Melkprijs heeft plafond nog niet bereikt

Zowel de zuivelnoteringen als de melkprijzen blijven maar stijgen. De garantieprijs van FrieslandCampina krijgt er deze maand weer 2 euro bij en komt uit op 48,50 euro per 100 kilo. De prijs voor biologische melk komt op 56,25 euro per 100 kilo. Dit is 1,25 euro meer dan in maart.

Tegelijkertijd blijven ook de zuivelnoteringen stijgen. Bij de zuivelnoteringen van ZuivelNL schoot de prijs voor verse boter deze week door de grens van 700 euro per 100 kilo. Er kwam maar liefst 35 euro bij waardoor de notering uitkomt op 710 euro. Daarmee verbreekt boter het oude prijsrecord uit 2017.

Volgens internationaal beleidsadviseur Klaas Johan Osinga van LTO Nederland, die de zuivelmarkt op de voet volgt, is er een enorme krapte op de markt van verse boter terwijl ook plantaardige oliën nu niet goedkoop zijn. De koper heeft dus weinig alternatieven. Osinga: 'Er vindt daarom vooral veel daghandel plaats. Door de onzekerheid wordt er weinig vastgelegd voor de langere termijn.'

Krapte en kosten

Volgens zuivelanalisten is er enerzijds krapte en anderzijds hebben de producenten met hoge kosten bij de productie te maken. Er wordt dan ook vanuit gegaan dat de noteringen en prijzen nog wel even door kunnen stijgen.

'Ik denk inderdaad dat het plafond voor de melkprijzen nog niet is bereikt', zegt zuivelanalist Mathieu Geuskens van A-insights. De huidige onrust in de markt komt volgens hem 'door een opeenstapeling van factoren'. Maar de oorlog in Oekraïne is voor de markt de meest onzekere factor. 'Het is gewoon nog niet duidelijk welke kant dit conflict zich op beweegt.'

Geuskens heeft het over een snelle opeenvolging van zeer ingrijpende gebeurtenissen, de coronapandemie gevolgd door de oorlog in Oekraïne, die ervoor zorgen dat het hele systeem in de war is. 'Het zijn een paar 'once-in-a-lifetime-ervaringen' die we nu in een paar jaar meemaken. Daarnaast speelt in ons deel van de wereld ook mee dat de melkproductie onder druk staat door vergroeningspolitiek en meer aandacht voor dierenwelzijn.'

'Het zijn kostprijsverhogende maatregelen waar de zuivelbedrijven op moeten reageren' vindt Geuskens. 'Anders kan de boer het niet meer voor elkaar krijgen. Dat zijn naast de tijdelijke ontwikkelingen structurele zaken waar de markt mee te maken heeft.'

Het lukt in de keten nu onvoldoende om de prijsstijgingen van transport, energie en grondstoffen op te vangen, ziet Geuskens. 'Dit moet ook doorberekend worden aan de consument. Je hebt al gezien dat bepaalde producten in de supermarkt tijdelijk niet meer te krijgen waren.'

Kostenstijgingen

'In de zuivel zie je ook dat het punt is bereikt dat zuivelfabrikanten de kostenstijgingen niet meer in de keten kunnen oplossen', vervolgt hij. 'De prijzen van zuivelproducten zullen, net als andere producten, voor consumenten stijgen.'

Het aanbod van zuivel is wereldwijd ook beperkt. Nieuw-Zeeland produceerde in februari 8 procent minder dan een jaar eerder, Duitsland zit op -1,5 procent en ook in de VS en Nederland wordt minder geproduceerd dan een jaar eerder.

Osinga is benieuwd hoe het Nederlandse groeiseizoen van start gaat. 'In maart was het zeer droog. Nu komt er waarschijnlijk wel wat neerslag aan, maar gaan de temperaturen weer flink omlaag. Maar het is duidelijk: voor de wereldmarkt zijn alle ogen nu toch vooral gericht op de ontwikkelingen in Oekraïne.'