Klant omarmt concepten, belangstelling van boeren groeit

Er werd voor ruim 6,4 miljard euro aan voedsel met een keurmerk verkocht in supermarkten. De verduurzaming van de voedselverkopen is daarmee een trend die doorzet, concludeert onderzoeksbureau IRI in de Monitor Keurmerken Retail waarin de supermarktomzet (exclusief Aldi en Lidl) van producten met zeven verschillende duurzaamheidskeurmerken is gemeten.

De totale supermarktomzet daalde in 2021 iets ten opzichte van het voorgaande jaar, waarin de verkopen in supermarkten extreem hoog waren door de coronamaatregelen. Producten met een duurzamer keurmerk daalden ook iets in totale omzet (-1,2 procent), maar minder sterk dan de totale foodomzet, die met 2,1 procent afnam. Daardoor nam het aandeel van duurzamere keurmerken dus iets verder toe.

In 2020 werd er voor bijna 6,5 miljard euro aan voedingsmiddelen met een duurzaamheidskeurmerk verkocht, afgelopen jaar was dat ruim 6,4 miljard euro.

Kwart boeren in concept

Uit een dit jaar uitgevoerde enquête van Nieuwe Oogst onder bijna 1.500 boeren en tuinders blijkt dat 26,2 procent van hen producten levert aan een concept. Dat is vaak verbonden aan een keurmerk.

Van de ondervraagden die aan een concept leveren doet ruim de helft dat vanwege de meerprijs die het oplevert. Voor 45,1 procent is het een voorwaarde om te leveren. 22 procent van deze boeren is bij een concept aangesloten omdat dit beter is voor dier, bodem en omgeving.

Opvallend is dat 65,2 procent van de ondernemers die aan een concept leveren aangeven dat deelname onvoldoende meerwaarde oplevert. 'Een concept is mooi, maar het moet zonder veel investeren mogelijk zijn op je bedrijf. Dat geldt niet voor iedereen, want de consument betaalt er niet voor', aldus een van de deelnemers aan de enquête.

Meerdere ondernemers geven aan dat ze door deelname aan een concept iets willen betekenen voor de maatschappij. Dat geldt niet voor iedereen. Een van de boeren laat weten deel te nemen omdat het handelsbedrijf dat graag wilde. 'Ik krijg er een meerprijs voor en zij betalen jaarlijks de certificeringskosten.'

Van de boeren en tuinders die momenteel niet leveren aan een concept, geeft 31,1 procent aan dit wel te willen of al op een wachtlijst te staan hiervoor.

'De groei in aandeel zet verder door de komende jaren', verwacht ketenmanager Maurits Steverink. 'Onder andere door de algehele omschakeling van kip naar het Beter Leven-keurmerk met 1 ster. Ruim 20 procent van de kip bestaat uit producten met een Beter Leven-keurmerk en dit gaat eind 2023 naar 100 procent.' Daarnaast zullen ook de warme belangstelling voor biologisch vanuit de markt, de Europese Unie en de Nederlandse overheid een positief effect hebben, stelt Steverink.

Met een duurzaamheidsaandeel van 81,4 procent blijven eieren de meest duurzame categorie, al nam het percentage wel af ten opzichte van 2020, toen het 82,9 bedroeg. Vis wordt steeds vaker met een duurzaamheidskeurmerk gekocht, in 2021 gold dit voor 79,4 procent van de supermarktomzet. Koffie/thee is de derde grootste categorie in omzetaandeel met 49,6 procent. Binnen vlees en vleeswaren groeide het duurzaamheidsaandeel naar 44,1 procent.

Zuivel laat een lichte groei zien. 19,8 procent van de verkochte producten in deze categorie, goed voor 842 miljoen euro omzet, heeft een duurzaamheidskeurmerk. Dit was 19,6 procent. Bij aardappels, groenten en fruit geldt dit voor 11,2 procent van de verkopen, ten opzichte van 11,1 procent. Brood en banket heeft met 1,1 procent het laagste aandeel.

De groei in duurzamere omzet in de productgroep 'overig food' werd in 2021 gedreven door de groei in babyvoeding, snoep, koek en biscuit, ijs en dranken. Beter Leven blijft veruit het grootste keurmerk, met 2,7 miljard euro omzet. Maar ASC en Biologisch laten de sterkste groei zien over 2021 met respectievelijk 5,4 en 0,5 procent.