'Rechter jaagt koeien de wei uit'

De rechter bepaalt dat om koeien in de wei te laten en gras te laten groeien een natuurvergunning nodig is. Minder koeien in de wei betekent immers minder ammoniak en dus minder stikstof. Opgelost. Minder mest op grasland: minder uitstoot. Ook opgelost. Was het maar zo eenvoudig. Door naar een enkel puzzelstukje te kijken, ziet de rechter niet het hele plaatje. Zo mist hij dat kwetsbare natuur niet alleen afhankelijk is van weinig ammoniak, maar nog veel meer van goede watercondities.

Waar zijn die zaken goed op orde? Precies, onder grasland. Waar is kruidenrijk grasland goed voor? De natuur en biodiversiteit. Wat hebben we nodig om grasland te behouden? Grazende koeien en mest.

Na alle inspanningen om aan de maatschappelijke wens van koeien in de wei tegemoet te komen, jagen de rechterlijke uitspraken die koeien de wei weer uit en de stallen in. Om nog maar te zwijgen van het feit dat de Nederlandse landbouw, zoals Wageningen University & Research aantoont, niet uit kan zonder de aanwending van mest. Hoe meer we ons vee met eigen gras kunnen voeden, hoe minder voer van ver we nodig hebben.

Voor het oplossen van de stikstofpuzzel heb je alle stukjes nodig en een idee van waar je naartoe werkt. Begin te leggen en het ene stukje leidt naar het volgende. Je komt nergens, als je niet begint. Naar de stukjes staren tot je weet waar ze allemaal horen, heeft geen zin. Met geweld de niet-passende stukjes erin slaan evenmin.