was. De Eco Zero-unit bracht vervolgens die uitstoot met 77 procent terug. Het is dus onduidelijk hoe hoog de emissies uit een volière nu zijn.

Betrouwbare cijfers

Betrouwbare cijfers moeten onder andere voortkomen uit Meetnetwerk Praktijkbedrijven in de regio Food Valley. Dit meetnetwerk gaat de emissies van onder andere ammoniak en stof opnieuw meten. Voor ammoniak gaat dat realtime gebeuren, aldus WUR-onderzoeker Marien Korevaar.

De emissies worden gemeten op acht bedrijven met en zonder overdekte uitloop. Er zal onder andere gekeken worden naar het aantal keren afdraaien van de mestbanden en de invloed van het stalklimaat op de emissies. De veehouders krijgen daarbij goed inzicht in de effecten van hun management daarop. Naast pluimvee worden ook de emissies gemeten bij acht stallen met vleesvarkens en acht stallen met vleeskalveren.

Omgevingsmeetnetwerk

Het blijft in Food Valley niet alleen bij het meten in stallen. Er komt een uitgebreid meetnetwerk, het Omgevingsmeetnetwerk in de hele regio, meldde onderzoeker Wietske Dohmen van het Instituut for Risk Assessment Sciences (IRAS) van Universiteit Utrecht.

Momenteel ligt er één hoogwaardig meetpunt voor emissies in de regio. Daar komen twee 'supersites' met hoogwaardige apparatuur bij. Daarnaast zijn er tien meetpunten in natuurgebieden. Om meer inzicht in de emissies in het hele gebied te krijgen, komen er zeventig meetpunten bij verdeeld over het hele gebied.

Betere inschatting

Met die meetpunten is dan de luchtkwaliteit van ammoniak, fijnstof en stikstofdioxide veel beter in te schatten, aldus Dohmen. 'Met dit meetnetwerk zijn ook de verschillen in de regio te ontdekken en bijvoorbeeld ook de samenhang met de lokale veehouderijreducties. Vervolgens kun je ook zien wat het effect is van emissiereducerende maatregelen via technieken, management of voeding.'

Naast het netwerk in de Gelderse Vallei komt een vergelijkbaar fijnmazig netwerk te liggen in De Peel. Om de uitstoot van stof te beperken, zijn al vier systemen getest. Drie systemen hebben al een norm gekregen, voor een vierde systeem waren de metingen nog niet betrouwbaar genoeg.

'Bij de norm voor stofuitstoot is een grote onzekerheidsmarge van 10 procent ingebouwd. Dat kan niet anders, op basis van maar één meting in een stal', zegt Ellen. 'Vervolgonderzoek van ieder van de vier systemen in een tweede stal loopt. Dan kan de norm nauwkeuriger worden vastgesteld en krijgt ook het vierde systeem een norm.'

Vleeskuikenouderdieren

Voor vleeskuikenouderdieren heeft een onderzoek naar een emissiereducerende techniek nog geen pasklare oplossing geleverd. Beluchting onder in de put bleek geen effect op de ammoniakuitstoot te hebben. Wel bleek hier de emissie lager dan de norm. De emissie was 400 gram, terwijl de Rav-norm 580 gram was.

Voor vleeskuikenouderdieren ziet Ellen nog wel aanvullende technieken om de uitstoot te beperken. Bijvoorbeeld mestbanden die de mest snel afvoeren en beluchting om de mest te drogen. In het strooisel kan een strooiselschuif helpen. Mogelijk kan daarmee de uitstoot dan omlaag naar 200 gram per dier.

Lage emissies buiten

In de vrije uitloop van pluimveebedrijven is het meten van de ammoniak en stofemissie een lastig verhaal. Daartoe is een nieuwe meetunit ontwikkeld om dit mogelijk te maken, zonder dat je de kip opsluit. Dat is volgens Ellen gelukt met een tent waar kippen vrij- en uit kunnen lopen.

Een ventilator zuigt daarbij lucht door de tent en meet gelijktijdig de ammoniak en stof in de lucht. De eerste resultaten geven aan dat de emissies van ammoniak en stof heel laag zijn. Zeker een factor tien lager dan vroeger ingeschat.