Agrifirm-ceo Dick Hordijk: doorrekenen kostenstijging moet transparanter

Net als veel andere agrarische bedrijven kampte Agrifirm in 2021 met de gevolgen van de coronacrisis en dierziekten. Vooral in China blijft de varkenspest aanhouden, wat drukt op de resultaten van de activiteiten daar. Desondanks stemmen de resultaten over 2021 (zie kader) Hordijk tevreden.

'Akkerbouw en veeteelt hebben het in Nederland allebei goed gedaan. En dan doen wij het als gemengd bedrijf ook goed. In het buitenland zien we de grootste uitdaging. Daar zetten we in op hoogwaardige voeradditieven en dan merk je, als er liquiditeitsproblemen zijn in bijvoorbeeld de varkenssector, dergelijke producten minder in trek zijn.'

'In Nederland vallen de gevolgen voor de voerafzet reuze mee. Wel konden onze vrachtwagens soms een gebied niet in. Het verlies in voerafzet door het ruimen van dieren is meegevallen. In het buitenland, en dan vooral China, merken we de gevolgen van de Afrikaanse varkenspest wel. Daar is het verlies significant geweest. Ze krijgen die ziekte daar maar niet onder controle. Ze hebben dezelfde regelingen met transportverboden als hier, maar ze krijgen het niet onder controle.

'We horen voorbeelden van echt grote bedrijven met 40.000 tot 50.000 varkens, professioneel georganiseerd, die toch weer een besmetting in de stal krijgen. Op het gebied van corona zijn de regels daar veel strenger dan hier. In Nederland konden we met op afstand werken onze business prima op gang houden. Dat is in China wel anders. Dan mag er bijvoorbeeld helemaal geen transport plaatsvinden. Onze fabriek is een paar keer stilgelegd. Dat zijn wel maatregelen die we wel voelen.'

Op korte termijn zien we een ongelooflijke volatiliteit in de grondstofmarkten. Dat is gewoon niet normaal. De prijsstijgingen in veevoer zijn ongekend. Die moeten wij wel volgen. Want voer kent maar een kleine marge van 2 procent winst en anders zit je al snel op verlies. Uiteraard proberen we dat zo scherp mogelijk te doen.'

'We hebben een heel goed netwerk dankzij onze langdurige relaties met toeleveranciers. We hebben nog niet gehoord dat ze ons niet meer kunnen leveren. Je kunt fysiek niet zoveel op voorraad leggen. Daar zijn de volumes veel te groot voor. Je moet daarom vertrouwen in de keten en daardoor kan ik met vrij veel zekerheid zeggen dat het er goed uitziet. We kunnen onze leden blijven bedienen. Wel zijn we momenteel voorzichtig met het aannemen van nieuwe leden.'

'Normaal gesproken zijn wij gericht op groei van ons marktaandeel. We hebben een aantrekkelijk model met ledenvoordeel waarbij we 8 à 9 euro per ton teruggeven. In totaal is over 2021 zo een bedrag van 25 miljoen euro aan onze leden uitgekeerd. Dat is de aantrekkingskracht van ons model waarbij leden met ons meegroeien. Met de huidige onzekerheid rond de aanvoer van grondstoffen kunnen wij niet het risico lopen dat nieuwe klanten bestaande klanten in de problemen brengen. Dat is de reden voor onze voorzichtigheid.'

'De melkprijs is hoog, maar het compenseert amper voor het duurdere voer. Retailers houden de boeren aan hun contracten en vervolgens verhogen ze wel hun prijzen. Ik vind dat dit veel transparanter moet. Een supermarkt die biologische melk neerzet voor bijna dezelfde prijs als gangbare melk geeft een verwarrend signaal af. Nederlanders willen wel de extra's en het moet goedkoop. En de enige manier om dat vooral te krijgen, is door de boeren extra onder druk te zetten.

'Ik merk dat dit verhaal in Den Haag beter wordt opgepakt dan enkele jaren geleden. Men begrijpt dat je bij veranderingen rekening moet houden met het inkomen van de boer. Want vergis je niet, het gaat in de discussie niet om de weerstand van boeren tegen verandering, maar het gaat om de weerstand tegen het inleveren van beloning.'

'Deze crisis leert dat we erg afhankelijk zijn geworden van de wereldwijde voedselketen. Zolang dat netwerk goed liep, zat het best mooi in elkaar met een belangrijke rol voor Oekraïne, Rusland en Brazilië. En dan zie je nu toch dat het heel kwetsbaar is.

'Een van de gevolgen kan zijn dat Europa harder gaat nadenken over zelfredzaamheid. Dan heb je als Nederland voedselland ook een kans. Ik zeg niet dat we het ten koste van duurzaamheidsprogramma moeten doen, maar ik zou het wel verstandig vinden om beter naar onze eigen voedselvoorziening te kijken.'

'Botweg zeggen 'laat de verduurzaming maar zitten' is geen oplossing. Dan schuif je de rekening door naar de volgende generatie. Het kan ook zijn dat de verduurzaming onder deze druk versnelt doordat er meer budget komt en de bewustwording groeit. Laten we er dan maar een kans van maken.'