EU-landbouwministers bijeen over gevolgen oorlog Oekraïne

De Oekraïense minister van Landbouw Roman Leshchenko neemt maandag per videoverbinding deel aan de landbouwraad, hoewel het land geen lid is van de Europese Unie (EU). Lesjenko zal naar verwachting zijn EU-ambtgenoten oproepen tot directe steun, bijvoorbeeld door de levering van zaaigoed en diesel. Brussel heeft al aangegeven daarin te willen voorzien.

De Europese Commissie wil vaart maken met het agrarische steunpakket. Woensdag wordt het al gepresenteerd. Het Europees Parlement wil het deze week ook al in behandeling nemen.

EU-landbouwcommissaris Janusz Wojciechowski verwacht van zowel de 27 landbouwministers als van de Europarlementariërs steun voor de vier actielijnen die al eerder zijn uitgelekt. Die omvatten onder meer een noodfonds van 500 miljoen euro, een marktinterventie voor de varkensvleessector en een ontheffing voor het inzaaien van braakliggend land met eiwitgewassen. Daarnaast mogen lidstaten zelf meer steunmaatregelen treffen.

Green Deal

Vooralsnog lijken de Eurocommissarissen voor Klimaat en Gezondheid – Frans Timmermans en Stella Kyriakides – niet bereid komend jaar de invoering van de Green Deal en de boer-tot-bordstrategie uit te stellen. Daarin zijn onder meer een vermindering van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest en een groei van het biologische areaal opgenomen.

Nu door de oorlog in Oekraïne een verstoring van de voedselvoorziening dreigt, pleiten boerenorganisaties en EU-lidstaten als Slowakije en Italië voor heroverweging of uitstel van die plannen. Duitsland en Nederland zijn daartegen.

Milieudoelen

Tot nu toe zegt de Europese Commissie, inclusief Wojciechowski, dat wordt vastgehouden aan de afgesproken milieudoelen. Maar de landbouwcommissaris wekte vorige week de indruk dat hij lidstaten via de nationale strategische plannen meer individuele uitzonderingen wil toestaan.

Landbouwminister Henk Staghouwer gaat zich maandag opnieuw sterk maken voor kunstmestvervangers uit dierlijke mest. Deze zouden een bijdrage kunnen bieden aan het minder afhankelijk worden van Russisch gas en kunstmest.

Compensatie Frankrijk

Frankrijk, momenteel EU-voorzitter, heeft al een eigen steunpakket gepresenteerd. Het land trekt 400 miljoen euro uit om boeren en energie-intensieve bedrijven te compenseren voor de oplopende kosten. Er komt voor de hele landbouw een versnelde teruggaaf van energieheffingen, alsmede een voorschot van een kwart over volgend jaar.

Daarnaast wil de Franse overheid de kunstmestvoorziening veiligstellen. Landbouwminister Julien Denormandie wil daarvoor de geplande aanscherping van opslageisen voor ammoniumnitraat uitstellen.