Minder emissie en goed welzijn voor leghennen met Code 2+-systeem

Project Code 2+ is de ontwikkeling van een scharrelhuisvestingssysteem (code 2-eieren). Het doel is minimaal het welzijnsniveau van de huidige volièrescharrelstallen te halen, met daarbij een lagere milieubelasting. Dit systeem is ontwikkeld met Wageningen University & Research (WUR), Boerenbond en Vencomatic Group en is geëvalueerd op het Proefbedrijf Pluimveehouderij in Geel.

Op het proefbedrijf heeft het systeem al een ronde gedraaid met koppels witte en bruine hennen, met zowel behandelde als hele snavels. Het systeem is hierbij vergeleken met de verrijkte kooi en de volière.

Mest in scharrelruimte voorkomen

Om een lage ammoniak en stofuitstoot te kunnen behalen, moet mest in de scharrelruimte zoveel mogelijk worden voorkomen. Daartoe zitten onder in het systeem roosters met daaronder een mestafvoerband. Achter in het Code2+-systeem zitten de legnesten. Daarboven bevindt zich de scharrelruimte. En tussen de legnesten zit een bak waar de hennen een zandbad kunnen nemen. Boven in het systeem zitten de zitstokken voor de hennen.

Tijdens de eerste ronde is voor het zandbad turfstrooisel gebruikt, omdat uit onderzoek door Wageningen Livestock Research is gebleken dat dit een geschikt substraat is. Komende ronde zullen andere substraten worden getest. In de scharrelruimte is een kunstgrasmat geplaatst met als strooisel koolzaadstro. Het substraat in het stofbad en in de scharrelruimte werd telkens aangevuld.

Volgens onderzoeker Ine Kempen van Proefbedrijf Pluimveehouderij is de kunstgrasmat in de scharrelruimte er twee keer uitgehaald bij de bruine hennen, omdat die wat te vervuild leek. Komende ronde wordt daarom onderzocht of het ook zonder de kunstgrasmat kan.

Betere resultaten

Het systeem functioneerde volgens Kempen goed. 'Opvallend was dat er duidelijk minder buitennesteieren waren. De voerconversie is in Code 2+ beter dan in de verrijkte kooi en volière en de uitval is ook lager. Waarbij de witte hennen altijd beter scoren dan de bruine.'

De hennen gebruikten het stofbad en de scharrelruimte zeer regelmatig. Dat blijkt ook wel uit de metingen die onderzoeker Thea van Niekerk van Wageningen Livestock Research heeft uitgevoerd. Ze keek onder andere naar de verdeling van de hennen in het systeem. Dat gebeurde op zes verschillende momenten van begin tot einde ronde.

De verdeling van de hennen was daarbij in het Code 2+-systeem goed vergelijkbaar met de volière. In beide systemen zit de helft van de hennen in de scharrelruimte, een derde zit op het rooster en de rest op de zitstokken. In de verrijkte kooi zit 8 procent van de hennen op het strooisel, 88 procent op het rooster en 5 procent op de zitstokken.

Welzijn vergelijkbaar met volière

Op dezelfde zes momenten heeft Van Niekerk tellingen uitgevoerd van het gedrag van de hennen. Het aantal positieve gedragingen – eten/drinken, scharrelen, veerverzorgen, stofbaden en luzerne pikken – was bij de hennen in het Code2+-systeem vrijwel gelijk aan de volière. Stofbaden deden ze iets meer en pikken naar luzerne wat minder. Bij de hennen in de verrijkte kooi was het aantal positieve gedragingen duidelijk minder.

In de verrijkte kooi was het aandeel negatieve gedragingen meer, met meer verenpikkerij en pikken naar objecten. Bij Code2+ en de volière waren deze gedragingen veel minder, met vooral veel minder pikken naar objecten.

Exterieur van de hennen

Van Niekerk heeft op drie momenten naar het exterieur van de hennen gekeken. Ze keek naar bevedering, wondjes, voetzolen en borstbenen. Daarbij waren er opnieuw weinig verschillen tussen Code2+ en de volière. In de volière waren wat meer voetzoolafwijkingen, terwijl er in Code2+ iets meer wondjes waren en wat minder borstbeenafwijkingen. In de verrijkte kooi was de bevedering veel slechter, maar waren wel de minste voetzoolafwijkingen.

De ammoniakuitstoot is tijdens de ronde continu gemeten. De stofconcentratie is op vaste tijdstippen bepaald. Heel duidelijk blijkt volgens Kempen dat de emissies in het Code2+-systeem flink lager liggen dan in de volière. Voor zowel ammoniak als stof is een reductie van 60 procent haalbaar. Wel liggen deze emissies nog wat hoger dan bij een verrijkte kooi.